تاریخ نشر چهار شنبه دوم عقرب ۱۳۹۷ – ۲۴ اکتوبر ۲۰۱۸– هالند
باغ و قصرمهمانخانه
( مَقَر امروزی ولایت کابل )
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
امیر عبدالرحمن خان بعد از آنکه به سلطنت رسید . یگانه جایگاه سلاطین کشور یعنی بالاحصار کابل در اثر هجوم و غارت انگلیس ها در تجاوز دوم در سال ۱۸۷۹ م ویران و به اتش کشیده شده بود . بنابران برای شاه مشکل بود که از کجا امر و نهی کند و یا جای برای بودباش داشته باشد.
تاریخ نشر سه شنبه دهم میزان ۱۳۹۷ – دوم اکتوبر ۲۰۱۸– هالند
باغ و کوتی بگرامی کابل
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
اصطلاحات باغ و کوتی با فاصله های زمانی متفاوت در ادبیات کشور مان وارد شد . باغ اصطلاح معمول است که بیشتر از دوهزار سال عمر دارد.
تاریخ نشر پنجشنبه پنجم میزان ۱۳۹۷ – ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸– هالند
در ادامه تاریخچه کرکت در افغانستان
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
دراین روز ها که بازی های آسیایی کرکت جریان دارد یکبار دیگر به تاریخچه کرکت نظر بیندازیم.
تاریخ نشر پنجشنبه ۲۲ سنبله ۱۳۹۷ – ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۸– هالند
آبده یا منار شهید ( سپاهی گمنام ) واقع شهر جلال آباد
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
منار شش ضلعی سفید گچی که بالای صفه یا تهداب سنگی مختصر و کوچک با تزیینات دوره شاه امان الله خان اعمار و تزیین گردیده است .
تاریخ نشر یکشنبه ۲۸ اسد ۱۳۹۷ – ۱۹ آگست ۲۰۱۸– هالند
۲۸ اسد روز استقلال افغانستان مبارک باشد
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
دراین روز ها که مردم ما روز های درد ناک و خونین مملو از یآس و نا امیدی را پشت سر میگذارنند یادآوری و برپایی از چنین روزی ( آزادی و استقلال ) برایشان خوش آیند نیست. حتی روز عید قربان که فردا آغاز میشود مردم را خشنود نمی سازد.
تاریخ نشر جمعه ۲۶ اسد ۱۳۹۷ – ۱۷ آگست ۲۰۱۸– هالند
چرا طالبان به غزنی پایتخت امپراطوری غزنویان
یورش بردند؟
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
موقعیت جغرافیایی و ژپوپولتیک غزنی!
مقدمه :
هنوز طنین صدا ها و اخبار به گوشم باقی است که غزنه را « پایتخت فرهنگی جهان اسلام » مسما و لقب دادند .
تاریخ نشر شنبه ۲۳ سرطان ۱۳۹۷ – ۱۴ جولای ۲۰۱۸– هالند
مهتاب باغ یا باغ مهتاب :
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
با این نام دوباغ وجود دارد یکی باغ مهتاب آگره یا اخرین باغ از جمله یازده باغ دوره گورگانی ؛ که در کنار دریای یمنا [ جمنا ] در پایان باغ تاج محل و یا در مقابل تاج محل و قلعه آگره موقعیت دارد و دیگری باغ مهتاب کابل است .
تاریخ نشریکشنبه ۱۷ سرطان ۱۳۹۷ – هشتم جولای ۲۰۱۸– هالند
رونمایی
” مجموعه مقالات پوهاند میرحسین شاه “
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
*****************
کاندید اکادمیسین پوهاند میر حسین شاه تحصیلات خویش را در قندهار، کابل و لکنهوِ هند به پایان رسانیده است و بیشتر از سی سال استاد کرسی تاریخ پوهنځی ادبیات و علوم بشری و متعاقبا؛ پوهنځی علوم اجتماعی پوهنتون کابل و مدتی نیز رئیس پوهنځی ادبیات و آمریت دیپارتمنت تاریخ بوده است.
تاریخ نشر چهار شنبه ششم سرطان ۱۳۹۷ – ۲۷ جون ۲۰۱۸– هالند
عکس ها از راست به چپ ، از بالا به پایین :
۱ – منار زاد روز شاه امان الله خان که در جنوب و جوار مسجد جامع امانیه موقعیت دارد.
۲ – منار زاد روز شاه امان الله خان واقع پغمان کابل .
۳ و ۴ – نشان معارف افغانستان که به طرف راست و چپ منار با مشخصات ذکر شده در متن قرار دارد .
۵ – استاد شاه محمود محمود نویسنده مقاله .
۶ – کتیبه منار زاد روز شاه امان الله خان که با شلیک مرمی های دوست و دشمن زخمی گردیده است که در پای منار در سنگ مرمر کنده شده است.
********************************
منار یادگاری زادروز شاه امان الله خان در پغمان
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
روز جمعه اول جون ۲۰۱۸ م مطابق ۱۱ جوزا ۱۳۹۷ هـ ش مصادف با ۱۲۶ مین سال زادروز شاه امان الله خان بود. این روز را نه تنها من بلکه ملیونها هموطن من فراموش نموده و به خصوص در تقویم کشور ما از این روز اصلا” نام برده نشده است .
تاریخ نشر دوشنبه ۲۱ جوزا ۱۳۹۷ – ۱۱ جون ۲۰۱۸– هالند
سرای پشاوری ها واقع شوربازار
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
در مورد شوربازار قبلا” از این برگه خوانده اید که بین گذر سنگتراشی و بالاحصار کابل موقعیت دارد . ظاهرا” این بازار در زمان امیرشیرعلی خان ساخته شد. در این بازار هر صنف از اصناف کابل دوکانی داشت از قبیل بقال، بزاز ، بینه گر، بنجاره ، عطار و غیره .
تاریخ نشر پنجشنبه ۱۷ جوزا ۱۳۹۷ – هفتم جون ۲۰۱۸– هالند
میرعلی اصغرشعاع مبارز دانشمند
(۱۲۸۸ – ۱۳۳۶ هـ ش )
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
هربار که وارد گذر کردها [ فرتها ) چنداول میشوم در قدم اول دروازه منزل دو طبقه قفل شده نظرم را جلب میکند که تا کمر دروازه خاک بلند آمده است و شاید بیشتر از ۵۰ سال به این طرف ؛ این دروازه همچنان قفل مانده است .
تاریخ نشر جمعه ۱۱ جوزا ۱۳۹۷ – اول جون ۲۰۱۸– هالند
برج های ساعت شهر کابل !
بخش ششم
برج ساعت میلاد کابل واقع باغ قاضی :
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
هنگامیکه میخواهید از طریق دروازه لاهوری و تخته پل و چنداول و قلعه هزاره ها متصل شفاخانه صدری ابن سینا به طرف غرب کابل مسیر تان را ادامه بدهید .
تاریخ نشر دوشنبه هفتم جوزا ۱۳۹۷ – ۲۸ می ۲۰۱۸– هالند
برج های ساعت شهر کابل !
بخش پنجم
برج ساعت دروازه ورودی ارگ کابل
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
معلومات برای یافتن برج پنجم ارگ کابل که در وسط دیوار دومی ارگ قرار داشته و حیثیت دروازه ورودی را دارد ناموفق بودم .
تاریخ نشر سه شنبه اول جوزا ۱۳۹۷ – ۲۲ می ۲۰۱۸– هالند
برج های ساعت شهرکابل
بخش چهارم
۴– برج ساعت شفاخانه سناتوریم کابل
( نادرشاه روغتون یا شفاخانه علی آباد)
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
سناتوریم رفقی بیگ که یکی ازسابقه دارترین شفاخانه های تدریسی ومعالجوی درسطح کشور میباشد.
تاریخ نشر جمعه ۲۸ ثور ۱۳۹۷ – ۱۸ می ۲۰۱۸– هالند
برج های ساعت شهرکابل
بخش سوم
۳ – برج ساعت پغمان:
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
ای کاش گذر زمان کُند میشد و یا یکبار دیگر زمان به عقب بر میگشت. تا کابل شهر نه چندان معمور بلکه مردمان پُرمهرآن را به خلوت می نشستیم و داستان از گذشته تاریخ پُربار وطن را گوش فرا میدادیم .
تاریخ نشر یکشنبه ۲۶ حمل ۱۳۹۷ – ۱۵ اپریل ۲۰۱۸– هالند
برج های ساعت شهرکابل
بخش دوم
۲ – برج ساعت وزارت حربیه
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
در دو کنار بازار صدر( جاده میوند) دو منار جلب توجه داشت یکی منار نجات و آن دیگری برج ساعت وزارت حربیه ( دفاع ) بود.
تاریخ نشر دوشنبه ۱۳ حمل ۱۳۹۷ – دوم اپریل ۲۰۱۸– هالند
برج های ساعت شهر کابل
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
شهرکابل با سابقه تاریخی خویش؛ فراز و نشیب های زیادی سیاسی و اجتماعی را تجربه نموده است . بار ها مورد تجاوز بیگانگان قرار گرفته است و سالیان که از آرامش نسبی برخوردار بوده است در صدد التیام زخم خویش برآمده و در بسا موارد با ساخت وسازهای شگفت انگیز به زیبایی خویش افزوده است .
تاریخ نشر سه شنبه ۱۵ حوت ۱۳۹۶ – ششم مارچ ۲۰۱۸– هالند
* – در تصویردستجمعی بالا از راست به چپ : میرزا غلام نبی خان مرادی ، میرزا محمد جعفر خان قندهاری،سید اسمعیل بلخی ،میرزا عبدالغفار خان بیدارشاعر و محمد حسین طالب قندهاری نویسنده و شاعر و سایر هراتی ها و قندهاری ها .
**********************************
سیمای محمد حسین طالب قندهاری در پویه تاریخ ( * )
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
اتفاق، اتفاق ای اتفاق
هست هر یک قوم اسلامی یک انگشت وطن
جمع اگر گردیم زآهن می شود مشت وطن
الحذر تا نشکنی از تفرقه پشت وطن
الامان از کینه و تزویر و زنهار از نفاق
اتفاق، اتفاق ای اتفاق
” محمد حسین طالب قندهاری “
مقدمه :
فرهنگیان و اساتید و دانشمندان زمان ما با نام و شخصیت محمد حسین طالب قندهاری اشنایی کامل دارند . برخی کنارش بودند و برخی از محضر شریفش فیض بردند. فراز و نشیب روزگار هرگز قامتش را خم نساخت و چون اشعه زرین افتاب بر همه یکسان می تابید.
تاریخ نشر دو شنبه هفتم حوت ۱۳۹۶ – ۲۶ فبروری ۲۰۱۸– هالند
سرمحقق عبدالله بختانی به جاویدانگی پیوست
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
سرمحقق عبدالله بختانی خدمتگار ، نویسنده ، ژورنالیست، شاعرو محققشناخته شده یی افغانستان روز شنبه ۵ حوت ۱۳۹۶ هـ ش = ۲۴ فبروری ۲۰۱۸ م به عمر نود وسه سالگی به جاویدانگی پیوست.
تاریخ نشر دوشنبه ۳۰ دلو ۱۳۹۶ – ۱۹ فبروری ۲۰۱۸– هالند
لیلیاس هملتون داکتر انگلیسی امیر عبدالرحمن خان
و نویسنده کتاب دختر وزیر !
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
امیرعبدالرحمن خان اولین پادشاهی بود که برای پیشبرد وتحقق مرام های خویش؛ به استخدام انجنیران، داکتران و تخنیکران خارجی به خصوص انگلیس ها پرداخت. پادشاه چون بخشی از عمر خود را دور از وطن گذشتانده بود تغییراتی بنیادی برای ترقی و پیشرفت صنایع و تجارت و رشد جامعه به میان آورد.
تاریخ نشر یکشنبه ۲۲ دلو ۱۳۹۶ – ۱۱ فبروری ۲۰۱۸– هالند
تاریخچه کریکت در افغانستان
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
قبل از همه سه برد پی درپی تیم کریکت افغانستان را علیه زیمباوی تبریک و تهنیت میگویم ارزومندم این موفقیت ها دریچه همدلی وهمبستگی واتحاد را بین هموطنان مان بگشاید انشالله .
تاریخ نشر پنجشنبه ۱۹ دلو ۱۳۹۶ – هشتم فبروری ۲۰۱۸– هالند
میرعبدالجواد شاه آغا شخصیت روحانی و فرهنگی افغانستان
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
*********************
مقدمه :
میرعبدالجواد شاه آغا شخصیت روحانی و علمی و فرهنگی در ولایت قندهار مرجع عوام الناس و کارداران دولت بود.
تاریخ نشر چهار شنبه چهارم دلو ۱۳۹۶ – ۲۴ جنوری ۲۰۱۸– هالند
گلستان سرای یا اقامتگاه شخصی امیر عبدالرحمن خان :
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
قبل از زمامداری عبدالرحمن خان برای سکونت شاه مکان مناسبی وجود نداشت. بالاحصار و ارگ شیرپور در تجاوزات انگلیس بالای افغانستان ویران و قسمت‌های از آن سوخته بود.
تاریخ نشر چهار شنبه ششم جدی ۱۳۹۶ – ۲۷ دسامبر ۲۰۱۷– هالند
بزرگداشت از هزار و دو صدو پنجاه نُه مین سال
تولد جعفررود کی :
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
من موی خویش را نه از آن می کنم سیاه
تا باز نوجوان شوم و نو کنم گناه
تاریخ نشر یکشنبه ۱۹ قوس ۱۳۹۶ – دهم دسامبر ۲۰۱۷– هالند
سرنوشت گمنام گدام های تاریخی کابل به کجا می انجامد!
نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
سالها قبل یگانه راه که در دامنه کوه آسمایی به خصوص شهر کابل را ازمسیر ده افغانان تا دهمزنگ و ده بوری و چهاردهی وصل مینمود ؛ راه نخاس بود. این راه بین کوه آسمایی و باغ علم گنج و یا ساده تر راه که بین فابریکه حربی و ماشین خانه ویا دامنه آسمایی با اضافه معبد و مکتب آسمایی و در سالهای پسین مکتب قاری عبدالله و گدام های دولتی موقعیت داشت.