۲۴ ساعت

چرا سیلاب های مدهش و کم آبی داریم؟

تاریخ نشر چهار شنبه  چهارم  جون ۲۰۱۴ هالند

چرا سیلاب های مدهش و کم آبی داریم؟

به مناسبت ۵ جون۲۰۱۴ (۱۵ جوزا  ۱۳۹۳) روز جهانی محیط زیست

انجینیر وکیل احمد بارک کار شناس مقام ولایت هرات

      تغییرات اقلیم می‌توانند  طی چند سال آینده موجب حوادث طبیعی، کمبود آب شیرین، بلند بردن سطح ابحار، شدت طوفان ها، کاهش محصولات زراعتی و غذائی در سطح جهان گردد که این نیاز به اقدام جلوگیرانه در اتخاذ تدابیر برای نفوس در حال افزایش دنیا دارد.

     کارشناسان محیط ‌زیست بارها پیرامون پیامد تغییرات اقلیمی سلامت بشر اخطار داده‌اند. در صورت ادامه روند کنونی و ناکامی در تغییر شرایط نامطلوب،  مهاجرت ها، تلفات انسانی، تخریبات منابع طبیعی و انسانی و قحطی دامن‌گیر بسیاری از مناطق جهان خواهد شد. اما تحقیقات اخیر دو کارشناس مسایل اقلیمی از امریکا سبب نگرانی فراوانی شده است.

       این دو کارشناس مسایل جوی برای تحقیق خود، دست به بررسی و تحلیل ۲۳ مدل آب و هوایی زده‌اند. شورای اقلیمی سازمان ملل متحد این مدل‌ها را به عنوان پایه‌ای برای پیش‌بینی درجه حرارت فصل تابستان از سال ۲۰۵۰ تا ۲۰۹۰ بکار گرفته اند.

      بررسی جدید محقیقن، انطباق کاربردی این پیش‌بینی‌ها بر وضعیت زندگی و تأمین معیشت نفوس جهان است. نتایج اعلام‌شده بسیار نگران کننده‌اند. تنها در مناطق استوایی و نیمه‌استوایی، افزایش گرمای زمین سبب نابودی حداقل چهل فیصد از محصولات زراعتی به خصوص برنج وجواری خواهد شد. این کاهش همزمان با افزایش نفوس در این مناطق رخ می‌دهد. محقیقن اعتراف می‌کنند که در بررسی‌های خود حتا کمبود فزاینده آب را نیز منظور نکرده‌اند.

       مناطقی استوایی تا مدار ۳۵ درجه شمالی و جنوبی، از این تغییرات جوی به شدت آسیب خواهند دید. این پهنه در قاره امریکا، دربر گیرنده جنوب ایالت متحده تا شمال ارژانتین، در آسیا شامل هندوستان، مناطق جنوبی چین و بخشی از استرالیا است. تمام قاره افریقا نیز از تغییرات آب‌وهوایی لطمه خواهد دید. در این مناطق، فقیرترین کشورهای جهان قرار دارند. رشد نفوس در این مناطق افزایشی انفجاری را نشان می‌دهد. نفوس  جهان تا پایان سده کنونی، دو برابر خواهد شد.

     افغانستان که یک کشورمحاط به خشکه است نیز از این بحران ها بی نصیب نخواهد شد . این کشور در اثر جنگ ها و خود سری های سه دهۀ گذشته آسیب های فراوان دیده است که از جمله منابع طبیعی ( محافظ و تقویۀ کنندۀ زندگی سالم برای همه ساکنین این سرزمین) نیز دست خوش و حتا تخریب گردیده است.

      اگر به اطراف و اکناف کشور سیر و سیاحت شود، دیگر  از  آن منابع طبیعی که انسان خود تیشه بر ریشۀ خود زده، خبری نیست و به وضوع دیده می شود که جنگلات و علفچر های آن از بین رفته و زمین های زراعتی به ساحات صنعتی و مسکونی مبدل شده است. خشک سالی های متواتر،  کمبود منابع غذائی، پائین آمدن سطح ذخیره آبی، عدم گسترش زمین های زراعتی و بد تر از آن تبدیل قصدی جنگلات، علفچر ها،  زمین های زراعتی و فارم های تحقیقی به محلات مدرن نشین و یا پارک های کوچک تزئینی،  از جمله مشکلات است که در  تغییرات اقلیمی منطقوی نقش داشته و تلفات و خسارات متواتر از ناحیه سیلاب ها، خشک سالی ها و توسعه امراض نباتی، حیوانی و انسانی به بار آورده است.

     آنچه امسال در ولایات شمالی و غربی نشان داد، اینست که به اثر تغیرات اقلیمی برف باری عادی و به موقع کمتر بوده و بر عکس باران های بی موقع و ذوب شدن پیش از وقت  برف ها و یخچال های کوه ها، تلفات صد ها انسان به اثرلغزش زمین و سیلاب ها، مهاجرت افراد از دهات به طرف شهر ها، ریزش ژاله و از بین  حاصلات به خصوص میوه جات که قلم عمدۀ صادراتی و عایداتی ما را تکشیل می دهد، تخریب هزاران جریب زمین زراعتی، تلف شدن هزاران راس و فرد مواشی، شیوع امراض و بالاخره میلیون ها افغانی خسارات مالی به مردم و تاسیسات عامه از جمله خسارات تغیرات اقلیمی بوده که در صورت تداوم فعالیت صنایع گازدار و استعمال متواتر و غیر پلان گازات CFCs ، استعمال بیش از حد تیل های بی کیفیت و توسعۀ دامنۀ موتر داری در کشور ها به خصوص کشور فقیر و اقتصاد غیر پلانی ما که با نوسانات همراه است و در مجموع عدم تحقق فعالیت های منظم و پلانیزه شده در جهت حراست از محیط زیست سالم که منشا آن علاوه از کمبود بودجه ضعف مدیریت کلی درتحقق برنامه های محیط زیستی سراسری کشور می باشد.

       لازم است تا وزارت های زراعت، آب و انرژی، انکشاف شهری  و سایر نهاد های دولتی پلان های موثر  توسعه فضای سبز، کاهش آلودگی ها، ذخیره آب ومبارزه با انواع حوادث و غصب ملکیت های عامه را در پیش گرفته و ادارۀ ملی حفاظت محیط زیست افغانستان راهکار ها و پالیسی خردمندانۀ خویش را برای بهبود محیط زیست سالم بکار برد تا از خطرات احتمالی در حال و آینده کشور و افراد آن بکاهد؛ در غیر آن مردم در آینده به کمبود آب و مواد غذائی دچار خواهند شد.                        

انجینیر وکیل احمد بارک کار شناس مقام ولایت هرات