( هجدهمین سال نشراتی )
تاریخ نشر : یکشنبه مؤرخ ۱۳ میزان (مهر ) ۱۴۰۴ خورشیدی ۵ اکتوبر ۲۰۲۵ میلادی – ملبورن – استرالیا
بسم الله الرحمن و الرحیم
رفتار یا برخورد مناسب اداری
نویسنده: نویدالله «صافی» استاد انستیتوت وزارت کار و امور اجتماعی
چکیده
الحمد لله رب العالمین والصلوه والسلام علی سید المرسلین و علی آله و اصحابه أجمعین، اما بعد؛ انسان موجود اجتماعی است، این خصلت باعث می‌شود تا انسان با هم نوع خود در ارتباط باشد که این ارتباط زمینه افهام و تفهیم را فراهم می‌سازد. تامین ارتباطات از جمله خصلت‌های فطری نوع بشر است که در غیر آن انسان به تنهایی قادر به تامین نیازهای مادی و معنوی خود نمی‌باشد. برای تامین ارتباطات به افهام و تفهیم ضرورت است تا انسان بتواند اندیشه خود را به هم نوع خود انتقال دهد. از آن جایی که سازمان/ اداره به عنوان سیستم باز مطرح گردیده و همه اعضای آن جهت رسیدن به اهداف با هم مشارکت دارند طوری که اگر یک عضو یا جز آن غیر فعال یا دچار اختلال باشد سایر اجزاء هم به طور مستقیم و غیر مستقیم متاثر از آن میگردد، بناً رفتار مناسب اداری زمینه ساز پیشرفت و شهرت نیک در اداره می‌باشد، کارمندانی که از برخورد نیکو با همکارن خویش برخوردار اند خلال و سکتگی در امور کاری آن‌ها به وقوع نپیوسته و کارهای شان به اسرع وقت انجام می‌شود. ارتباطات مناسب یا برخورد درست در اداره به مهارت‌های مهم شخصی و مدیریتی بر میگردد؛ یعنی افرادی که می‌کوشند مهارت‌های خویش را ارتقاء دهند و همیشه در پی پیدا کردن راه‌های جدید جهت ارتقای شخصیت خویش اند، از رفتار مناسب و کاریزماتیک اداری برخوردار اند که این عمل باعث می‌شود در محیط کاری محبوب شده و مورد تایید قرار گیرند.
تعاریف کلی
- رفتار: رفتار در لغت سلوک، کردار، کنش، روش و… را گویند و در اصطلاح رفتار شامل هرگونه عمل، گفتار و واکنش قابل مشاهده یا غیرقابل مشاهدۀ است که شخص در پاسخ به محرک‌های درونی یا بیرونی از خود نشان می‌دهد. که میتواند شامل افکار، تصمیم‌ها، نگرش‌ها و حتی خودداری از عمل باشد. رفتار به انسان‌ها و دیگر موجودات زنده کمک می‌کند تا با محیط خود سازگار شوند و شرایط را مدیریت کنند.
- سازمان/ اداره: به مکانی گفته می‌شود که گروهی از افراد در آن برای دستیابی به اهداف مشترک و مشخص، با هم همکاری و تشریک مساعی می‌نمایند و وظایف را انجام می‌دهند. به طور کلی‌تر، اداره به نظام اجتماعی اطلاق می‌شود که در آن گروهی از افراد با استفاده از یک ساختار منظم و طبق قوانین مشخص، برای رسیدن به اهداف همکاری می‌کنند.
- ارتباطات: ارتباطات یعنی رابطه داشتن، تماس برقرار کردن، پیوند یا بستگی، به عبارت دیگر ارتباطات عمکلردی است آگاهانه یا ناآگاهانه، خواسته یا ناخواسته که از طریق آن، احساسات، نظریات، افکار یا معانی به شکل پیام‌های کلامی و یا غیر کلامی، ارسال، دریافت و ادراک می‌شوند.
- اخلاق: اخلاق در لغت از ریشه «خُلق» است که به معنای «خوی» یا «طبع» آمده است و صورت جمع آن اخلاق می‌شود. در اصطلاح اخلاق شامل مجموعۀ از اصول، ارزش‌ها و هنجارهای است که اعمال و رفتار انسان را در قبال خود و دیگران تنظیم می‌کند و به قضاوت در مورد خوب یا بد بودن این اعمال می‌پردازد. این مفهوم ریشه در خلقیات، سجایا و عادات انسان دارد و دانش اخلاق نیز به بررسی و ترویج صفات و رفتارهای نیکو و دوری از صفات و اعمال ناپسند می‌پردازد.
- شخصیت: شخصیت آمیزۀ از ویژگی‌های روانی که به وسیله آن افراد را طبقه بندی می‌نماییم.
مقدمه
در جهان امروزی بعد از پدید آمدن محیط‌های اجتماعی رسمی و غیر رسمی انسان‌ها نیاز جدی به ارتباطات در میان خویش احساس نمودند، ارتباط درست و مؤثر و همچنان رفتار مناسب در محیط کاری و غیر کاری بستگی به شخصیت و مهارت‌های کلامی و غیر کلامی فرد دارد، بناً کارمندان باید مهارت‌های متفاوت را در زمینه، فرا گیرند. جدی ترین و مؤثرترین نوع ارتباطات میان انسان‌ها، ارتباط مستقیم و گفتاری است که طرف‌های دخیل در پروسۀ ارتباطات در آن حضور فزیکی داشته باشند و با استفاده از زبان گفتاری به گونۀ مستقیم با هم ارتباط برقرار نمایند. چون در پروسۀ ارتباطات هیچ بدیل دیگری برای حضور فزیکی انسان وجود نخواهد داشت؛ با آن که زمینه‌های تبادل معلومات و پیام‌ها میان انسان‌ها به گونۀ غیر مستقیم نیز مهیا اند، اما یک سلسله مفاهیم، مسایل و پیام‌ها که بیشتر متعلق به بخش‌های احساس و مسایل عاطفی زندگی انسانی می‌شوند، فقط درک شدنی اند که انسان‌ها فقط هنگام حضور مستقیم در پروسۀ ارتباطات می‌توانند به آن‌ها دست یابند و آن‌ها را درک نموده، بفهمند. ارتباطات، انسان‌ها را کمک می‌کند تا تجارب، داشته‌ها و یافته‌های مادی و معنوی خویش را با هم شریک سازند. همچنان، ارتباطات در شکل‌گیری نورم‌های اجتماعی و فرهنگی، برقراری و تداوم رابطه‌ها میان انسان‌ها و جوامع متفاوت انسانی نقش اساسی دارد. رفتار و برخورد کارمندان در محیط اداره با یک دیگر باعث تسهیل یا مغلق شدن پروسه‌های نظیر: برنامه ریزی درست، همآهنگی مناسب، رهبری کارا، انگیزش در میان کارمندان، تصمیم‌گیری صحیح و… میگردد؛ یعنی اگر رفتار مناسب باشد پروسه تسهیل شده و محیط اداری پویا و سالم میگردد و اگر رفتار نامناسب باشد محیط را شکننده بار آورده و پروسه‌های کاری را مختل می‌سازد. رفتار اداری عبارت است از مطالعه منظم (سیستماتیک) عملیات، اقدامات، کارها و نگرش‌های افرادی که سازمان/ اداره را تشکیل می‌دهند، بنابر این اگر با استفاده و نهادینه ساختن رفتار مناسب تغییر مثبت در بینش و نگرش فرد به وجود آید این تغییر به مرور باعث به وجود آمدن تغییر در رفتار فردی و گروهی میگردد که در نتیجه تیم اصلاح شده و اداره تبدیل به محیط سالم و پویا میگردد.
اهمیت و ضرورت رفتار مناسب
رفتار درست و مناسب نه تنها در اداره و جاهای رسمی دیگر، بلکه در تمام محیط‌های اجتماعی از جامعه شروع تا خانواده یک نیاز مبرم و اساسی است، زیرا رفتار آدمی دوباره انعکاس می‌باید، بناً اگر رفتار انسان درست باشد رفتار درست ترویج می‌یابد و اگر رفتار انسان نادرست باشد رفتار نامناسب ترویج می‌یابد. از رفتار مناسب، اخلاق درست و برخورد نیک در منابع بیشماری به الفاظ گوناگون یادآوری شده و تاکید بالای انجام آن صورت گرفته است، از جمله رفتار نیکو در اسلام از جایگاه والایی برخوردار است، زیرا «سرلوحۀ رفتار مؤمن» محسوب می‌شود که موجب رشد ایمان میگردد. خداوند متعال می‌فرماید:«وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَهُ وَلَا السَّیِّئَهُ ۚ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَهٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیم». (سوره فصلت آیه ۳۴) ترجمه: «و هرگز بدی و نیکی یکسان نیستند، (بدی را) با بهترین شیوه(نیکی) دفع کن، آنگاه خواهی دید که دشمنی که میان تو و اوست، چون دوستی مهربان میگردد». این آیه انسان را به پرهیز از برابر دانستن نیکی و بدی دعوت می‌کند، زیرا نیکی و بدی از نظر ذاتی و ارزشی یکسان نیستند و هر یک پاداش و نتیجۀ متفاوت دارند. به جای تقابل با بدی، باید با بهترین شیوۀ برخورد، یعنی نیکوکاری و گذشت، با آن مقابله کرد. این برخورد متین و نیکو، توانایی تبدیل دشمنی به دوستی صمیمی و نزدیک را دارد. همچنان قرآن کریم در آیه چهارم سوره مبارکه قلم در خصوص یکی از صفات رسول الله(ص) که همانا اخلاق حسنه ایشان است، می‌فرماید:«وَإِنَّکَ لَعَلَیٰ خُلُقٍ عَظِیمٍ» «و در حقیقت تو به نیکو خلقی عظیم آراسته‌ای». پیامبر اسلام (ص) برای اصلاح اخلاق مبعوث شدند و این امر را از مقاصد مهم بعثت خویش دانستند، چرا که اخلاق نیکو به زندگی آرامش بخشیده و زندگی را برای دیگران نیز شیرین و پرثمر می‌سازد.
اهمیت رفتار نیکو در اسلام دربرگیرنده ابعاد ذیل می‌باشد:
- رشد ایمان: خوش اخلاقی و رفتار نیکو، یکی از ثمره‌های ایمان است و خود نیز باعث رشد ایمان می‌شود.
- وظیفه اصلی بعثت پیامبر(ص): یکی از وظایف و مقاصد بعثت پیامبر اسلام (ص) تزکیه انسان‌ها و اصلاح اخلاق است، که این امر با رفتار نیکو و خوش برخورد تحقق می‌یابد.
- شخصیتی نیکوکار و محبوب: کسی که خوش اخلاق است، در جامعه و خانواده مورد احترام است و بد اخلاقی باعث دوری مردم از او می‌شود.
- آرامش در زندگی فردی و اجتماعی: اخلاق نیکو باعث می‌شود زندگی با آرامش و اطمینان خاطر سپری شود و وجود فرد برای دیگران مایه رحمت و آرامش باشد.
- جایگاه ویژه در خانواده، اداره و جامعه: حسن خلق در خانواده از اهمیت مضاعفی برخوردار است و رعایت آن در کنار احترام متقابل، زمینه‌ساز خانوادۀ سالم و پویا است.
- گسترش نیکی: دستور به سخن نیکو و رفتار نیکو تنها مختص مسلمانان با یکدیگر نیست، بلکه آنان موظف اند با غیرمسلمانان نیز به نیکو سخن بگویند.
- نمونه عملی: مسلمانان باید در رفتار با دیگران، به ویژه در مواجه با نیازمندان، نیکوکار و ایثارگر باشند و همواره در راستای گره‌گشایی از مشکلات دیگران تلاش کنند.
چگونگی شکل‌گیری رفتار مناسب در اداره
رفتار مناسب در اداره و نحوه شکل‌گیری آن بسته به عوامل ذیل است:
شخصیت فردی
شخصیت (شاکله) عبارت است از مجموع صفات و خصوصیات روانی و اخلاقی که بر اثر تعامل وراثت، محیط، اختیار و اراده شکل می‌گیرد و در اعمال و رفتار انسان نمودار می‌شود. به عبارت دیگر، مجموعۀ از کشش‌ها و گرایش‌های بالقوه (مادی و معنوی)، که انسان با اختیار خود بین آن‌ها انتخاب می‌کند و در این مسیر به سوی رشد و کمال یا سقوط و تباهی حرکت می‌نماید. شخصیت انسان از دو بُعد مادی (خاک) و معنوی (ملکوتی) تشکیل شده است که همواره کشمکشی میان آن‌ها وجود دارد. شخصیت انسان در طول زندگی و در مواجه با تضادهای درونی، از حالات مختلف نفس عبور می‌کند:
- نفس اماره: مرحلۀ که انسان تحت سیطرۀ هوای نفس و شهوات قرار می‌گیرد.
- نفس لوامه: مرحلۀ که انسان در حال سرزنش و اصلاح خود است.
- نفس مطمئنه: اوج کمال شخصیت که عقل بر اعمال انسان سیطره یافته و آرامش روانی و سعادت معنوی به دست می‌آید.
انسان در دنیا در معرض تضاد بین خیر و شر قرار دارد و آزمایش واقعی او در انتخاب‌هایش برای گرایش به خیر و عمل صالح است. موارد مهم که باعث رشد شخصیت میگردد، قرار ذیل است:
- فضیلت و تقوا: رسیدن به اوج فضیلت، تقوا، و اخلاقیات عالی انسانی، پیامد رسیدن به مرحلۀ نفس مطمئنه است.
- تعادل و همآهنگی: ایجاد همآهنگی و تعادل بین جنبه‌های مادی و معنوی شخصیت، کلید سلامت روان و شخصیت سالم است.
- هدف تعالی: هدف نهایی انسان از دیدگاه اسلام، رشد و تعالی به سمت کمال الهی است، که نیازمند به کارگیری عقل و اراده در نفس است.
محیط کار مناسب
محیط کار، محل و یا جایی است که کارمندان و کارکنان بیشترین وقت خود را در آن می گذرانند. پس اگر محیط کار به اندازه کافی پر انرژی و سالم نباشد، خسته و بی انگیزه شدن کارمندان و کاهش بازدهی مجموعه را به دنبال خواهد داشت. به طوری که گاهی اوقات، برخی افراد از محل کار خود راضی نیستند و محیط کار به آن‌ها، استرس شدید وارد می‌کند. در حالی که یک محیط کاری پر انرژی و مثبت میتواند تاثیر زیادی بر روحیه افراد در محل کار داشته باشد، که باعث انگیزه کار در کارمند خواهد شد. تجربه نشان می‌دهد کارکنانی که محیط کار آن‌ها خسته کننده و نامطلوب است، ۳۸ درصد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلف هستند. بنابر این، ایجاد یک محیط کاری خوب و سالم میتواند به سلامت کارکنان و افزایش بازدهی کمک کند و انگیزه خوبی برای ادامه کار باشد.
از این رو محیط کار باید دارای ویژگی‌های باشد تا کارکنان هنگام کار کردن احساس خوب، آرامش و رضایت مندی داشته باشند که همین موضوع، باعث ایجاد انگیزه برای حفظ عملکرد مناسب آن‌ها در طول روز خواهد شد.
ویژگی‌های محیط کار مناسب
محیط کار مناسب و جذب کننده چند ویژگی عمده دارد، که قرار ذیل است:
فضای فیزیکی مطلوب
محیط مناسب یا فضای فزیکی مطلوب یکی از گزینه‌های است که در جذب بیشتر کارمندان و بالا بردن انگیزه کاری آن‌ها تاثیر زیادی دارد، فضای کار مطلوب و مناسب عبارت اند از:
- موجودیت نور و تهویه مناسب؛
- استندرد بودن ابعاد میز و چوکی؛
- ترتیب میزها و وسایل؛
- تفکیک فضاها بر حسب نوع کار گروه‌های مختلف؛
- وجود گیاهان طبیعی و رنگ های نشاط آور و سایر موارد.
روابط مناسب و کارآمد بین کارمندان
از آن جایی که انسان یک موجود اجتماعی است و ضرورت دارد تا با سایرین و اجتماع به تماس باشد، با این حال؛ ارتباطات از جمله نیاز مبرم آنان شمرده می‌شود. فضای خشک و بستۀ کار تنها موجب ایجاد استرس و نگرانی در محل کار می‌شود و قدرت نوآوری و تمرکز بر روی کار را از بین می‌برد، اما ارتباط سازنده و دوستانه در محیط کار منجر به رغبت بیشتر کارمندان برای حضور در محل کارشان خواهد شد. برای این کار مدیران و رهبران می‌توانند به موارد متعددی توجه داشته باشند.
- جدا نبودن اتاق‌ها و طبقات کاری؛
- کمرنگ بودن سلسله مراتب بین کارمندان؛
- برخورد یکسان با تک تک کارکنان و عدم رفتار تبعیض آمیز.
وجود حس پیشرفت و مفید بودن
تمایل به پیشرفت و احساس مفید بودن یک حس غریزی در تمام انسان‌ها است. کارمندانی که پیشرفت کاری چشم گیری دارند، هر روز بیشتر به کارشان علاقه مند می‌شوند و برای رسیدن به اهداف مورد نظر تلاش بیشتری می‌کنند. بنابر این بهترین مجموعه‌ها از سیستم مناسب ترفیع رتبه برخوردارند و به فعالیت و مهارت‌های مناسب کارکنان خود اهمیت زیادی می‌دهند، چرا که مهم ترین دارایی یک سیستم نیروی انسانی فعال و با مهارت است.
اجرای سیاست پاداش و تنبیه(مکافات و مجازات)
در نظر گرفتن پاداش و تشویق برای کارکنانی که وظایف خود را به درستی انجام می‌دهند منجر به تداوم احساس مسئولیت آن‌ها و ترغیب شدن سایر کارکنان به انجام بهتر و دقیق تر وظایف خواهد شد و همچنان در نظر گرفتن جریمه‌های در حد تعادل برای کوتاهی‌های پیش آمده میتواند باعث ایجاد تغییر مثبت در کارکنان گردد.
تعادل بین کار و زندگی شخصی
مسئولین باید علاوه بر اجرای نظم و قوانین، زندگی شخصی کارمندان را هم در نظر بگیرند. حجم کاری بالا و عدم موافقت با مرخصی‌های استحقاقی و… موجب ایجاد دغدغه در محیط خانه و انتقال آن به محل کار می‌شود، بنابر این یکی از ویژگی‌های محیط کار مطلوب، ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی کارکنان در عین توجه به نظم و جدیت کار است.
تقویت روحیه مشورت و نظر خواهی
مشارکت، اظهار نظر و ارایه انتقادات و پیشنهادات تمام کارکنان در بخش‌های مختلف یکی از مشخصات بارز ادارات موفق است. این مسئله علاوه بر بالا رفتن انگیزه کارکنان، باعث مطرح شدن پیشنهادات و راهکارهای متعدد می‌شود که شاید قبلاً به فکر مسئولین نرسیده باشد. ابراز نظر کردن و فرصت دادن برای کارمندان جهت ارایه نظریات باعث تسهیل روند نوآوری در اداره شده و اداره را قادر می‌سازد تا راه‌ها و طریقه‌های جدید را پیموده و کارمندان را به افراد مشتاق به کار و متحرک تبدیل سازد. به هر اندازه که روحیه کاری کارمند تقویت شود و نظریاتش شنیده شود به همان اندازه کارمند علاقه به کار پیدا کرده و می‌کوشد تا در همه امور کاری خود پیشتاز باشد که در نتیجه رقابت سالم به وجود آمده و سیستم به طور خودکار فعالیت خواهد کرد.
شناخت نقاط قوت و ضعف کارکنان
محل یا محیط کار برای افرادی که استعدادی در کارشان و یا علاقۀ به شغل شان ندارند، جایی خسته کننده خواهد بود که کارکنان روحیه مشارکت و همفکری نخواهند داشت و تنها در انتظار به پایان رسیدن ساعت‌های کاری خواهند بود. از آنجا که نقاط قوت و ضعف در اشخاص مختلف متفاوت است، تشخیص نقاط قوت و جاگذاری صحیح مهره‌ها باعث بالا رفتن بازدهی و تقویت مهارت‌های کارکنان می‌شود.
تقویت روحیه تیمی و کار گروهی
اجتماعی بودن به این معنا است که انسان از انزوا و تنها بودن گریزان است. انجام کارهای گروهی به کارکنان نشاط و انگیزه می‌دهد و باعث می‌شود که هر کس در انجام وظایف خود دقت و احساس مسئولیت مضاعف داشته باشد. علاوه بر آن با انجام کار تیمی، کارها با سرعت بیشتری انجام شده و نتایج بهتری در بر خواهد داشت.
بهبود ارتباطات
شخصیت کارمند(مدیر) از رفتارها و نگرش‌های وی که برای دیگران شناخته شده است و همچنین حوزۀ که برای دیگران ناشناخته است، تشکیل می‌شود. بناً جهت تعامل و انتقال مفاهیم از یک طرف به طرف دیگر بخاطر حل مشکلات رسمی و غیر رسمی نیاز جدی به ارتباط داشتن احساس می‌شود، ارتباطات یکی از مهمترین دستآوردهای انسان‌ها محسوب می‌شود که در زندگی شخصی و کاری آن‌ها نقش بسا مهم دارد چنانچه معیارها و ارزش‌های انسانی شکل گرفته به واسطۀ انسان‌ها پیامد برقراری ارتباطات هدفمند و سالم در میان آن‌ها پنداشته می‌شود. در دنیای امروزی، ارتباطات از جمله نیازمندی‌های مهم و حیاتی برای هر فرد بوده و بخشی از زندگی انسانی محسوب می‌شود. دانستن اهمیت و ارزشمندی ارتباطات و داشتن مهارت‌های لازم برای برقراری ارتباطات سالم و موفق، انسان‌ها را کمک می‌کند تا در زندگی فردی، کاری و اجتماعی خویش بیشتر موفق باشند. در محیط سازمان/ اداره، بخشی از رفتارها و نگرش‌های مدیر که برای خودش و همچنین دیگران شناخته شده است، ناحیه عمومی؛ یعنی ناحیه شناخته شده برای همه نامیده می‌شود. حوزۀ را که برای خود مدیر ناشناخته، ولی برای دیگران شناخته شده است، ناحیه کور می‌گویند. عدم شناخت به این دلیل است که کارکنان مایل به دادن باخور نبوده و یا مدیر توان بازخورهای لفظی و غیر لفظی را نداشته یا به آن‌ها اهمیت نداده است. حوزۀ را که برای خود مدیر شناخته شده، ولی برای دیگران ناشناخته است، ناحیه خصوصی می‌گویند، زیرا فقط برای مدیر شناخته شده است و وی مایل به افشای آن برای دیگران نیست یا سایر افراد در سیستم، واکنش‌های لفظی و غیر لفظی مدیر را دریافت نمی‌کنند. آخرین حوزه ناشناخته برای خود مدیر و دیگران را ناحیه ناشناخته(ضمیر ناخودآگاه یا نیمه خودآگاه) می‌نامند. با استدلال از حوزه‌های ذکر شده، ادراک درست مدیر، شنود مؤثر، ارتباط راغبانه و سیستم‌های مؤثر افهام و تفهیم، باعث بهبود ارتباطات در میان افراد میگردد.
نتیجه گیری
از مطالب ذکر شده در این بحث چنین استدلال میگردد که موفقیت هر فرد و یا تیم وابسته به تعامل و تفاهم شان با سایرین است، چون سیستم از اجزای وابسته به هم تشکیل شده و باید این اجزا با هم و در همآهنگی با یک دیگر کار و فعالیت نمایند تا بتوانند به هدف نهایی خویش دست پیدا کنند. زمانی یک جمع می‌توانند با هم درست فعالیت نمایند که از مهارت‌های مناسب ارتباطی و رفتاری برخوردار باشند، این مهارت‌ها در حدود فطری و بیشتر اکتسابی است که در کل شخصیت فردی را تشکیل می‌دهد. ارتباط داشتن یعنی رفتار و برخورد مناسب با همدیگر، بستر اصلی تمام مباحث، مناقشه‌ها، تفاهمات و تعاملات در میان انسان‌ها بوده و زمینه ساز درک متقابل در میان آن‌ها می‌باشد که زمینه باهمی و همدیگر پذیری را در میان شان فراهم می‌سازد. تداوم باهمی انسان‌ها، رشد مفاهیم و ارزش‌های انسانی و دست یافتن به یک زندگی منظم، فایق آمدن بر چالش‌های متعدد و شکل دهی جهان نوین و مملو از دستآوردهای انسانی همه و همه نتایج ارزندۀ برقراری و تداوم ارتباطات سالم و هدفمند، رفتار مناسب و سلوک نیک در میان انسان‌ها می‌باشد. از منظر دیگر، بسیاری از مشکلات موجود در میان انسان‌ها، جوامع انسانی و ملل جهان نتیجه عدم موجودیت تماس‌ها و ارتباطات سالم، برخورد نامناسب و درک نادرست، در میان آن‌ها محسوب می‌شود. عدم ارزش دهی انسان‌ها به پروسه‌های فوق و عدم توجۀ آن‌ها به شنیدن و فهمیدن یکدیگر شان و عدم موجودیت درک متقابل در میان آن‌ها باعث دوری آن‌ها از یکدیگر شده و در نتیجه کارآیی تیم کاهش پیدا کرده است، در حالیکه انسان‌ها و جوامع انسانی که به جای نزاع و برخورد نادرست، تماس و تفاهم را ترجیح می‌دهند، همیشه از وضعیت بهتر و جایگاه برتر زندگی برخوردار اند.
