۲۴ ساعت

شبِ یلدا

تاریخ نشر : ۳۱ حمل (فروردین) ۱۴۰۳ خورشیدی – ۱۹ اپریل ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا

شــــب یـلـــــــدا

نگــا را! میـروم من، زیـن جهــا ن،آهستـه آهستـه

زهجـران، روز و شب دارم فغا ن ،آ هسته آ هسته

ا گـرقسمـت بود  مُــردن ، مـرا ا نـدر دیــا ر  کـُـفر

صبا ! خا کم رسا ن، افغا نـْسِــتا ن، آهسته آهسته

زجـوراین زما ن شـد مدتی دورم  ز ملـک خویش

خــدایـا! دورکــن جــورزمــا ن، آهستـــه آهستــه

دل مهجورمـن خـواهد،هـمی رفـتـن  سـوی میهن

رسـا نم بـا رالهــی’، گـلـْسِــتـا ن،آهسـتـه آهسـتـه

بکا بل لـوگـروغـزنی،هـرات  و هـم بـدخشــا نـش

روم تـا یـا بـم،آن آ رام جــا ن،آهســتــه آهســتــه

شِـفــای دردهـای خـــود بگـیــرم ،از مزارشــــا ه

که می بــوســم در ِآ ن آ سـتـا ن،آهسـتـه آهسـتـه

خـداونـدا! نصیــبـم کـن، ز لـطفـت دیـدن  یــا ران

شب مهتـا ب و کـیـف آ سـمــا ن،آهستــه آهستــه

به کهسـاروطـن،گــررفـتـنم  قسـمـت  کـنی یا رب

بچیـنـم بهـرجـا نـا ن،ارغــوان،آهسـتــه آهسـتــه

شـب یـلـدا نـشـسـته، بـا رفـیـقـا ن درد دل گـویـم

سـرشـب تـا سـحـر،با دوستــان،آهسـتــه آهسـتــه

بود چـشـم امیــد ت حـیـد ری ، بـرخـا لـق مـنـّا ن

که سا زد آخـرت،خُـلـد آشـیـا ن ،آهستــه آهستــه

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

١۶ ا کتوبر  ۲۰۰۵

سدنی – آسترالیا

قلبِ آسیا

تاریخ نشر : شنبه ۲۵ حمل (فروردین) ۱۴۰۳ خورشیدی – ۱۳ اپریل ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا

قلب آسیا

خاکت وطن! به دشمن  افغـان نمی دهم

این ملکِ باصفـــا به  پلـیــدان نمی دهم

سنگ وکلــوخ کشــور زیـبــای آ ریــــا

برملحــدان به لؤلؤ و مرجــان نمی دهم

هر چند،سالهــاست که دورم زمیـهـنــم

عشق وطـن به جیفـهء دونـان نمی دهم

تاداده است خدایم،مراجان دراین جهان

“مِهــرتـرا به مُهــرسلـیـمــان نمی دهم“

من افـتـخــار بودن  افــغـــا نـیـم  وطــن

هرگزبه چین وهندو به جاپا ن نمی دهم

ازبهــرلـقـمـه نـان به “نـاتـــوی” لعنتی

من اختیـــار مُلک ، به لعینان  نمی دهم

 افغـا نْسِــتــان ما  که بود  قلـب آسـیـــا

این قلب پاره پاره  به شیطان  نمی دهم

هـرکـوه و بـرزن  وطنـم  را زصـدق دل

چون جان عزیز دارم و ارزان  نمی دهم

با آنکه میهنـم شده  مخـروبه کـلـبــه ئی

این کلبــه ام به ظـالــم دوران  نمی دهم

صد بــار”حیدری” اگــرم  سـربرند  ترا

من واک* کشورم به  غلامان  نمی دهم

*–اختیار،تسلط داشتن

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۲۴ جنوری ۲۰۱۲ 

سیدنی – آسترالیا

شب های قدر و فضایل آن

تاریخ نشر : شنبه ۱۱ حمل (فروردین) ۱۴۰۳ خورشیدی – ۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا

شب های قدر وفضایل آن

بسمه تعالی

 معنای لغوی واصطلاحی” قَــدْ ر”.

قَــدْ ر- درلغت به معنای اندازه واندازه گیری است،اندازه کردن چیزی، ارزش،توانگری،حرمت،وقار(۱و۲).

قَــدَ رْ- ویژگی هستی ووجودهرچیزوچگونگی آفرینش(۳)فرمان الهی، سرنوشت وآنچه که خداوند برای بندگان خود مقدر نموده(۲).

بنابرحکمت الهی درنظام آفرینش،هرچیزی اندازه  خاصی دارد و هیچ چیزی بی حساب وکتاب نیست.جهان حساب داردوبه اساس بسیار دقیق ومنظم،گذشته،حال وآینده آن با هم ارتباط دارد.

مرحوم شهید مرتضی مطهری درتعریف قدر می گوید:

” قدربه معنای اندازه وتعیین است، حوادث جهان از آن جهت که حدود واندازه وموقعیت مکانی وزمانی آنها تعیین شده است،مقدور به تقدیر الهی است (۴).

معنای تقدیر الهی این است که درجهان مادی،آفریده ها ازحیث هستی و آثار وویژگی هایشان محدوده ای خاص دارند.این محدوده باامور خاص مرتبط است. هر موجود مادی به وسیله قالب هایی از داخل وخارج، اندازه گیری وقالب گیری میشود.این قالب،حدود،یعنی طول، عرض، شکل،رنگ،موقعیت مکانی وزمانی وسایرعوارض وویژگی های مادی آن بشمارمی آید. پس معنای تقدیرالهی در موجودات مادی،یعنی هدایت آنها به سوی مسیرهستی شان است که برای آنها مقدر گردیده است ودر آن قالب گیری شده اند(۳).

شب قدردرقرآن کریم با واژه لیله القدرودرسورهء دخان باصفت مبارکه ( وَالکِتبِ المُبِینِ  اِنااَنزلنَهُ فِی لَیلَهٍ مُّبَارَکَهٍ) یاد شده است.دراینجا خداوند به حرمت این کتاب سوگندخورده واین کتاب رادریک شب ویکپارچه نازل نموده است. سورهءمبارکه قدر،نزول قرآن را در شب قدربیان میکند.وآن شب راتعظیم نموده ازهزار ماه بالاتر میداند.

در شب قدرهرحادثه ای که درطول سال ازآن شب تاشب قدرسال آینده واقع گردد،چه ازخیر وشر، طاعت ومعصیت، فرزندی که قراراست متولد شود یا اجلی که قرار است فرا رسد یا رزقی که قراراست برسد همه وهمه تقدیر میشود(۳).

دقیقاً معلوم نیست شب قدرکدام شب است. اهل سنت اعتقاد دارند که در یکی ازده شب آخرماه مبارک رمضان واغلباً شب ۲۷ رمضان، شب قدرمیباشد.مسلمانان سلفی اعتقاد دارندکه شب قدردرتمام روزگار،همان شبی بود که قرآن درآن نازل گردید ودیگر تکرار نمی شود (۵). برخی نیزاظهار داشته اندکه درزمان زندگی حضرت محمد(ص)،شب قدر در هرسال تکرار می شد اماپس از رحلت آنحضرت،شب قدر ازبین رفته است(۶).برخی هم معتقد بوده اندکه شب قدر،شبی است درتمام طول سال ولی درهرسال شب نامعلومی میباشد.در سال بعثت درماه رمضان بوده اما درسالهای دیگر ممکن است درماه های دیگرباشد.

قرارتفسیرالمیزان،هرادعا ویا تفسیریکه شب قدر را خارج از ماه مبارک رمضان  گفته باشد، نادرست است.

به اساس مذهب تشیع ازامام جعفرصادق (ع) روایت شده که شب قدرتا قیامت باقی ودرماه مبارک رمضان واقع است(۷).درروایات شیعه آمده است که شب قدریکی از سه شب نوزدهم،بیست ویکم وبیست وسوم ماه ماه مبارک رمضان می باشد که احتمال شب بیست وسوم بیشتر است.

شب قدراز شب های بسیارمقدس ومتبرک اسلامی است.خداوند عظیم درقرآن کریم ازشب قدربه بزرگی یادکرده وسوره ای بنام قدرنازل فرموده است.درتمام سال شبی به خوبی وفضیلت شب قدرنمی رسد.این شب، شب نزول قرآن، شب فرودآمدن ملائک وروح ( یعنی جبرئیل )، نیز نام گرفته است. عبادت درشب قدربرتر از عبادت هزارماه است.

دراین شب مقدرات یک سال انسانها، از این شب قدر تاشب قدر سال آینده وروزیها،عمرها وامور دیگرمشخص می شود. ملائک در این شب برزمین فرودمی آیند.نزد امام زمان(عج) میروندوآنچه رابرای بندگان مقدرشده،برایشان عرضه میدارند.

شب زنده داری،تلاوت قرآن مجید،مناجات وعبادات دیگردراین شب بسیارتوصیه وتأکید شده است.

با توجه به آیات سورهء قدرمیتوان به فضیلت های شب قدر پی برد.

ترجمه سورهءمبارکه قدر از تفسیر المیزان:

بنام خدای رحمان ورحیم

ما این قرآن عظیم الشأن را(که رحمت واسع وحکمت جامع است) درشب قدر نازل کردیم – وچه ترا به عظمت این شب قدرآگاه تواند کرد؟- شب قدربه مقام ومرتبه از هزار ماه بهتروبالاتراست – دراین شب فرشتگان وروح(یعنی جبرئیل)به اذن خداوند هرفرمان ودستور

الهی وسرنوشت خلق رانازل کند. این شب رحمت وسلامت وتهنیت است تا صبحگاه.

 فضیلت های شب قدر بیشمار است که از جمله یکی آمرزش گناهان ودیگر قلب ماه رمضان بودن آن است.

قسمیکه دربالاهم تذکار رفت،نزول تمام قرآن مجید بصورت مجموع، یکباره ودفعی دراین شب میباشد. اما نزول تدریجی قرآن درظرف

بیست وسه سال دوران نبوت پیامبرگرامی اسلام (ص) به صورت الفاظ بوقوع پیوسته است.

امام باقر(ع) فرموده اند که:

“عمل صالح در شب قدراز قبیل نماز،زکات وکارهای نیک دیگربهتر است ازعمل درهزارماه که درآن شب قدرنباشد”.

شب قدر فرصتی است طلایی وبهتراست تا مادراین شب خوبی هارا جایگزین بدیها،صلح وصفا را جایگزین اختلافها وتفرقه ها،احسان و نیکی راجایگزین ظلم وستم، صله رحم را جایگزین قطع رحم نماییم.

در این شب بهتر است تا بادادن صدقات واعمال نیک برای آبادانی آخرت خود بپردازیم.

در شب قدر به ولی امر(امام زمان وقت) تفسیر کارها وحوادث نازل میشود و وی دربارهء خویش ودیگر مردمان مأمور به دستورهایی می شود.

اعمال شبهای قدر(شب های ۱۹، ۲۱ و۲۳ماه مبارک رمضان) بسیار زیاد است که ازحوصله این  سطور بیشتر میباشد.

در پایان ازخداوند قادر وتوانا به حرمت این شب مبارک قدراستدعاء داریم تادر تمام جهان اسلام عموماً ودر مملکت مظلوم ما افغانستان،  خصوصاً یک صلح وآرامش واقعی رابرقرار نماید.

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۱۷ جولای ۲۰۱۴ 

سدنی – استرالیا

مآخذ:

۱- قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی

۲- فرهنگ فارسی عمید،تألیف حسن عمید

۳- المیزان، استاد علّامه سید محمد حسین طبا طبائی

۴- انسان وسرنوشت، شهید مرتضی مطهری

۵- حصن التوحید

۶- اسرار الصیام

۷- مجمع البیان

۸- کافی

۹- الکافی

بهــــــا ریــــــه

تاریخ نشر: پنجشنبه ۲ حمل (فروردین) ۱۴۰۳ خورشیدی – ۲۱ مارس ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا 

بهــــــا ریــــــه 

آ مــد بـهـــا رو کـشــورمــا، زا ن خـبـــر نـشــد

گــل هــا بـخـا ک رفـتـه و بـیـــرون د گــرنـشــد

بلـبـل که د یـد، وضع چـمـن را چـنـیـن خــرا ب

بــا کـــرگــس وکـــلاغ، د گــرهـمـســفـــرنـشــد

ا زجـنـگ خـا نـه ســوزو زجـورســتـمـگـــرا ن

ا فـغـا نْسِتـا ن خـرا ب وبـرآ ن یـک نـظــرنـشـد

ا زبـس رسـیـده ظـلـم وجـِنـا یـت، به ا وج خــود

یک فــرد با زگــشتـه به وطــن، مُـسـتـَقـَـرنـشــد

هــرکـس به پُــرنـمــودن، جـِیـبـش کـنــد تـلا ش

یـک وا لی و وزیـــرو رئـیــس، دا د گـــرنـشــد

آ ن جــا نـی بـزرگ و شـــریکـــا ن، جـــرم ا و

د رمـلــک مــا زقـَـتــل و قِـتــا ل، بـرحـذرنـشــد

گــرگــا ن بــی حَـمِـیـّـت وسَــفـّـا ک، جــا مـعــه

کـشـتـنـد صـد هـــزا روکـسی، نـوحـه گــرنـشــد

هـــررهـبـــری بـخــا طــرخـود، سعی مـیـکـنــد

یــک قــا ئــدی ز راه خــــدا، جـلـــوه گــرنـشــد

بـرقـلــب هـمـچـو ســنگ تـفـنگ دا ر، بی خــدا

ا شـــکِ یـتــیــــم وآهِ  زنــی، کـــا رگــــر نـشــد

ا ی د ل زهـجــرویـا د وطــن، نــا لــه مـیـکــنی

عـمــریـست حـا صلـت، بجــزا زدرد ســرنـشــد

خــوا هم بـه عَـجـــزا زد رخــلا ق، بـی نـیـــا ز

تـا نـخـــل د شــمـنــــا ن وطـــن، بـــا رورنـشــد

چــون حـیــدری شَــنـیـد، زخــونــریـزی وطــن

بـرگـود را یـن بهـا ر، چـسا ن خـون جگـرنـشـد

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۲۲ مارس ۲۰۰۴ میلادی

دوم حمل ۱۳۸۳ خورشیدی

سدنی – آسترالیا

مختصری در بارهء ماهِ مبارکِ رمضان

تاریخ نشر: یکشنبه ۲۷ حوت (اسفند) ۱۴۰۲ خورشیدی – ۱۷ مارس ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – استرالیا

مـاه صیـام مـبــارک

 ای دوسـتـان میهـن،مـاه صیـام مبـارک

مـاه ضیـافـت حـق، برهـرکـدام مبــارک

خواهیـم باهـزارعجـز،از پـادشـاه عالـم

درجمله ملک اسلام، صلحِ مدام مبارک

ا – حیدری

مختصری دربارهء ماه مبارک رمضان

 رمضان ازمبارک ترین ماه های سال است.رمضان یگانه ماهی ازماه

های قمری است که نامش درقرآن مجید آمده است ویکی ازچهارماهی است که خداوند جنگ را درآن حرام کرده است مگرآنکه جنبهء دفاعی داشته باشد.

دراین ماه برعلاوهء قرآن مجید، کتابهای آسمانی انجیل،تورات،صُحُف وزبورنازل شده است(۱).

چون دراین ماه گناه های انسان بخشیده میشود،این ماه را ماه مبارک رمضان میگویند. رمضان ماهیست که قرآن پاک الهی درآن نازل گردیده است.ماه فضیلت وماه ضیافت خداوندی از بندگانش می باشد.

دراین ماه بنده های نیک خداوند،با شوروشعف زیاد به طعام دادن نیازمندان،دستگیری مستمندان،صدقه دادن، شب زنده داریها باعبادات،

تلاوت قرآن مجید،دعا واستغفار،روزه گرفتن ها….روح وجان خود را از فیوضات الهی مستفید می دارند.

ازپیامبرگرامی اسلام(ص)روایت شده که:روزه چهرهء شیطان را سیاه می کند وصدقه پشت اورا می شکند (۲).

روزه مانع نفوذ شیطانهای جنی  و انسی شده و وسوسه های آنان را خنثی می کند. چون قرآن کریم در ماه رمضان نازل شده است، تلاوت قرآن  دراین ماه فضیلت بسیارزیاد دارد ودرروایات اسلامی آمده است که رمضان بهار قرآن است.بناءً بهتر است تا انسان دراین ماه بقدر توان هرچه بیشترقرآن شریف را تلاوت نماید.

اعمال نیک دراین ماه پذیرفته شده وبدی ها مورد عفو وبخشش الهی قرارمی گیرد.کسی که دراین ماه مؤمنی را کمک کند، خداوند تعالی درهنگام عبورازصراط وی را کمک نماید. کسی که دراین ماه خشم خودرا نگهدارد، خداوند درروزقیامت خشمش را از اوباز دارد.

کسی که دراین ماه محتاجی را دستگیری کند ویا ستمدیدهء رایاری نماید،خداوند درروزقیامت وی را از هراس آنروزبزرگ درامان داشته و دردنیا بر دشمنانش ودرآخرت درهنگام حساب یاریش نماید.

چون دراین ماه اکثرمسلمانان جهان، منجمله مسلمانان وطن عزیزما بیشتربه تلاوت این کتاب مقدس الهی مبادرت میورزند،بجا خواهد بود تانکات چندی را درباره اشاره داریم(گرچه درنوشته های قبلی ام نیز اشاره های کرده بودم).

اول– بارها مشاهده شده است که بعضی ها که خواندن کلام الهی را بلد نمی باشند،دربعضی ازمحافل ختم ها اشترک نموده،یک سپارهء قرآن مجیدرا گرفته وخودرا مصروف تلاوت آن نشان میدهند.اظهار ندانستن وامتناع کردن ازگرفتن یک سپاره به مراتب بهتراست ازتظاهربه دانستن ولی درحقیقت امر ندانستن.

دوم– دربعضی محافل ختم ها متوجه شده ام که عدهء دروقت تلاوت قرآن کریم ، دهان هایشان بسته بوده ولبها هیچگونه حرکتی ندارند. در حالیکه در وقت خواندن قرآن شریف ، حروف قرآنی باید از مخارج لازمهء آنها و بصورت درست اداء گردد. بصورت مثال با گفتن بسم ا… تا اینکه لبها ازحالت بسته بودن بازنگردیده ودوباره باهم تماس ننمایند،

حرف”ب” اداءشده نمی تواند. همچنان حروف دیگری که مخارج آنها لب ها می باشد مانند”واو، ف ، و م”.

سوم– بعضی ها قرآن کریم را با سرعت بسیار زیاد خوانده ویک سپاره را درحدود پانزده الی بیست دقیقه خلاص نموده واز این تیز خوانی خود افتخار هم می دارند.

خداوند کریم در قرآن عظیم می فرماید: و رتل القرآن ترتیلا.  یعنی قرآن را بصورت شمرده و با تأنی ، با آهستگی ، با درنگ وآرامی بخوان.

دروقت تلاوت قرآن مجید،حتی الامکان مسایل بسیار ضروری تجوید مانند،تلفظ حروف ازمخارج لازمهء آنها،محل صحیح وترتیب وقف و وصل، شدّ و مدّ ، اظهار واخفا ، ادغام وغنّه ، ترقیق وتفخیم ، تغلیظ  ومسایل ضروری دیگرباید درنظر گرفته شود.

با مد نظرداشت آنچه گفته آمدیم ، تلاوت یک سپارهء قرآن مجید بطور اوسط چهل تا پنجاه دقیقه را دربرخواهد گرفت.

در پایان از خداوند مهربان استدعاداریم تادراین ماه مبارک برایمان توفیق روزهء روزه داران راعناعیت فرموده واز برکت این ماه یک صلح وآرامش کامل ومستدام را درتمام جهان اسلام واخصاً در وطن عزیز ما حکمفرما گرداند.

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۲۷ می ۲۰۱۷

سدنی – آسترالیا

ا– ر.ک . الکافی،محمد بن یعقوب کلینی،ج۲،ص ۶۲۸دارالکتب اسلامیه تهران.

۲– مستدرک الوسایل، محدث نوری ج ۷ص ۱۵۴موسسه آل البیت قم.

تقدیر از سایت وزین ۲۴ ساعت

تاریخ نشر: سه شنبه ۲۲ حوت (اسفند) ۱۴۰۲ خورشیدی – ۱۲ مارچ ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا

تقدیرازسایت وزین ۲۴ ساعت

مرحبا وصد مرحبا بر شاعر فرزانه،ادیب وخدمتگار صادق وطن ما،آقای قیوم جان بشیرهروی.آفرین برهمت ،غیرت وپشتکا ر شان که نگذاشتند چراغی را که برادر بزرگوارش آقای محمد مهدی جان بشیربرافروخته  بود و بعد از چندین سال خدمت متواتر،خاموش وفراموش گردد ، قیوم جان بشیرهروی سایت وزین  ۲۴ ساعت را بسیارزیبا و پرمحتوا پیش می برند.

شخصیت های بارز فرهنگی،علمی وپژوهشگران میهن عزیزمارا قدردانی ومعرفی می دارند که همه علاقمندان را مستفید می گردانند.

ازجملهء ده ها علما شعرا وفرهنگیان یکی هم زنده یاد محمد حسین طالب قندهاری میباشد.من با مرحوم طالب قندهاری اززمانیکه درسنین کودکی در مسجد قلعهء هزاره های چنداول افتخار شاگردی مرحوم قاری جان محمد گلستانی را داشتم،با مرحوم طالب قندهاری معرفت وآشنائی داشتم.

ایشان گاه گاهی دردرسهای قرآن شریف ما می آمدند ومارا بسیارتشویق کرده ومی گفتند که در مجالس ختم ها وفاتحه گیری ها رفته وقرائت کنید.

برای ما جزوه های کوچک تجوید قرآن کریم را هدیه می دادند.ایشان برعلاوهء شاعربودن ،ادیب،کارمند مدیریت واقعات وزارت داخلهء وقت حجت الاسلام وحقوق دان هم بودند. دارالوکالهء در کابل نیز داشتند.ایشان شخص بسیار متواضع وغریب نوازبودند.

با فامیل ما خصوصاً با پدربرزگوارم مرحوم حاجی محمد حیدرخان رفاقت ودوستی زیاد داشته ودر منزل ما رفت وآمد می نمودند.

زنده یاد طالب قندهاری دراواسط دهء شصت خورشیدی درعالم غربت و دوراز وطن محبوبش درشهر مقدس قم جهان فانی را وداع گفتند.روح شان شاد وجنات النعیم منزل ومأوای شان باد.

از خداوند کریم برای قیوم جان بشیر هروی توفیقات هرچه بیشتر وبرا ی برادر بزگ شان صحت عاجل وکامل استدعا دارم.

دراخیر حلول ماه مبارک رمضان را خدمت کافّه مسلمانان جهان عموماً و خدمت هموطنان عزیزخود خصوصاٌ تبریک عرض می دارم. 

با احترام

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۱۲ مارچ ۲۰۲۴ میلادی

سیدنی – آسترالیا

محروم ز علم

تاریخ نشر : پنجشنبه ۱۷ حوت (اسفند) ۱۴۰۲ خورشیدی – ۷ مارچ ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا

محروم زعلم

طالبـان این نوکـریِ خـصم  افـغـان تـا به کی؟

خون ملت خورده و،شاگرد شـیطان تا به کی؟

تـاچه وقـت آزار مـلـت ،  بـنــدهء اهــریـمـنــان؟

نـام دیـن بـد کـرده و،ظـلـم فـراوان تا  به کی؟

نـوکـریِ  آی ، آس ، آی و چـاکــریِ  کـفــر غــرب

ظلم بی حـد بـرسرِپـیـرو جـوانـان ، تـا بـه کی؟

ع وغ رفـتـنـد زقـدرت،آخر شما  هـم می رویـد

قتل وغارت هرطرف،درکشور مان  تا به کی؟

عـنـقــریـب مــاه صـیــام آیـد،ولی در مـیـهـنــم

 ملـت بـیـچـاره ام بی کاروبـی نـان تـا به کی؟

جمله نسـوان وطن را ،کرده اید محروم ز عـلم

قـیــد وزجــرِآنهـمــه،  مــامِ شـیـران  تـا به کی؟

انـتـحاری هـای بی دین جملـه از جمع شماست

کشـتـن خـلـق خـدا،آن بی گـنـاهـان تـا  به کی؟

پیـش خـالـق،نـزد مخلـوق، دائماً کذب و فـریـب

خودفریـبی،خلق فریبی ،دور زوجدان تا به کی؟

مــردمـان مـلک مـا، کـافـی نــدارنـــد  آب و نــان

خوردونوشِ رنگ رنگ ،از خون یتیمان  تا بکی؟

“حیدری” کن عـرض حالـت پیـش رب العـالمین

کیـن هـمه جـورو جفـا،بـرمـردم مـان تـا به کی؟

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۶ مارچ ۲۰۲۴

سیدنی – آسترالیا

لیل و نهارِ عمر

تاریخ نشر : چهارشنبه ۹ حوت (اسفند) ۱۴۰۲ خورشیدی – ۲۸ فبروری ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا

لیل و نهار عمر

روزیکـه نیـســت یـادوطـن ، درگـذار عـمـر

آنــروز هـرگـزم  نـبــود ،  در شـمــار عـمــر

فـرصت غـنـیـمت است وبزودی، مـیگـذرد

چشمـی بهـم زنیـم گـذراست،روزگار عـمـر

ای خـائــنــان کـشــور افــغـــان سـتــان مــا

خـون یـتـیـم وبـیـوه خورید،لیـل ونهارعـمر

اشــرف غــنـی وکــرزی وبـاقـی ظـالـمــان

چـورکــرده انـد طــورعـیـان گـلعـذار عـمـر

بــا رفـتــن هــمــه،از ایــن دهـــر بـی بـقـــا

غـافــل مـبـاش زود گـذراست، شام تارعـمر

هــرروزِعـمـرکـه مـیگـذرد، بـا سـرور و غـم

بـرگـی بـود که مـی فـتـد، از شــاخـسار عـمـر

کن حیدری توصرف بخـدمت،حیات خویش

ایـن هــم بـود رضـای خــدا،در بـهــار عـمـر

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۲۷  فبروری  ۲۰۲۴

سدنی – آسترالیا

زندگی آخر سر آید

تاریخ نشر: شنبه ۲۸ دلو (بهمن) ۱۴۰۲ خورشیدی – ۱۷ فبروری ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا

زندگی آخر سرآید

زندگی  آخـر  سـرآیـد ، میهـنم  هجـران تو

کرده است دیوانه ام، جنگ  بی پایان تو

از برت تا دور بگشتم ، کشـور زیبـای من

خون دل خورده و باشم دائماً ، حیران تو

ازولادت تا به ترکت ، دل  ربودی از برم

زآنکه دورم ازبرت،گشتـه  ام  گریـان  تو

گر بمـیـرم دامنـت، یابـم  حیـات نو ز سـر

زنـدهء جاویـد باشد،آنکه اسـت دامـان تو

 همچومجنـون گشتـه ام،ازیـاد زیباکشورم

 تـیـره روزم از فــراق ، آهـــوان نــالان تـو

  دوردنـیـا گربگردم،هـیچ جایی هم نه یابم 

چهــرهء زیـبـا رخـانِ ،  دخـتــرِ شـغــنـان تو

بـی قــرارم از فـراقـت ، مأمـن اجـداد مـن

چـون غـزالان رمـیـده ، باشـم سرگردان تو

زآنکه ازآب وهوای،جانفزایت بی بهره ام

گـشـتـه ام بـیــمـار و زارِ، تـپـهء پـغـمـان تو

خواهم از خالق نماید،لطف بی پایـان خود

تا شوند نابود زریشـه، جملگی خصمـان تو

بی قـرارم دلـفـگارم، چونکه دورم از وطن

  ظـالـمـان ملـیـونراننـد،ازخــون یـتـیـمـان تو 

حیدری خواهد زیزدان،تا که باشد خدمتت

وآنگهی جانش ســرآیـد،سـایـهء فـتــان* تو

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۱۰ فبروری ۲۰۲۴

سدنی – آسترالیا

* فتان_زیبا ودلفریب که با زیبائی خود مردم را مفتون سازد

ناتوانی

تاریخ نشر: پنجشنبه ۱۹ دلو ( بهمن ) ۱۴۰۲ خورشیدی – ۸ فبروری ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا 

نا توانی

 شـدم هشتاد وشش در دهـرفـانی

نـکــردم  کــار  نیـکــو  در  جـوانـی

جــوانـی   و  زمــان   تـنـدرســتــی

گـذشـت  بیهـوده ، حـالا نـاتـوانـی

خـدا یا !لطف کـرده یاری ام  کـن

وگـرنـه  بیحاصل ، ایـن  زندگـانـی

کـریمـا!  بنـدهء عــاصی  مـنـم من

اگـر بـخـشـی  مــرا  از  مهــربـانـی

الـهـی! از کــرم ، عــفــو گـنــا هـام

نمائـی چـونکه هـستم، زار وفـانی

به عرش وفرش وکرسیت خـدایا!

بـری ام بی گنـاه زیـن دهـر فـانی

هـمیـشـه “حیدری“چـشـم امیـدش

بـه لـطـفـت بـوده و، بهـتـرتودانی

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۲۳ جنوری ۲۰۲۴

سدنی

ملک بی همتای من

تاریخ نشر: پنجشنبه ۵ دلو ۱۴۰۲ خورشیدی – ۲۵ جنوری ۲۰۲۴ میلادی – سندیاگو – کلیفرنیا – امریکا

ملک بی همتای من

ای ملک بی همتای من ، بخشم که ترکت کرده ام

وی دین من  دنیای  من ، بخشم که ترکت کرده ام

هستی تو عشقم  در  جهان  ،  امید  من  در  آخرت 

حالا که  من  آواره ام ، بخشم  که  ترکت  کرده ام

ای مادر  زیبای  من  ، دیدم  ترا  یک  شب  یخواب

باشی همه درمان من ، بخشم که ترکت کرده ام

آنشب چه زود خواتم گذشت ، با عقده هابیدار شدم

ایکاش  دو باره بینمت ، بخشم که ترکت کرده ام

ای.    کابل  زیبای  من   ،   ای   مدفن  آبای   من

ای خارچشم دشمنان ،بخشم که ترکت کرده ام

آخر شود  روزی  که  باز  ، چشمم به دیدار تو باز

خاکت کنم سرمه به چشم ، بخشم که ترکت کرده ام

ترکت  نبودست خواهشم ، معذور من دار مادرم

ازدست نوکرهای روس ، بخشم که ترکت کرده ام

مادر  فدایت  جان من  ،  ای جان  من  جانان من

از دوریت جانم بلب ،  بخشم که  ترکت  کرده ام

شد حیدری  مجنون  تو  ،   دیوانه و  محزون  تو

گیرش تو آخر در بغل، بخشم که ترکت کرده ام

پوهنوال داکتر اسعدالله حیدری

سدنی – آسترالیا

جنوری ۲۰۲۴

عمری وصال

تاریخ نشر : جمعه ۲۹ جدی ۱۴۰۲ خورشیدی – ۱۹ جنوری ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا

استقبال ازشعرمرحوم صوفی عشقری با مطلع:

عمرخیال بستم یار آشنائیت را

عمری وصال

عـمـری وصال بستـم،میهـن جدائیـت را

شایـد بخـاک  بردن ، این رنج دوریـت را

دور از برت بگشتم ، من خواروزارِغربت

وی مـام مـهـربـانـم،لـطـفـی فـدائـیـت را

گـشتـم اسیـر مهـرت،ازروز پـا نـهــادن

در دامـن عـزیزت ، و  آن مهـر ورزیت را

کوه ها ودره هـایت،باغ ها و راغ هایت

دورجـهـان نـدیــدم،ایـن دلـربـائـیــت را

مهتـاب چهره گان را،بسیار دیدم به دنیـا

لیکن ندیدم هرگزگلچهـره، افغانیـت را

ای ملک بهـتـرینـم،هستی تو دراسـارت

خـواهـم زقــادرحی،بـیـنـم رهـائـیـت را

دورازبـرت  نمودی،بیچـاره “حیدری“را

بهـرخدا به آخـر،وصل این جدائـیـت را

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۲۵ جون ۲۰۲۳

سدنی

یوسف گم گشته

تاریخ نشر: پنجشنبه ۲۱ جدی ۱۴۰۲ خورشیدی – ۱۱ جنوری ۲۰۲۴ میلادی – ملبورن – آسترالیا.

یوسف گم گشته

مخمس برشعرحضرت حافظ

 با ز ملـک  ما  شـود  آ زا د  و  شا دا ن ،  غـم مخــور

خا نهء  تا ریک  ما   گردد   چرا غـا ن  ،   غـم   مخــور

چشـم ما  دا ئـم  بود  بـر لطـف  یزدا ن ،  غـم مخــور

 یوسف گـم گـشته باز آ ید  به  کنعـا ن ، غـم  مخــور

کلـبهء  احـزان  شـود  روزی  گـلستا ن  ، غـم  مخــور

ـ ـ ـ ـ ـ

گـل بروید هـر  طـرف  در  دشـت  و در کـوه  و  د مــن

لا لـه  ها  پـوشــند   صحــرا  را  ،  بـه  مثـل  پـِـیـرهـن

بلبـلا ن  شـا دی   کـنـا ن  ،  رقصنـد  به  دور نستــرن

گــر بهــا ر  عـمـــر  بـا شـد ،   بـا  زبــر تـخـت  چـمــن

چتر گل  بر سرکشی ، ای مرغ شبخوان !  غـم مخور

ـ ـ ـ ـ ـ

رونـق  بـا زا ر   ظـا لــم  در  کـجـا  ،  پا ینـده   گـشـت

ا جنـبی  با  قـدرتـش  در ملک ما ، شـرمنـده  گـشـت

صد  هـزا را ن  مـردم   معصـوم  ما  ،  آ واره   گـشـت

دور گـردون  گـرد  و  روزی   بر  مــرا د   مـا   نگـشـت

دا ئما  یکسـا ن  نبـا شد  حـا ل   دوران ،  غـم  مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

گردد  این  گردون  بحکم خا لق  ، بی نقص  و  عـیـب

حکـمـت ، الله  نـدا نستـی  کـسـی بـی شـک وریـب

از کـجـا آمد ،  کجا رفت  حضرت  ن ـوح  و  شـعـیـب؟

ها ن  مشو  نومید  چون  وا قف  نه ای ، از سرّ ِغیب

با شد  اندر  پرده  بازی  ها ی  پنها ن  ،  غـم  مخــور

—–

گـر تو خـواهـی اسـتجـا بت ، پس  دعــای  بد  مکــن

راه   قـربـت  با  خــدا  را  ، خــود  برایـت  سـد  مکــن

بـا ش  بـا  مــردم  نکــو  و حا جـت  کـس ،  رد مکــن

ای دل  غـمـدیـده!  حا لـت بـِهْ  شود ،  دل بـد  مکــن

و ا ین سر شوریده  با زآ  ید به سا مان ، غـم  مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

روزگـا را ن   گـر  بـسـا ط   زنـد گـی  ،  بـر هـم   زنـد

تـارو پـود غـم زهــر سـو ،  سـر بـسـر بــا  هـم  تـنـد

رنـج   دورا ن  هـمچـو  حَجّـا م ، نِـیشتـر بـر  تـن  زنـد

ا ی دل! ار  ســیـل فـنــا  بـنـیـا د هـسـتـی   بـرکـَـنـد

چون  ترا  نوح  است  کشتیبان ، زتوفا ن  غـم  مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

رنج  ما  از  هـجـرت  و  دیـدار  یـارا ن ،  بـی نـصیـب

درد  مـا  درمـا ن  کـنـد گــرا  یزد  ، حـا ذق  طـبـیـب

خط  غُـفرا ن بر کشد ، عـصیـا ن  مان  ربّ ِ حسیـب

حـا ل  مـا  در  فـُرقـتِ  جـا نــا ن  و  اِ بـْـرا م ِ رقـیـب

جمله میـدا نـد  خـدا ی حـا ل  گـردا ن ، غـم  مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

آ نکـه هـسـتـت کـرده است از نیـسـتـی و وز عـدم

گـربگـیری د سـت مخـلـوقـش ، زاحسـا ن  و کــرم

ا َجـر احسـا نـت  د هـد رحـمـا ن   مَـنـّا ن  لا جــرم

در بیـا بـا ن گـرزشوق کـعـبـه ، خواهـی  زد  قـد م

سرزنش  هـا  گـر کـنـد خـا ر مُغـِیلا ن ، غـم مخــور

ـ ـ ـ ـ ـ

آرزو دا ری  اگـر  جـنــت ، بــکــن  سـعـی  مـــزیــد

کن جها د نفس ودشمن با ش ، با شیطـا ن مَـریــد

بـا  وجـود  طـا عـت حــق ، زی  در خـوف  و  امیـــد

گرچه منزل  بس خطر نا ک است و  مقصد نا پَدید

هیچ راهی نیست کانرا نیست پا یا ن ، غـم مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

زرق  و  بـرق چا ر  روز  ا ین  جهـا ن ،  نا یـد  بکـا ر

حیدری  در ملکِ کـُفـر ، هـم در خَـفـاء  و آ شـکــا ر

خـد مت د یـن نبی کـن،گـرتـو هـستی هـوشـیــا ر

حا فـظـا! در کـنـج فـَقـر و  خَـلـوت شـبـهـا ی  تــا ر

تـا بُـوَد  ورد ت  دعــا و  درس  قــرآ ن ، غـم  مخـور

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۵ اپـریل  ۲۰۰۵  

سد نی

داوود خان ظالم 

تاریخ  نشر چهار شنبه  ۲۵ حمل  ۱۴۰۰ –  ۱۴ اپریل ۲۰۲۱ هالند 

زظـلـمـت گشـتـی داوود، خـانه برباد

هـمـه خُـرد و بزرگ، تــا طـفــل نـــوزاد

ادامه نوشته…

پری روی کابل

تاریخ  نشر  جمعه  ششم حمل  ۱۴۰۰ – ۲۶ مارچ ۲۰۲۱ هالند

پری رو دختـری دوستـم به کابل

قــدوبـالا بـه مثــل شــاخـــهء گل

ادامه نوشته…

شهرلاله

تاریخ  نشر چهارشنبه  ۲۷ حوت  ۱۳۹۹ – ۱۷ مارچ ۲۰۲۱ هالند 

گـفتـم صنما نام خوشت،گفت لاله

چـشـمـان قـشـنگت، بهتر زغـزاله

ادامه نوشته…

گورباچف امریکا

تاریخ  نشر جمعه  ۲۲ حوت  ۱۳۹۹ – ۱۲ مارچ ۲۰۲۱ هالند 

رسید قدرت به ”  گورباچف ” دیگر

که سازد امریکا را،خواروابتر

ادامه نوشته…

دخـتــر کـوچــی 

تاریخ  نشر دوشنبه ۱۱ حوت  ۱۳۹۹ – اول مارچ ۲۰۲۱ هالند 

دخـتــر کـوچــی 

بـدیـدم دخـتــرکــوچـی بــه لـوگـــر

چـومهـتـاب می درخشیـد،دیـدهء تـر

ادامه نوشته…

یاد باد، یاد باد

تاریخ  نشر چهارشنبه ششم  حوت  ۱۳۹۹ – ۲۴  فبروری ۲۰۲۱ هالند 

سـیـب لـوگر،آب پـغـمـان،گـلـشـن کـاریــز مـیـــز

دخـتـران مـاه جـبـیـن،کـابـل مـان،یـاد بـاد یاد باد

ادامه نوشته…

مـــا در مـــن

تاریخ  نشر  یکشنبه  سوم  حوت  ۱۳۹۹ – ۲۱  فبروری ۲۰۲۱ هالند 

مـــا در مـــن

زهـجــرانـت وطـن،دل دربـرم نیســت

به شب ها ازغمت،خواب برسرم نیست

ادامه نوشته…

زاد گــاه عــزیــز

تاریخ  نشر  پنجشنبه  ۳۰ دلو   ۱۳۹۹ – ۱۸  فبروری ۲۰۲۱ هالند 

خوشـا کـه دروطنــم، کـار وبـارمـن باشـد

به زادگـاه عـزیـز،تُـربـت ومـزارمـن باشد

ادامه نوشته…

جــلای وطـــن 

تاریخ  نشر  یکشنبه  ۲۶ دلو   ۱۳۹۹ – ۱۴  فبروری ۲۰۲۱ هالند

جــلای وطـــن 

عمـردوروزه ام، بـه جـلای وطــن گـذشـت

یارب ! چه کرده ام،که چنین درمِحَـن گذشت

ادامه نوشته…

عــزیــزانــم

تاریخ  نشر سه شنبه  ۲۱ دلو   ۱۳۹۹ –  نهم   فبروری ۲۰۲۱ هالند

عزیزان ترکتان دارم،ازاین دهر

روم نــزد خــــدایــم،حــی داور

ادامه نوشته…

دوبیتی ها

تاریخ  نشر شنبه  ۱۸ دلو   ۱۳۹۹ – ششم  فبروری ۲۰۲۱ هالند

عزیزانم 

عزیزان ترکتان دارم ازاین دهر

روم نـــزد خـــدایــم،حــی داور

ادامه نوشته…

انتحاری های بی دین

تاریخ  نشر  دوشنبه  ۱۳ دلو   ۱۳۹۹ – اول فبروری ۲۰۲۱ هالند

خـدایـا ! تا بـه کـی؟ درکـشـورما

شب وروزدرخطر،خشک وترما

ادامه نوشته…