۲۴ ساعت

تاملی اندر فلسفه تاریخ گفتمانی به بهانه ی هجدهمین سال نشراتی سایت ۲۴ ساعت 

( هجدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : پنجشنبه  مؤرخ ۹ میزان  (مهر ) ۱۴۰۴ خورشیدی ۲ اکتوبر ۲۰۲۵ میلادی –  ملبورن – استرالیا

از : رفیع اصیل یوسفی

 گویند که تاریخ مثال آینه را ماند  که خوبی هارا خوب ، زشتی هارا زشت و نگاه هارا نیز به خودمان بر می گرداند.

آیا تاکنون از خود پرسیده ایم که ما در کدام سمت وسوی سالم و درست تاریخ ایستاده ایم ویا احتمالا مسیر مان را گم کرده ایم……؟ اینک که ملت ما هم در محیط وطن و هم در دیار غربت تقریباً در یک خلأ تاریخی و سیاسی و اجتماعی بسر می برد آیا راهکار ی وجود دارد که ازین بن بست تاریخی بدر آییم و امیدوارانه ترحرکت کنیم ؟ بلی از نگاه فلسفهِ سیاسی تاریخ – جامعه ی پایدار است که در آن تکثر برسمیت شناخته شده باشد.

گویند که ملت ها خوشبخت تاریخ ندارند چون به رستگاری تاریخی رسیده اند و آز آن مهمتر به رستگاری عملکرد خود در تاریخ باوری دیرینه دارند.

آنان لکه های ننگ تاریخی خودرا نه انکار ونه فراموش بلکه بر ویرانه‌های آن تندیس عبرت بجای گذاشتند.

 جان استوارت میل فیلسوف معروف و آزادی خواه گوید؛

« پیشرفت انسانی در تاریخ تنها در جایی ممکنست که تفاوت ها مجال بروز یابند.»

این واژه های چون تکثر گرایی فرهنگی و اجتماعی هرگاه در جهت بهبود درست ساختار ها ونهاد ها قرار گیرند میتوان به حفظ حافظه تاریخی و عاطفه تاریخی یک ملت مطمین گشت و آنرا بسط داد و طوفان سیه باد تاریخ را دفع کرد.

اکنون ملت ما وسرزمین ما و همسایگان ما یک وقفه تاریخی مارا نظاره گر هستند و تا دستی از درون بر نخیزد تا قدمی فراتر نهد ، افغانستان میدانگاه جنگ ،تبعیض، انحصار وچند پاره کی پر آشوب نا امنی باقی خواهد ماند.

باید بیندیشیم و بدانیم که بحران های تاریخی با تولد، فرآیند ، زایش و فرسودگی مواجه اند ودرین چهار مرحله زیست و نمو دارند.    در هر جایی از جهان که ملتی وجود دارد با این پدیده مواجه و طوفان های تاریخی خودرا با نسیم عقلانیت تلطیف نموده اند.

طه حسین روشنفکر برجسته عرب گوید:

ملتی که با دعا خواندن به جنگ فقر، با کتاب های دینی به جنگ جهل وبا خطابه ی ملا به جنگ فساد می رود – ملتی مرده است.»

هر چند که این سخن تند و تیز طه حسین نباید بهانه بدست دین گریزان و دین ستیزان دهد اما شوربختانه ویا بهتر است بگوییم خوشبختانه هر بار که از خاکستر تاریخ بر می خیزیم ، دیگر دقیقا آن انسان قبل نیستیم.

برای فهم عمیق تر ،، فلسفه تاریخ ،، تمنا دارم به این پاراگراف توقف و لحظاتی از خود بپرسیم که :

 چگونه محکومان دیروز – حاکمان امروز می شوند و حاکمان امروز ، محکومان فردا؟ این وجیزه به فهم بیشتر عینی وذهنی ما از جریانات حداقل چهل و چهار سال اخیر کمک می کند که مقداری بازتر باید اندیشید چون اتکا به تاریخ در سرزمین ما هماره با تردید ، انکار و مبالغه همراه بوده است.

بر همین اساس عده ی بیشتری باور دارند که تاریخ توجیه گر قدرتها بوده است،،،،؟ واغلب سلاطین و درباریان و وزرا در وطن پر ماجرای ما، تاریخ را بدلخواه خود نوشته و ترسیم نموده اند.

از این زاویه اگر به نظر گاه تاریخ توجه کنیم دفتر تاریخ را سراسر آغشته به خیانت ،جنایت ، تبانی وحسادت می یابیم و با جملات پوسیده و خسته تاریخ رو در رو واژه ها وکلمات به حجمی از تکرار می رسند که کتابی قطور و حجیم را شکل می دهند.

در هر صورت مسیر سالم تاریخ از گذرگاه خشونت ، وحشت و خفقان می گذرد و نه آنکه درین ورطه گرفتار آید زیرا اقدامات همیشه بلند تر از کلمات صحبت می کنند.

بر این اساس وبه یمن بیداری و هوشیاری و دقت تاریخی و فرهنگی قلم بدستان ما در یک قرن اخیر و بخصوص با مروج شدن خاطره نگاری و بازنگری تاریخ وفرهنگ وذهنیت های مختلف سیاسی/ در تاریخ شفاهی هم پیشرفت و دستاوردهای های ارزنده وقابل ارجی داشته ایم که این جریان هم به فهم تاریخی ما مدد میرساند. این حرکت تاریخی – رود شتابنده شفاهی وذهنی از وقایع و رویدادهای کنونی و ماضی به روایت کاریکاتور ی از تاریخ پایان داد، و روان پریشی های تاریخی گذشتگان ما را مهر ابطال زد. نسل نواندیش ونو ظهور ، روشنگری می خواهد و مطالبه گر است ومو شگاف! انطباق های تاریخی گذشتگان با عملکرد های آیندگان را به چالشی بزرگ مبدل ساخته وبر عبرت گرفتن از تاریخ نور می افشانند.

این نسل جدید معتقد است که حافظه تاریخی او – ستون فقرات اوست وبار سنگین تاریخ را به هر جا که برود ، بر دوش خواهد کشید وبر خود رنج آنرا هموار وبا دقایق و خاطرات آن زیست خواهد کرد.

 احساسات و تمایلات سیاسی واجتماعی وفکری پربار این طبقه از طبقات دگر اندیشان و روشنگران ، پنجره تاریخ را با روزنه های بیشمار بروی ما در فضای مجازی و واقعی گشوده است وسطح تحمل تاریخی مارا اعتدال و توسعه می بخشد.

یکی از این روزنه های ارزشیابی و ارزشمندی سایت هنری ، فکری پربار فرهنگی ،تاریخی و ادبی ۲۴ ساعت است  که توسط فرزندان فرهیخته  روان شاد استاد بشیر هروی تآسیس و آن را مدیریت نموده و درجهت آگاهی ، دانایی و توانایی بیشتر فرزندان این آب وخاک ۲۴ ساعت در تلاش و تکاپو اند.

در پایان هجدهمین سالگرد تاسیس سایت بیست وچهار ساعت را به همه ی دست اندرکاران ، تلاشگران و جامعه فرهنگیان ، هنرمندان ، نویسندگان و شاعران افغانستان و تمامی پارسی زبانان جهان تبریک و خجسته باد گفته ، آرزو دارم که این سایت معتبر فرهنگی نگاهی روز مره به شخصیت های معروفی که در تقویم تاریخ نام ونشان شان ذکر شده ، داشته باشد و حداقل با شعر و سخن و خاطره ای یاد و نام شان را احیاء و حیاتی دوباره بخشند.

با مهر! رفیع اصیل یوسفی

 ارادتمند همیشگی.