۲۴ ساعت

قلب آسیا

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : پنجشنبه ۱۸ ثور  ( اردیبهشت ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۸ می  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

قلب آسیا

خاکت وطن! به دشمن افغـان  نمی دهم

این ملکِ باصفـــا  به  پلـیــدان نمی دهم

سنگ و  کلــوخ  کشــور  زیـبــای   آ ریــــا

برملحــدان به لؤلؤ و مرجــان  نمی دهم

هر چند،سالهــاست که دورم  زمیـهـنــم

عشق وطـن به جیفـهء دونـان نمی دهم

تاداده است خدایم،مراجان در این جهان

“مِهــرتـرابه مُهــرسلـیـمــان نمی دهم”

من افـتـخــار بودن  افــغـــا نـیـم  وطــن

هرگزبه چین وهندوبه جاپا ن نمی دهم

ازبهــرلـقـمـه نـان به “نـاتـــوی”  لعنتی

من اختیـــار مُلک ،به لعینان نمی دهم

 افغـا نْسِــتــان ما که بود قلـب آسـیـــا

این قلب پاره پاره به شیطان نمی دهم

هـرکـوه و بـرزن  وطنـم  را  ز صـدق دل

چون جان  عزیز دارم و ارزان نمی دهم

با آنکه میهنـم شده مخـروبه کـلـبــه ئی

این کلبــه ام به ظـالــم دوران نمی دهم

صد بــار ” حیدری ” اگــرم سـر برند ترا

من واک* کشورم به غلامان نمی دهم

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۲۴ اکتوبر ۲۰۱۲ 

سیدنی – آسترالیا

*-اختیار،تسلط داشتن

دزدان حرفوی

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : جمعه ۱۲ ثور  ( اردیبهشت ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۲  می  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

دزدان حرفوی

استقبال از”خر نامه” میرزاده عشقی با مطلع:

درداو حسرتا که جهان شد  به کام خر

زد چرخ سِفله ،سکهء دولت به نام خر

 ********

افسوس،صدافسوس که وطن شدبکام دزد

تــرک   وطــن  نـمـوده  هــزاران  ،ز دام دزد

“ازبـسـکه آسـمــان و زمیـن سِفله  پرورند”

زد دهـر دون سـکـهء  دولــت  بـه نــام  دزد

دزدان و  نـوکــران ، وزیــران   دولــت  انـــد

یـا رب!تـابه کی بُوَد، این  احـتشــام*دزد؟

“روزیـکـه  جـلـسـهء  وزرا  منعـقـد  شــود”

مـجـلـس شــود شـغــالی ،از ازدحـــام دزد

دزدان  سـَروَرنـد* و !! ازاینـرو  به ملک ما

دارنـد عـده یی،ارادتِ محکـم، به  نام دزد

دزدان وکـیــل مــلــت و حـکــام کـشـورند

زیـن بیـشـتـر چه میطلبـیـد،از مقـام دزد؟

دزدان مـا،صـاحـب  قـدرت  به  مـیهـن انـد

پس لازم است تاهمه داریم،احتـرام دزد!!

گردد مستدام،حکومت دزدان به  مملکت

تـاغـربـیـان  لـــزوم   بـدانـنـــد،  دوام دزد

قـتـل وقـتـالِ عـام به هـرسوی کـشـورم

برپـاسـت ازقـدوم، خـواص  و عــوام دزد

درغـیـبـت غـنـی، چـوکـرزی  بُوَد  کفـیـل

ایـن حـیــلـه گــرلایـق،قـایــم مـقــام دزد

آگـــاه زارتـبـــاط، دزدان کـســی نـشـــد

بـا طــالـبــان و داعـشیـان، و ز مـرام دزد

ای حیـدری زچه  کـردی  ترک ،کشورت؟

زآنـرو  که در حیـات  نگـشتـم ، غلام دزد

امـروز،  روز قـدرت  دزدان  حـرفـویـست

فـــردا زمــان دزد کُـشی وانـتـقـــام دزد

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۱۷ دسامبر ۲۰۱۶

سیدنی – آسترالیا

* احتشام– حشمت وبزرگی، جاه وجلال یافتن

* سَروَر– رئیس،پیشوا ،سرپرست

فرهنگ فارسی عمید

تذکر:- در سرودهء فوق نخواستم مانند  مرحوم میرزاده “عشقی” ازکلمهء”خر”استفاده نمایم.زیرا به نظرمن این یک توهین بزرگ است به مقام خر.زیراخرحیوانیست درخدمت بشر،دزدی نمی کند،به وطن خود  و به صاحب خود جفا و خیانت نمی کند،غیر از آخور خود،از آخورحیوانات دیگر استفاده  نمی کند،بار می برد وگاه میخورد .اما پناه به خدا از دزدان وطن ما که از هیچ جنایت وخیانت به مادروطن خود وهموطنان خود دریغ نمی ورزند.    

خواجه صفاء نازنین

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : چهار شنبه ۱۰ ثور  ( اردیبهشت ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۳۰ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

خواجه صفاء نازنین

کابـل زیبـای  مـا   بـا  خـواجه   صفاء  نازنیـن

در نـظـرآیـد مـرا ، مـانـنـد   فــردوس  بـریــن

میـله هـای  ارغـوان  ، درخواجه صفاء کابلم

یـادگــاررفـتـه گـان مـا بـود، خـیـلـی مـتـیـن

ازصـفـاء صالحیـن،گـشتـه شهـید درراه حق

باشـد درخواجه صفاء،زیارتگهی اهـل یقـیـن

ما هـمـه ازکبـرخود گـشتـه ایـم دورازوطــن

لطف حـق روزی رسانـم، زادگاهـم بهتـریـن

یارب ازلطفت رسانم روزی  برخواجه صفاء

وانگهی مـرگـم رسـد، درآن  د یـار نـازنـیــن

حـیـدری دایــم بفـکــر رفـتـنـش ســوی وطــن

لطف حق یاری کنـد،روزی رود آن سرزمین

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

 می ۲۰۲۳ ۲۵

سیدنی – آسترالیا

 کلمهء لاله دراشعارم

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : شنبه ۶ ثور  ( اردیبهشت ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۲۶ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

 بسمه تعالی

 کلمهء لاله در اشعارم

استفاده از کلمهء لاله در بعضی ازاشعارم که دراینجا فقط ازمحدود

فرد ها یا دوبیتی ها که درآنها کلمهء لاله بکار رفته است،تذکر

داده میشود. دربعضی جاها عنوان شعر سروده شده

نیز آورده شده است.

شهرلاله

گفتم صنما نام خوشت گفت،لاله

چشـمـان قشنگت، بهتـر زغـزاله

گفتـم زکجا آمده ای،ای ماه روی

گـفـتـا زشـمال وطـن،شـهــرلالـه

۸ مارچ ۲۰۲۱ 

لاله روی زیبا

ای لاله روی زیبا،یکدم به  پیش  من آ

تا جان به تن بدارم، درخدمت توباشم

لاله زار

عمریست که زلاله زارخود دورم

اززاد گـــه وازدیــــارخـــود  دورم

مادرجانم

عید آمد واز دیـارخود دورم

ازکشور لاله زار خوددورم

درد هجران

 سوخت کابل هم هرات وبامیـان وقنـدهــار

لاله سان داغم به دل،زشک یتیمان سوختم

اشک یتیم

 ظالمان رحمی نکردند،برجـوان وپیرتو

لاله سان غرقه بخونی،برشهیدانت قسم

سرو روان

دردهجران مرا،از گل میهن بزدای

لاله ویاسمن،هم شورفغانی به من آر

گذرت گربشود،سوی بدخشان وطن

یارشیرین سخن ولاله عذاری بمن آر

غم جانان

گرتوازخون شهیدان،همه گلگون گشتی

لاله سان داغ به دل،حال پریشان رفتم

سوختم،سوختم

 دشـت ودامـانـت بُـدی میـنـوی مـن

ازغم آن لاله زاران سوختم،سوختم

عقاب شکسته پر

زعاشقـان سـراپـردهء وطـن هسنـم

مرا بهشت زمین ،لاله زار خودباشد

فریاد بلبل

زمین وآسمان خرسند،ملآئک شدهمه خندان

بشد رنگین زلاله ،دشت و دامان وطـن هرجا

 خاک وطن

هرزمانی اگرآئید به سر تربت من

لاله از یاد شهیـدان،به مزارم آرید

زیبای من

بسکه زیبـاوقشنگ ونازنینی

لاله گردیده خجل از روی تو

غزالان رمیده

لاله رویـان  مهـاجــربه  وطـن  بــاز رســان

یا رب! آن آهوی مشکین،به ختن بازرسان

مادر افغان

لاله از خــون شـهیدان وطـن

سرزند درکوه  صحرا، هرکجا

مرغک بسمل

جـانـا بفـدای قـد  بـالائی کـه  تـوداری

لاله خجل ازدست حنائی  که  توداری

لاله شده داغش به دل،از خال لب تو

قربان همان خال سیاهی،که توداری

غنچه دهان

برده دل ازکف من غنچه  دهانی عجبی

لاله رخ سیـم بـدن،سـرو روانـی عجبی

ماه دوهفته

دست حنائیت جان،شرمنده کرده لاله

ماهروی ماهرویان،دور  از نقاب باشی

هفته نامهءافق

درآسمـان سدنی، هفت سـاله شد افق

سرخ رو وسر بلند ، چون   لاله شد افق

حنای دست یار

 یارم چـو حنا به  دست گیرد

لاله زکـفـش،شکسـت گیرد

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۳۰ جنوری ۲۰۲۱

سیدنی – استرالیا

خاکِ وطن

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : چهارشنبه ۳ ثور  ( اردیبهشت ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۲۳ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

خاک وطن

دوستان   ترک   شما گر  بکنم در غـــربت

کفـنـم کرده بخــاک سیهـــم   بسپــــارید

تا که روحم زشمیـم وطنــم  شـــاد شود

قدری خاک  وطنم  زیر سـرم   بگــــذارید

بهرآمـرزش  این بنــدهء  هجــــران  دیده

ســورهء حمـد ودعائــی نثـــــارم   دارید

بنویسیــد به لــوح سـرقبــــرم از مــــن

مُردم باعشق وطن،دردل خــاکــم دارید

چه شودگـرعزیـزان ،زرهء  لطف  و کـرم

نــازبــوئی وطنــم بـرسرقـبــرم  کــارید

هــرزما نی اگرآئیـــد، بسـرتربـت  مـــن

 لاله ازیــاد شهـیــــدان به  مــزارم آرید

گــذرتان شـود گــربســوی میهـن مــان

داغهـــای دل من قصـه به مـــامم دارید

مــادرم راب گوئیــــد ز من ازروی نـیـــاز

 پسـرت هـجـــرتوبس دیده،دعـایم دارید

درشب جمعـه اگـرسورهء یاسین خوانید

“حیــدری“را طلــب عفـو،ز غفّارم  دارید

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۱۵ مارچ ۲۰۱۱ 

سیدنی – استرالیا

شـکـسـتـه پــــر

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : شنبه ۳۰ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۱۹ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

شـکـسـتـه پــــر

چـرا تـوای شکـسته پر ، روبخــدا نـمی کـنی؟

برا ی دردورنـج د ل ،چـرا  دعـا   نـمـی کـنـی؟

چو گشته ای زلا نه دور،به  پیش خا لق غفور

به وقـت سـجـدهء سـحـر،شـورو نوا نمی کنی

ز آه و نـا لـهء د لـت، خـدا ست  بـا  خبرهمیش

به نم نم  ِسـرشک خـود،خـدا رضا نـمی کـنی

زصـد ق ِدل  اگـر  کـنی ،رو بخـدا ی  مهـربا ن

چـرا روا تـوحـا جـتـت،  ز کـبـریـا  نـمـی کنی؟

سرشـک تـو بـود گهـر، بـه روی   پر گـنا ه تـو

زآ ن سرشـک ِبا صفـا، مِسـت طـلا نمی کـنی

عـمر ببیـن که میـرود، چه تیـزتر   زبرق وبـا د

زبـهــر کـا رآخــرت، سـعـی ِ بـجـا نـمـی کـنی

سـحـر زبـا غ رحـمـتـش، گـل مـراد خود بچین

به نیـمه ها ی شب زد ل،نـا لـه چـرا نمی کنی؟

اگر به نزد کردگا ر، شفیع کنی توهشت وچا ر

تو با ولا ی هشت وشش،سیـنه صفـا نمی کـنی

تو حـیـدری بـه نـیـم شـب، بـیـا د شـا ه کـربـلا

به پیـش خـا لـق جهـان، سـر به صـدا نمی کنی

دا کتر اسدالله حیدری،

بیست وچهار جنوری٢٠٠٧ 

سیدنی – استرالیا

 سوختم من خالقا !

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : چهارشنبه ۲۷ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۱۶ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

 سوختم من خالقا !

سـوختم  من خالـقا!  ازجـور دوران سوختـم

ازفـراق زادگـاهـم ،مُـلک  افـغان  سـوخـتـم

 زیستـن درکلـبه های  کشـورم دائـم عـزیـز

 سـالهـا دور از وطـن ،از دردهـجران  سوختـم

 ماهـرویـان وطـن ،از ظـلـم  طالـب درفــرار

مـن بیـاد نـرگـس چـشـم غـزالان سـوخـتـم

تـا بکی ؟افـغـان ستـان، زیـرظـلـم ظالـمــان

ازجـفــای ظـالـمــان و دال خـوران سـوختـم

طـالـبـانِ دورز اسـلام،بـا شـعـارحـفـظ دیــن

مفتضح کردنـداسـلام ،کزدیـن  ایشان سوختم

حـرص دنیـا برده است،اسلامیت ازیـاد شان

ازجــنــایــت هــای اولاد،یــزیــدان سـوختـم

عـالـمـان کـشـورم، تـرک مـیـهـن کـرده انــد

مـن بـیـاد فــاضــلانِ کـشــور مــان سـوختـم

شــد خـرابـه کـابـل وقـنـداروغـزنـی وهرات

 مـن بـیــاد شـاهـکـارنـغــز*بـامـیـان سـوخـتـم

“حیدری“صبـرخـداکـن،بعـدهرشب صبح رسد

تـا نگـوئی دیگـرش،کـزظـلـم دونـان سـوخـتـم

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۶ جون ۲۰۲۲

سیدنی – آسترالیا

*- نغز _خوب،نیکو،لطیف،بدیع،هر چیزعجیب وبدیع که دیدنش خوش آیند باشد،فرهنگ فارسی عمید

درد بی درمان

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : دوشنبه ۲۵ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۱۴ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

استقبال ازشعرحضرت مولانا با مطلع:

ای خدا این   وصل را هجران مکن

سرخوشــان عشـق را نالان مکن

درد بی درمان

درد بی  درمـان   بود،  دوری  وطن

ای خـدا! این درد، بی  درمـان مکن

دوستـــداران   وطـن  در غـــربتـنـد

دشمنـــا ن میهنـــم، شـــادان مکن

آهــــوان کشـــورم  رم  کــــرده اند

آنچه برجاست،طعمهء  گرگان مکن

از سـر لــطف و  صفــایت بی نیـــاز

طفـلـکـــان  بی پـدر  گـریــان  مکن

سرزمیــن ما خـرابـه گــشته است

ملک افغــان را   دگـر،  ویـران مکن

کشــــورم اشغــال دست ظـالمــان

تیـــغ ظالـــم را  دگـــر  بُـــرّان مکن

مـــردم بیــچـــارهء افـغـــان زمیـــن

جور بی حد د یــده اند،  نــالان مکن

مـلــک مــــا را  خُـــرّم و  آبـــــاد دار

خلــق مظلــومـش، سرگــردان  مکن

جمــــع وشمــع ملـت ما را زلطــف

در پنــــاهـت داروبی سـامــان مکن

وآن دروغـیــن دوستــــا ن میهنــــم

روسیـاه گردان،خوش وخنـدان مکن

میهـــن ما کآ شیــا ن خلـق مــا ست

آشیا ن ویـران و خلـق حیـــران مکن

بهــــــــر آزادی  کشــــور  خــا لقــا !

منجی اش آخـــررسان پنهـا ن مکـن

“حیدری“رابخش زلطفت ای کــریم!

کیفرش زین کفته هاش، رحمان مکن

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۱۷ جنوری ۲۰۱۰

سیدتی – آسترالیا

غــریــق مـعـصـیـت

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : شنبه ۲۳ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۱۲ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

غــریــق مـعـصـیـت

یا رب مـرا  به  نفس خودم  وا رهـا مکن

این بندهء حقیر خود  از  خـود  جـدا مکن

با آ نکه من ذلـیل و غـریقم به معـصیـت

فردای حشر زلطف و کرم روسیاه مکن

خود واقفی که چشم امیـدم بسوی توست

نـومـیـد من زرحمـتـت ای  کـبـریـا مکن

هـرروزتـوبه کـردم وبـشکسـتـم ازجـفـا

یا رب مـرا به جُـرم و جـفـا یم جزا مکن

هـرچـنـد گـنـاه خـود نـتـوانـم  شما ر کرد

محروم من زبخشـش وعـفو، خا لـقا مکن

هستم ز دوستا ن محـمّـدواهـل بیت(ص)

د ل را زمهـرسـا قی کـوثــرجــلا مـکـن

گـفـتی دعـا کـنـیـد که اجـا بـت کـنـم دعا

ازمـن دریـغ ِ وعـدهء خـود،خا لـقـا مکن

تـا داده ئی تـوجـا ن درایـن دهـر بی بـقـا

محـتاج ِمـن به غـیـرخودت ای خدا مکن

دروقـت مـردنم، برسان برسـرم علی(ع)

جا ن دادنم تو سخت به شـهء کـربلا مکن

بـرآ بـروی آ ن هـمـه خا صا ن درگه ات

افـغـا نْسِتا ن ِمـا ن بـه پـلـیـدان رهـا مکن

درآ خرت که روزحـساب است ز حیدری

بـرمـصطفی مـعـاصی وی بـرمــلا مکن

پوهنوال دا کتر اسدالله حیدری

٢٢ جنوری٢٠٠٧

سیدنی – آسترالیا

یوسف گم گشته

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : پنجشنبه ۲۱ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۱۰ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

مخمس برشعرحضرت حافظ (رح)

یوسف گم گشته

 با زملـک ما شـود آ زا د  و شا دا ن ، غـم مخــور

خا نهء   تا ریک ما گردد  چرا غـا ن  ،  غـم مخــور

چشـم ما دا ئـم بود بـرلطـف  یزدا ن، غـم مخــور

 یوسف گـم گـشته بازآ ید به کنعـا ن، غـم مخــور

کلـبهء احـزان شـود روزی  گـلستا ن،غـم مخــور

ـ ـ ـ ـ ـ

گـل برویدهـرطـرف در دشـت و در کـوه و د مــن

لا لـه ها پـوشــند صحــرا را ، بـه مثـل  پـِـیـرهـن

بلبـلا ن شـا دی کـنـا ن، رقصنـد به  دورنستــرن

گــربهــا ر عـمـــر بـا شـد، بـاز بــر تـخـت  چـمــن

چترگل برسرکشی،ای مرغ شبخوان! غـم مخور

ـ ـ ـ ـ ـ

رونـق  بـا زا ر ظـا لــم در  کـجـا ، پا ینـده  گـشـت

ا جنـبی با قـدرتـش درملک ما، شـرمنـده گـشـت

صد هـزا را ن  مـردم  معصـوم  ما،  آ واره گـشـت

دور گـردون  گـرد و روزی  بر مــرا د  مـا   نگـشـت

دا ئما یکسـا ن نبـا شد حـا ل  دوران،  غـم مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

گردد این گردون  بحکم خا لق، بی نقص وعـیـب

حکـمـت، الله نـدا نستـی کـسـی بـی شـک وریـب

ازکـجـا آمد، کجا  رفت  حضرت نـوح  و شـعـیـب؟

ها ن مشو نومید چون وا قف نه ای ، ازسرّ ِغیب

با شد اندر پرده با زی ها ی  پنها ن ، غـم مخــور

—–

گـرتوخـواهـی اسـتجـا بت، پس دعــای بد مکــن

راه قـربـت با خــدا  را،  خــود  برایـت  سـد مکــن

بـا ش بـا مــردم  نکــو وحا جـت  کـس ، رد مکــن

ای دل غـمـدیـده! حا لـت بـِهْ شود ، دل بـد مکــن

وا ین سرشوریده با زآ ید به  سا مان،غـم  مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

روزگـا را ن  گـر  بـسـاط   زنـد گـی  ، بـرهـم زنـد

تـارو پـود غـم زهــرسـو، سـر بـسـربــا هـم تـنـد

رنـج دورا ن  هـمچـو  حَجّـا م، نِـیشتـر بـرتـن زنـد

ا ی دل! ار ســیـل فـنــا بـنـیـا دهـسـتـی بـرکـَـنـد

چون ترا نوح است کشتیبان، زتوفا ن غـم مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

رنج ما از هـجـرت و  دیـدار یـارا ن،  بـی  نـصیـب

درد مـا درمـا ن  کـنـد  گــرا  یزد، حـا ذق طـبـیـب

خط غُـفرا ن بر کشد،عـصیـا ن مان  ربّ ِحسیـب

حـا ل مـا در فـُرقـتِ جـا نــا ن  و اِ بـْـرا م  ِرقـیـب

جمله میـدا نـد خـدا ی حـا ل گـردا ن،غـم مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

آ نکـه هـسـتـت کـرده است ازنیـسـتـی و وزعـدم

گـربگـیری د سـت مخـلـوقـش،زاحسـا ن وکــرم

ا َجـراحسـا نـت د هـد رحـمـا ن  مَـنـّا ن  لا جــرم

در بیـا بـا ن گـرزشوق کـعـبـه،خواهـی زد قـد م

سرزنش هـا گـرکـنـد خـا ر مُغـِیلا ن، غـم مخــور

ـ ـ ـ ـ ـ

آرزودا ری  اگـر جـنــت ، بــکــن سـعـی مـــزیــد

کن جها د نفس ودشمن با ش، با شیطـا ن  مَـریــد

بـا وجـود طـا عـت حــق، زی  در خـوف  و امیـــد

گرچه منزل بس خطر نا ک است و مقصدنا پَدید

هیچ راهی نیست کانرا نیست پا یا ن،غـم مخـور

ـ ـ ـ ـ ـ

زرق و   بـرق چا ر روز ا ین  جهـا ن ، نا یـد بکـا ر

حیدری در ملکِ کـُفـر، هـم در خَـفـاء و آ شـکــا ر

خـد مت د یـن نبی کـن،گـرتـوهـستی هـوشـیــا ر

حا فـظـا! درکـنـج فـَقـروخَـلـوت  شـبـهـا ی تــا ر

تـا بُـوَد  ورد ت  دعــا و درس قــرآ ن، غـم مخـور

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۵ اپـریل ۲۰۰۵

سید نی – آسترالیا

زندگی آخرسر آید

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : دوشنبه ۱۸ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۷ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

زندگی آخرسر آید

زندگی آخـر سـرآیـد ، میهـنم  هجـران تو

کرده است دیوانه ام ، جنگ  بی پایان تو

ازبرت تا دور بگشتم  ، کشـور زیبـای  من

خون دل خورده  و باشم دائماً ، حیران تو

ازولادت  تا  به  ترکت   ، دل  ربودی ازبرم

زآنکه دورم از برت ، گشتـه ام  گریـان  تو

گربمـیـرم دامنـت ، یابـم  حیـات نو ز سـر

زنـدهء جاویـد باشد، آنکه اسـت دامـان تو

همچومجنـون گشتـه ام،ازیـاد زیباکشورم

تـیـره روزم  از فــراق، آهـــوان  نــالان تـو

 دوردنـیـا گربگردم،هـیچ جایی هم نه یابم 

چهــرهء زیـبـا  رخـانِ ،دخـتــرِ شـغــنـان تو

بـی قــرارم از فـراقـت ،مأمـن  اجـداد مـن

چـون غـزالان رمـیـده،باشـم سرگردان تو

زآنکه ازآب وهوای ،جانفزایت  بی بهره ام

گـشـتـه ام بـیــمـاروزارِ،تـپـهء پـغـمـان تو

خواهم از خالق نماید،لطف بی پایـان خود

تا شوند نابود زریشـه،جملگی خصمـان تو

بی قـرارم دلـفـگارم، چونکه دورم ازوطن

ظـالـمـان ملـیـونراننـد،ازخــون یـتـیـمـان تو 

حیدری خواهد زیزدان،تا که باشد خدمتت

وآنگهی جانش ســرآیـد،سـایـهء فـتــان* تو

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۱۰ فبروری ۲۰۲۴

سیدنی – آسترالیا

       * * *

*فتان_زیبا ودلفریب که با زیبائی خود مردم را مفتون سازد

دختر افغانی

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : شنبه ۱۶ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۵ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

دختر افغانی

ای ســرور مهــرویان ،ای  دختــر  افـغـانـی

صورت  زپری  بهـتـر ،  سـرتـاج  گلستـانـی

در دایره  حُسنت، کــردی  تـو گــرفـتــــارم

افگنـدی به زندانـم ،چون  یوسـف کنعانـی

اصل ونسبت عالـی،خلـق وادبت  احســن

در سیرت خود جـانـا، الگـو تو  به  دورانــی

یاقـوت لب لعـلت ،دل میـبــرد از  هــرکـس

تاب نگهت نتوان، نی شیخ و نه  روحــانـی

زلفان چـلیپــا یت ،و آن نرگــس شــهلایـت

بنـمــوده پـریشانـم،درهـجـرو پـریـشـــانـی

قربان وفایت من ،و ز صدق و  صفـایــت من

دائـم به دعـایــت مـن،ای لعـل بـدخـشـانی

ای ســروخـرامـانــم ،وی غـنـچـه خـنـدانـم

حُب توفـراگیـــراست،در مُلـک سـلـیـمـانـی

مه شدخجل  ازرویت ،مشک خـتـن ازبویـت

توحـوربهـشــت هسـتی،سیمیـن بر و نورانی

در حـفـظ وطـن جـانـا،مردانه تو  جنگـیــدی

رفـتـی به لـقـــاءالله،از راه مـســلـمــانـــــی

هم روس وهم  انگریزان ،از غیرت تو حیران

فردوس بریـــن جایــت،ازمســـند قـــــرآنی

با نصرت حق خواهــم،و ز هـمـــت والایــت

شیطــان بزرگ را نیـز، از کشـور خود رانی

امیــــد به خــدا دارد،تـا حیـدری مسـکـیــن

صهــبـــای بـقــا نوشـد، ازســاغـر یـزدانی

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۲۰می ۲۰۰۵

سیدنی – آسترالیا

 طلــــــــب فـَـــــَر ج

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : جمعه ۱۵ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۴ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

استقبا ل از شعر حضرت حافظ ( رح )  با مطلع

( این چه شوریست که در دور قمر می بینم ) .

 طلــــــــب فـَـــــَر ج

ا یـن  چـه  غـوغـا ست  ز ابنـا ی بشــر، می بـینــم

ا ین جها ن را همــه  در  فــتـنـه و شـر، می بـینــم

ا ز  جـفـا   کا ری  شیـطـا ن   بزرگ  و  انـگــلیــــس

پنـــج قــا ره   همــه  در حــا ل خــطــر، می بـینــم

ا یـن  پلـیــدا ن  زمــا ن  و   هـمـــه  یـــا را نــش را

جـمـلـه  جـا نی  و  ز فــرعــون ، بـتـــرمی بـیـنـــم

ز رهء شیـطنــت  و  فـتــنــهء ا یــن  بی  د یـنــــا ن

کــرهء ا رض  هـمــه  را  نــا ر و  سـقــر می بیـنــم

ا ستـفــا ده ز  سـلا حـهــا ی   ا تـــومی،  ا مـــروز

بــا عــث محــوهــمـــه نســـل بشــر،می بـیــنــم

کــشتــن  و بستــن مخــلـــوق خــدا را ، بـیــجـــا

زکـثـیــفــا ن تــرورســت  چــو هـنـر،  می بیـنــم

ظـلـم بـیـحـد  بـه ســر مـردم  بـیــچــا ره چـــرا ؟

ز قــوی  پنـجـــه  و  ا ز  صــا حـب زر، می بـیـنــم

هـمـه مــردا ن شــده ا ند خـا نم و زنـهـا شـوهـر

پســـرا ن را هــمــه بـــا دا ر پـــد ر ، می بـیــنــم

دخــتـرا ن  را  نـبــود  عــرض  ا د ب   ، بــر مـا در

مـا د را ن فـا قـد ا لـفـت، بـه پــســـر مـیـبـیــنــم

سوء اخـلا ق رسیده ا ست به حـدی، کـه کـنـون

مــرد وزن را هـمــه عــریـا ن ، د م  د ر می بینـم

حـا فـظــا!  ســر بــدر آ ور   تــو، زآ را مگــــه ا ت

آ نچــه در خــوا ب ند یــدی، بـه  بصر می بـیـنــم

حـیدری روبه خـدا کـرده ، فـَــَرج کــن  تو طـلــب

همـه ا کـنـا ف جهــا ن، پــر ز شـرر، می بـیـنــم

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

٢۴ اکتوبر ٢٠٠۵

 سید نی – آسترالیا

دخـتــر کـوچــی

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : سه شنبه ۱۲ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی -۱ اپریل  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

دخـتــر کـوچــی

بـدیـدم دخـتــر  کــوچـی  بــه  لـوگـــر

چـومهـتـاب می درخشیـد،  دیـدهء تـر

نـدانـسـتـم چـرا حالـش چنـیـن  بـود؟

نـمـود آن نـازنـیـن،چـشـمـان  من تـر

بگـفـتـم نـام زیـبـایـت چــه  بــاشـــد؟

بگـفـت مـهـتـاب،نــام مـن  بـد اخـتــر

شـدیـم با هم دمی با گـفــت وگـوئـی

بـنــالــیـد ازجــفــای،  قـــوم  کـافــــر

بگفتا بودمی  با  یک  جـوان   دوسـت

 ولـی روزی زدنــدش، تـیــر  بــر سـر

بـرفـت آن  نامـراد ، از  دهــر   دنـیـــا

گـذاشـت تـنهـا  مــرا،  بی یـارو یـاور

شبی دیــدم بخوابـش،خوش وخنـدان

بگفـتـ توهم بیــا، اینجـاسـت بهـتـــر

نـه ازآن جـاهـــلان، روئــی  ببـیـنـی

نـه ازآن قـاتــلان، فـکـــری  درســـر

خــدا کـرده نـصـیــب مـن شـهــادت

اگــرگــردد نـصـیــب تـو،چـه  بـهـتـر

بـداری “حیدری“،ایـن قـصه کوتـاه؟

نبـاشد جـز جـگـــرخــونی ،سـراســر

ســرشــت جـانــیــــان مــیـهـــن مــا

هــمـیـشـه ظـلــم بـالای ضـعـیـفــتـــر

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۲۲ فبروری ۲۰۲۱ 

سیدنی – استرالیا

مـــــا در و طـــــــن

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : شنبه  ۹ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی -۲۹ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

مـــــا در و طـــــــن

هــرآ نکــس مـیهــنـش ا فـغــا نـْسِـــتــا ن ا سـت

هــمـــه ا فــغـــــا ن  و ا زیــک بـوسـتــا ن ا سـت

ا گــــر تــرکـمـــــن  بُــــَود   ا زبــــک  ،  هـــــزا ره

هــمـــه زیـبــا گـلــی  یــک گـُـلـْسـِـــتــا ن ا سـت

 قـــزلـبـاش و بــلــوچ، پـشـــتــون  و تــــا جــــــک

هــمـــه بـا هــم بـرا در، جــســـم و  جـا ن ا سـت

نــفــــا ق ســـــنـــی و شــــیـــعــــــه ، بــــرا د ر

ز نـَیــَرنـگ   هـــا ی  شــیـطــــا ن  زمــا ن ا سـت

ا گــــر حُــــب  و طــــن  ، دا ری  تـــو  بـــر  ســــر

نــگـــوئــی ســنــی و یــا شــیــعــگــــا ن ا سـت

نــدا رد آ نــکــه بــد  خــوا هـــی ، بــه  کـــشـــور

بــه هــنــد وی وطــن، هــم مـهــــربــا ن ا سـت

نــبـــا شــــد اِ فــتــخـــــا ر قـــــوم بــــر  قــــــوم

هــمــــه مـخــلـــــوق دا دا ر جــهــــــا ن  ا سـت

نــدا رد بــــر  تــــری ، ا بــیــــض  بــــر ا ســـــود

کـه شـــرطــش د ر کــلا م الـلـّه، بـیـــا ن ا سـت

بــه  تــقـــــوا  بـــرتــــری  حـــا صـــل  بــگــــردد

نــه  بــر رنــگ و  نـــژا د  و نــی زبـــــا ن ا سـت

ا گـــــر رَهـْـــــرو شـــــــوی ، د ر را ه یَــــــزدا ن

خـــوشــا، جــا یـت بهــشـــت جـــا ودا ن ا سـت

بــه حَـبـــلُ ا لـلـّه، تــوســـل جــــو عـــــزیــــزم

تــفـــرق نــهـــی وا ضـــح و عـــیـــــا ن ا ســت

نــگـــا هـی بــا بـصــیـــرت کـــن، بـه مــیـهـــن

چـنـیـن وضعــش بـه مـلـت، بـس گــرا ن ا سـت

ا زا یـن جــنــگ و  بــلا ی   خــا نــمـــا نــســـوز

یــتــیــمـــا ن وطـــن، بــی آ ب و نـــا ن ا ســت

خـــــدا را هــمــــوطــــن! د ســـتــــی بــهـــم ده

تـرا مـا د ر وطــن، خـــوا هــش چـنــا ن ا سـت

نـمــــا تـــأ مـیــــن ا مــنــیـــت، بـــه کــــشـــور

کـه بـی ا مـنـی خــود ش، یکـســرزیــا ن ا سـت

بــکـــن خُــنــثــی، تــو مَـکــــر د شــمـنـــا ن را

کـه د شـمـــن د ر لــبــا س د وســــتـــا ن ا سـت

بــزن کــوبــنـــده مُـشــتـــی بـــــر دهـــــا نـــش

کـه بـا شــد یـا د وی، تــا ا یــن جـهـــا ن ا ســت

تـَــمــنـــــا “حــیـــد ری” د ا رد، ا لــــهــــــی’ !

رســا نـش بــروطــن، چــون نــا تـــوا ن ا سـت

بـکـــن خــا کــــش تـــو د ر دا مــــا ن، مـــا در

ورا ، ا یــــن آ رزو، د رد  ل نـــهـــــا ن  ا ســت

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۱۱می ۲۰۰۳

سیدنی – آسترالیا

بهــــــا ریــــــه

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر :  چهارشنبه ۶ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۲۶ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

بهــــــا ریــــــه

آ مــد بـهـــا ر و کـشــور مــا ، زا ن  خـبـــر نـشــد

گــل هــا بـخـا ک رفـتـه و  بـیـــرون  د گــرنـشــد

بلـبـل که د یـد،  وضع چـمـن  را  چـنـیـن خــرا ب

بــا کـــرگــس وکـــلاغ، د گــرهـمـســفـــرنـشــد

ا زجـنـگ خـا نـه  ســوز و ز جـو ر ســتـمـگـــرا ن

ا فـغـا نْسِتـا ن خـرا ب وبـرآ ن  یـک نـظــر  نـشـد

ا زبـس رسـیـده ظـلـم وجـِنـا یـت، به  ا وج خــود

یک فــرد با زگــشتـه به وطــن، مُـسـتـَقـَـرنـشــد

هــرکـس به پُــرنـمــودن، جـِیـبـش کـنــد تـلا ش

یـک وا لی  و  وزیـــر و رئـیــس،  دا د گـــرنـشــد

آ ن جــا نـی بـزرگ و  شـــریکـــا ن،   جـــرم ا و

د رمـلــک مــا زقـَـتــل و قِـتــا ل، بـر حـذر نـشــد

گــرگــا ن بــی حَـمِـیـّـت وسَــفـّـا ک، جــا مـعــه

کـشـتـنـد صـد هـــزا روکـسی، نـوحـه گــرنـشــد

هـــررهـبـــری بـخــا طــرخـود، سعی  مـیـکـنــد

یــک قــا ئــدی ز راه خــــدا، جـلـــوه  گــرنـشــد

بـرقـلــب هـمـچـو ســنگ تـفـنگ دا ر، بی خــدا

ا شـــکِ یـتــیــــم وآهِ  زنــی، کـــا رگــــر نـشــد

ا ی د ل زهـجــرویـا د وطــن، نــا لــه مـیـکــنی

عـمــریـست حـا صلـت، بجــزا زدرد ســرنـشــد

خــوا هم بـه عَـجـــزا زد رخــلا ق ، بـی نـیـــا ز

تـا نـخـــل د شــمـنــــا ن وطـــن، بـــا رورنـشــد

چــون حـیــدری شَــنـیـد، زخــونــریـزی   وطــن

بـرگـود را یـن بهـا ر، چـسا ن  خـون جگـرنـشـد

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۲۲ ما رچ٢۰۲۴

 دوم حمل۱۴۰۳

سیدنی – استرالیا

آمــد بهـــار

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر :  دوشنبه ۴ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۲۴ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

آمــد بهـــار

آمد   بهـار و لیـک،  به  مُلک  عـزیـز مـان

ازظـلـم طـالـبـان به فـراراست مردمـان

ازجـورظالـمـان غـربـا  ،بی حساب بوند

نی آب ونـی غـذا، نـه مسکـن واقـربـان

ازتـرس کـرگسان و  کـلاغـان نیـامــدنــد

قـمـری وبـلبـلان به باغ  ها نغـمـه خوان

ازجنگ خانه  سوز، وطن  غرق خون بود

میـهـن خـرابـه گـشـتـه،زدست ستمگران

طـالـب به ظـلـم خـود روانست وکشـورم

درقـتـل هـای ناروا، شـده اول درجـهـان

گـرگـان  رنگ  رنگ  و یـزیـدان  کـشـورم

 بـیــرحمـانـه میکشـنـد، زمردان و بانـوان

آن رهبران دزد،بخاطرخود سعی میکننـد

یک قـائـدی زراه خــدا نـیـسـت در مـیـان

اشـک یـتـیـم وبـیــوه زنــان بـی اثـرشــده

بـرقـلـب هـمچـو سنـگ تـفـنگـدار جـانـیـان

تا کی حیدری،به یاد وطن گریه می کنی؟ 

ـالـه بـکـن بـه پـیـش خـداونـد انـس و جـانّ

ن                                                                                                                                                                                                                            

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۳۱ مارچ ۲۰۲۲

سیدنی – آسترالیا

 طبـیـب دردمنــدان

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : شنبه  ۲ حمل  ( فروردین ) ۱۴۰۴  خورشیدی – ۲۲ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

بسمه تعالی

 طبـیـب دردمنــدان

ای  طـبـیـب  درد  مـنـدان یا عـلی !

ای ا نـیـس مُـسـتمنــدان یا  علی !

نــا م زیـبـا یـت  عـلی  شـیـر خــدا

در دو دنیا،مشکل آ سا ن  یا علی!

دوسـتا نت هـرکجا  خـوار و ذلـیـل

تا به کی حـا ل پریشا ن  یا علی !

ازجـفا ی ظا لـما ن  مُلک  خـویش

گشته ایم ما خا نه ویرا ن یا علی!

ملک ا فغا ن را نمـود ند  پا یمـا ل

سـرخ ازخـون شـهـیـدا ن یا  علی!

دوســـتـا ن آواره  و  دور از  وطــن

گـیـر،د سـت بی نوا یـا ن یا عـلی!

حـق زهراهـمسرت،دخت رسـول

یک نظـربر ما  غـریـبـا ن  یا عـلی!

یا عـلی بـودی یـتـیـمــا ن  را پـد ر

هـم پرسـتا ر مریـضـا ن یا عـلی!

بهـرعـبـا س وحـسـیــن وزیـنـبـت

رس بـه داد مـلـت مـا ن یـا عـلی!

از عدا لت شهره گشتی درجهـا ن

وزشـجا عت شیریزدا ن  یا عـلی!

درجـهاد کـا فــرا ن دا دی نشــا ن

بیشک هستی، شاه مردان یاعـلی!

 خـدا لایقت کـرده است ذو الـفـقـا ر

نشا نی، تو ازبی نـشـا ن یا عـلی!

به گـلــزار خـلـقــــت  کــرد گــــا ر

تـواعـجـوبـهء گـلْـسـِـتـا ن یا عـلی!

بـرا د ر تـرا خـوا نـد  خـتــم  رُسـُـل

ا ما می، توبرا نس وجـا نّ یا عـلی

چگـونه توا ن وصفـت ای پـا د شه

کـه بـالا تــری  ازگـمــا ن  یا عـلی!

زحُب تو نقـشی به دلـهـا ی ما ست

ز سیما ی ما، آ ن عـیـا ن  یا عـلی!

چو خصمت به شمشیرکیـن  زد ترا

برفت عدل و داد ازجهـان یا  عـلی!

 خـدا کـرده لعـنـت بـرآ ن  بی حـیـا

  ا بن مُـلجــم،اخّ شـیـطــان یا عـلی!

یا عـلی دا ریـم خـوف از روز حـشر

زآنکه ما ئیم غرق عِصیان  یا عـلی!

وقـت جـا ندا دن به داد مـا ن بـرس

قبض روح را سهل گردا ن یا  علی!

“حیـدری“ازدوسـتانِ مُخلـص  است

ازلـقـا یـت، شـــا د گــردان یا عـلی!

  پوهنوال داکتر اسدالله “حیدری”

 ششم دسامبر۲٠٠۶

سیدنی – استرالیا

زبان حال فرخندهء شهید با پدر داغدارش

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : پنجشنبه  ۳۰ حوت  ( اسفند ) ۱۴۰۳  خورشیدی – ۲۰ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

با مطالعۀ “نوروز فرخنده“اثر استاد نهایت عزیزوگرامی

دانشمند محترم نصیرمهرین ،بیادم آمد که درعزای آن

شهید جوان ومظلوم زبان حال وی را سروده

بودم که ذیلاً تقدیم میشود.

===================

استقبال ازشعرحضرت جودی علیه الرحمه بامطلع:

بابا بیا که تیـغ جفـا سـاخت کارمن

برگی نجیده گشت خزان نوبهارمن

====================

زبان حال فرخندهء شهید

با پدرداغدارش

بابا !بیـا که اهـل جفـا سـاخـت کارمن

گـرگـان هموطن همـه دَور و کـنـارمن

ازبسکه سنگ وچوب لگد،برسم زدند

مغـزم خمیـرگشـت و،اجـل در کنارمن

“تـا بـرتـنـم بود رمـقـی، بـرســرم بیـا

بنگـربه  وقت  مرگ  بر احـوال  زارمن”

شـیطـان زاده ی، مـلـعـون وبـی حـیــا

دادســت حکـــم پَرپَرمن،در بهـــار من

ازظـلم جاهـلان وطن کی شـوم رها ؟

تا بنـگـرم مـــادر خــود، در کـنـــار  من

بابا !رسـان سـلام مــرا، نـزد  مـــادرم

بـرگـوکه تـا دگـــرنکشــد ،انـتـظــار من

این ظالـمـان نماندنـد،که بیـنـم سـال نـو

لعنـت به جمـع بـی خـردِ همـتـبــار من

یک شـمربی حیـاو،بیـرحمِ  خـدعـه گـر

تهمـت نـمــود مرا،بـه نـکـرده کــارمن

من حــافــظ کـلام الهـی به هـیـچ وجـه

آتـش زدن،کـتـاب خـدا نـیـست کـارمن

بابا !به دوستــان ورفـیـقــان من بـگــو

آینــد زراه لــطـف  گـهـی  بـر مــزار من

هـرگـاه کـه بگــذرند زجـای شــهـادتـم

حمـدی بـخـــوانــده و،دارنـد  نـثــارمن

من بـاحجاب بودم و،کـردند  بی حجاب

رحمـی نکــرده بــرایــن، قـلــب  زارمن

مــادر نـدیــده دسـت  حـنـایـم درحـیـات

امشـب حنـاءدســت من ازگـلـعــذارمن

“هـنـدو پیــروان” ن ـکـردند، اکتفـا هنوز

سـوزاندند مـرا،همـه مسـلم کنــارمن!!

دیگر مگو “حیدری“، زین  جانیان  عصر

از  حــال  پـر  مـلال   وازایـن،روزگـارمن

دردادگـــاه عــدل الـهــی، بـروزحشــر

گیرندظالمـان جزای خود،ا زکردگار من

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۱۱ اپریل ۲۰۱۵

سیدنی – استرالیا

 فضایل شب های قدر

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : شنبه  ۲۴ حوت  ( اسفند ) ۱۴۰۳  خورشیدی – ۱۵ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

 فضایل شب های قدر

بسم الله الرحمن الرحیم

 معنای لغوی واصطلاحی” قَــدْ ر”.

قَــدْ ر- درلغت به معنای اندازه واندازه گیری است،اندازه کردن چیزی، ارزش،توانگری،حرمت،وقار(۱و۲).

قَــدَ رْ- ویژگی هستی ووجودهرچیزوچگونگی آفرینش(۳)فرمان الهی سرنوشت وآنچه که خداوند برای بندگان خود مقدر نموده(۲).

بنابرحکمت الهی درنظام آفرینش،هرچیزی اندازه  خاصی دارد و هیچ چیزی بی حساب وکتاب نیست.جهان حساب داردوبه اساس بسیار دقیق

ومنظم،گذشته،حال وآینده آن با هم ارتباط دارد.

مرحوم شهید مرتضی مطهری درتعریف قدر میگوید:

” قدربه معنای اندازه وتعیین است، حوادث جهان از آن جهت که حدود واندازه وموقعیت مکانی وزمانی آنها تعیین شده است،مقدور به تقدیر الهی است (۴).

معنای تقدیر الهی این است که درجهان مادی،آفریده ها ازحیث هستی و آثار وویژگی هایشان محدوده ای خاص دارند.این محدوده باامور خاص مرتبط است. هر موجود مادی به وسیله قالب هایی از داخل وخارج،

اندازه گیری وقالب گیری میشود.این قالب،حدود،یعنی طول، عرض، شکل،رنگ،موقعیت مکانی وزمانی وسایرعوارض وویژگی های مادی آن بشمارمی آید. پس معنای تقدیرالهی در موجودات مادی،یعنی هدایت آنها به سوی مسیرهستی شان است که برای آنها مقدر گردیده است ودر آن قالب گیری شده اند(۳).

شب قدردرقرآن کریم با واژه لیله القدرودرسورهء دخان باصفت مبارکه ( وَالکِتبِ المُبِینِ  اِنااَنزلنَهُ فِی لَیلَهٍ مُّبَارَکَهٍ) یاد شده است.دراینجا خداوند به حرمت این کتاب سوگندخورده واین کتاب رادریک شب ویکپارچه نازل نموده است. سورهءمبارکه قدر،نزول قرآن را در شب قدربیان میکند.وآن شب راتعظیم نموده ازهزار ماه بالاتر میداند.

در شب قدرهرحادثه ای که درطول سال ازآن شب تاشب قدرسال آینده واقع گردد،چه ازخیر وشر، طاعت ومعصیت، فرزندی که قراراست متولد شود یا اجلی که قرار است فرا رسد یا رزقی که قراراست برسد همه وهمه تقدیر میشود(۳).

دقیقاً معلوم نیست شب قدرکدام شب است. اهل سنت اعتقاد دارند که در یکی ازده شب آخرماه مبارک رمضان واغلباً شب ۲۷ رمضان، شب قدرمیباشد.مسلمانان سلفی اعتقاد دارندکه شب قدردرتمام روزگار،همان شبی بود که قرآن درآن نازل گردید ودیگر تکرار نمی شود(۵). برخی نیزاظهار داشته اندکه درزمان زندگی حضرت محمد(ص)،شب قدر در هرسال تکرار می شد اماپس از رحلت آنحضرت،شب قدر ازبین رفته است(۶).برخی هم معتقد بوده اندکه شب قدر،شبی است درتمام طول سال ولی درهرسال شب نامعلومی میباشد.در سال بعثت درماه رمضان بوده اما درسالهای دیگر ممکن است درماه های دیگرباشد.

قرارتفسیرالمیزان،هرادعا ویا تفسیریکه شب قدرراخارج از ماه مبارک رمضان  گفته باشد، نادرست است.

به اساس مذهب تشیع ازامام جعفرصادق (ع) روایت شده که شب قدرتا قیامت باقی ودرماه مبارک رمضان واقع است(۷).درروایات شیعه آمده است که شب قدریکی از سه شب نوزدهم،بیست ویکم وبیست وسوم ماه ماه مبارک رمضان می باشد که احتمال شب بیست وسوم بیشتر است.

شب قدراز شب های بسیارمقدس ومتبرک اسلامی است.خداوند عظیم درقرآن کریم ازشب قدربه بزرگی یادکرده وسوره ای بنام قدرنازل فرموده است.درتمام سال شبی به خوبی وفضیلت شب قدرنمی رسد.این شب، شب نزول قرآن، شب فرودآمدن ملائک وروح (یعنی جبرئیل)، نیز نام گرفته است. عبادت درشب قدربرتر از عبادت هزارماه است.

دراین شب مقدرات یک سال انسانها، از این شب قدر تاشب قدر سال آینده وروزیها،عمرها وامور دیگرمشخص می شود. ملائک در این شب برزمین فرودمی آیند.نزد امام زمان(عج) میروندوآنچه رابرای بندگان مقدرشده،برایشان عرضه میدارند.

شب زنده داری،تلاوت قرآن مجید،مناجات وعبادات دیگردراین شب بسیارتوصیه وتأکید شده است.

با توجه به آیات سورهء قدرمیتوان به فضیلت های شب قدر پی برد.

ترجمه سورهءمبارکه قدر از تفسیر المیزان:

بنام خدای رحمان ورحیم

ما این قرآن عظیم الشأن را(که رحمت واسع وحکمت جامع است)در درشب قدر نازل کردیم – وچه ترا به عظمت این شب قدرآگاه تواند کرد؟- شب قدربه مقام ومرتبه از هزار ماه بهتروبالاتراست – دراین شب فرشتگان وروح(یعنی جبرئیل)به اذن خداوند هرفرمان ودستور

الهی وسرنوشت خلق رانازل کند. این شب رحمت وسلامت وتهنیت است تاصبحگاه.

 فضیلت های شب قدر بیشمار است که از جمله یکی آمرزش گناهان ودیگر قلب ماه رمضان بودن آن است. قسمیکه دربالاهم تذکار رفت،نزول تمام قرآن مجید بصورت مجموع،

یکباره ودفعی دراین شب میباشد. اما نزول تدریجی قرآن درظرف بیست وسه سال دوران نبوت پیامبرگرامی اسلام (ص) به صورت الفاظ بوقوع پیوسته است.

امام باقر(ع) فرموده اند که:

“عمل صالح در شب قدراز قبیل نماز،زکات وکارهای نیک دیگربهتر است ازعمل درهزارماه که درآن شب قدرنباشد”.

شب قدر فرصتی است طلایی وبهتراست تا مادراین شب خوبی هاراجایگزین بدیها،صلح وصفا را جایگزین اختلافها وتفرقه ها،احسان و نیکی راجایگزین ظلم وستم، صله رحم را جایگزین قطع رحم نماییم.

در این شب بهتر است تا بادادن صدقات واعمال نیک برای آبادانی آخرت خود بپردازیم.

در شب قدر به ولی امر(امام زمان وقت) تفسیر کارها وحوادث نازل میشود و وی دربارهء خویش ودیگر مردمان مأمور به دستورهایی میشود.

اعمال شبهای قدر(شب های ۱۹، ۲۱ و۲۳ماه مبارک رمضان)بسیار زیاد است که ازحوصله این  سطور بیشتر میباشد.

در پایان ازخداوند قادر وتوانا به حرمت این شب مبارک قدراستدعاء داریم تادر تمام جهان اسلام عموماً ودر مملکت مظلوم ما افغانستان،  خصوصاً یک صلح وآرامش واقعی رابرقرار نماید.

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۱۷ حولای ۲۰۱۴ 

سیدنی – آسترالیا

مآخذ:

۱- قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی

۲- فرهنگ فارسی عمید،تألیف حسن عمید

۳- المیزان، استاد علّامه سید محمد حسین طبا طبائی

۴- انسان وسرنوشت، شهید مرتضی مطهری

۵- حصن التوحید

۶- اسرار الصیام

۷- مجمع البیان

۸- کافی

۹- الکافی

صوم وسجده

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر : جمعه  ۲۳ حوت  ( اسفند ) ۱۴۰۳  خورشیدی – ۱۴ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

صوم وسجده

 خــداونـــدا! بـه ذکــرت جـــان  ســپـــارم

بـه حــال صـــوم و ســجـده، روح  بــرآرم

درآن لحظه که صعب است  جان  سپردن

زلــطـفــت ســـهــل نـمــائی، حــال زارم

…..

رســـانـی ایــن  تـــن  بـــی  روح مـــن را

بــه آخـــر  مــنــزلــش، در  دهــر   دنــیــا

درآن وحـشـتــکـده رحـمـی   بـه مـن کـن

کــه بـــا شــــد لــطــف   تــو،   ازآرزوهــا

…..

نـکــیـــرو  مـنـکــــرآیــنـد  بهـــر   پُـرسـان

زبـانـــم جــاری داری،هـــرچـــه  آســـان

چــو پرسندم  مـــرا   از   خـــالـــق   مـــن

بـه آســـانــی بگـــویــم،حــیّ رحــمـــان

…..

در   آن  مــنــزلـگـــه ء تــاریــک  و تــنـهــا

کـه بـاشــد جـای بـی حـد وحـشـت افـزا

مـــزار    “حــیـدری” ، بــا  نــــور قـــــرآن

نـمــا! روشــن، کـریـم  هـســتـی ویکـتـا

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۲۲،۶،۲۰۱۶،سدنی

مطابق۱۶ ماه مبارک رمضان

سرزمین زیبایم

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر :  یکشنبه  ۱۹ حوت  ( اسفند ) ۱۴۰۳  خورشیدی – ۹ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

سرزمین زیبایم

 خـداونـدا!  رسـانـم، سـرزمـیــن  زیـبـایـم

 به میهـن وزادگاه اجـدادم ،آن دل آسـایم

 چه سـالـها کـه شـدم دورزدامـن پـاکـش

زلــطــف عــام الـهـی ! رسـانـم  آنجـایـم

چه بود جرم من ای خالق کریم  و رحیم

 که بی وطن شدم ودور،زخاک و مأوایم

 خرابـه شـد وطـن مـا زدست بی دینـان

 بگـشت آواره هـزاران، جـوان  رعـنـایـم

 نـمـا خـائـنـان وطـن دورزمیـهـن پـاکــم

 رسـان عـاشقـان وطـن،به مـلک زیبـایـم

 بشـد وطـن ما ،اشـغـال دسـت ملـعـونـان

 بگـشت تـلـف هـزاران،عـالـمـانِ دانـایــم

 رسـیـده انـد اکـثـر مـلـت ،زیـرخـط فـقـر

 زدسـت جــانـیــان،آن نــوکــران اعــدایــم

 الـهـی!قـبـول نـمـائـی دعـای ایـن مظـلـوم

 رســانـیـش بـه کــشــور، لـیــا ل یـلــدایــم

 نمـا ئـی “حیـدری” را زلطـف خود شادان

  کـه مــد فـــنــش بــداری جـــوارآبـــایــــم

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۲۴ می ۲۰۲۲

سیدنی – استرالیا

بهترین گل های هستی

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر :  شنبه  ۱۸ حوت  ( اسفند ) ۱۴۰۳  خورشیدی – ۸ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

بهترین گل های هستی

==========

تو ای  زن،  مـادرافـراد عالم

خدایت خلق نمود ،همـرازآدم

بهشت عنبرین  درزیر پایـت

منازل روشن ازنورنگـاهـت

نـبــاشــد برتــریِ مـرد بـرتو

نـزیـبـد ســروریِ مـرد بـرتو

توئی ازبهترین گلهای هستی

به باغ زندگانی سرور هستی

تـرازیـبــاوبـا مهــر آفــریـدند

دوچشمـان توباسـحرآفـریـدند

بدیـدی رنج هـای  بی نهـایت

زدست ناکسـان،اهـل  جنـایت

بکن آزاد خویشـت ازپلیــدان

که باشی دائما خندان وشادان

مبارک باشد این روزجهانیت

بخواهم راضیت  از زندگانیت

“الا،ای طـوطی گویایِ اسـرار

مبادا خـالـیت شکــرزمنقــار“

نباشد حیدری بی تودراین دهر

که بی توزنده بودن،مرده بهتر

پوهنوال داکتر اسدلله حیدری

سروده شدساعت هفت صبح

روز هشتم مارچ ۲۰۱۴

سیدنی – آسترالیا

ماه صیـــام

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر :  دوشنبه ۱۳ حوت  ( اسفند ) ۱۴۰۳  خورشیدی – ۳ مارچ  ۲۰۲۵   میلادی –  ملبورن – استرالیا

ماه صیـــام

        خدا یا  ز لطفـت  به   مــاه  صیــــام         

به خوبان شب در سـجود  و قـیــام

   به حق محمد به  خُلـق  خـوشــش    

به زهرای  اطهر  به   آن  گـلرخـش

به حق علی شــاه ئدلدل ســـــوار

به اولادهء او به آنئ هفـت  و چـــار

به آن روزه ئئداران  شب  زنـده دار

یتیـمـان معصـومِ  بی خـوار و  بــار

به  آن   طفـلکــان  غـریـب  وطـــن

که دائـم  باشــند به رنـج و مِحـــن

به آن عده مظـلوم افـغـانْـسـتـــان

که نی کاردارند و  نی آب  و  نــان

به دادم  برس چونکه هستم زحیر

شب تار من   را  بگــردان  مُـنـیـــر

به پـیــری  ز خجـلت   درت  آمــدم

ز  بـــار گــنـه،  خــم کـمــر آمـــدم

ز  لطـف و ز شـفـقـت مـرانـم خـدا

تـوعـفـووگـذ شـتـت  نمـایـم عطـا

مـنـم بـنـدهء عـاصی و  پـرگــنـــاه

توبخـشـنـده و مهــربـان پادشـــاه

بـبـخـشـم خـدایـا  زلطـف و کــرم

که جـز درگـهء تـو نـبــاشـــد  درم

بُود “حیدری” را به  عفـوت   امیـد

مگــردان  ورا   ازدرت  نــا  امـیـــد

پوهنوال داکتر اسدالله حیدری

۱۱ اپریل ۲۰۰۹

سیدنی – آسترالیا

خـطّـء پــاکــم

( هفدهمین سال نشراتی )

تاریخ نشر :  پنجشنبه  ۹ حوت  ( اسفند ) ۱۴۰۳  خورشیدی – ۲۷ فبروری   ۲۰۲۵   میلادی – ملبورن – استرالیا

مـنـاجــاتــیــه

با الهام واسقبال از شعرحضرت مولانا با مطلع:

ای خدا  این   وصل  را هجران مکن

  سـرخـوشـان عـشق را نـالان مکن 

خـطّـء پــاکــم

جـنگ را  در  مـیهـنـم   طـولان   مکـن

ای خـدا  ایـن  درد  بـی  درمـان  مـکـن

شـد بـه نـیـم قـرن  مـیـهـنـم  زیر ستـم

ظـالـمـان وجـانــیــان ، شــادان  مـکـن

عـالـمــان  کـشــورم  درغـــربــت  انـد

 جاهـلان درخـاک مان،سلطـان  مـکن

 شـد هــزاران بـی گـنـاهِ مـان  شـهـیـد

 مـردمــان بـی پـنـــاه،گــریـان  مـکـن

 کـشـورزیـبـای مــا گــشـتــه خـــراب

 خـطّــء پـاکــم، دگـــر ویـــران مـکـن

 مــیـهـنـم اشــغــال دســت  طــالــبـــان

 تــیــغ بـی دیـنــان دگــر، بـُرّان مـکـن

مـردم  مـظـلوم  کـشـور  یـا   کــریــم

گشته اند بی  حد  پَریش، نالان مکن

صـلـح و آرامـش  نـمـائـی   بـرقــرار

بـیـنـوایـان وطــن،حــیــران   مـکـن

مــردمــان  مـلـت مــا  را  ز لــطــف

مـتـفـق گـردان، زهـم  پاشـان مـکـن

خـائـنـانِ چــون  غــنـی  و طـالـبــان

 راهـی نـیـران کـن  و ،شـادان مـکن

 بـر نـجـات ایـن وطــن  از جـانـیــان

 لـطـف بی پـایـان،دریـغ مـان مـکـن

 مـنـجـی ایــن کـشــورم  را ای خـــدا

 آخــرش ازلـطـف خــود،پـنهان مکن

ازخـطــاهــای مــن  پُـــر مـعـصـیــت

روز مـحـشـر بگـذری ،پـرسان مکـن

ای کـریـم بـر” حیـدری” ازرحـمـتـت

 دردهـجـرانـش تـو،بـی درمـان مـکـن

پوهنوال داکتراسدالله حیدری

۱۴ جولای ۲۰۲۲

سیدنی – آسترالیا