در دیـن مقـدس اسلام هرروز، روز مادر است!
در دیـن مقـدس اسلام هرروز، روز مادر است!
مردان از دامـــن پاک مـــادر به معراج رسیده اند
اولین مدرســﮥ همـﮥ انسانها دامن پاک ومقدس مادر است.
تتبع ونگارش :
الحاج امین الدین « سعـیـدی- سعید افغانی »
مدیر مرکز مطالعات ستراتــیــژیکی افغان
ومسؤل مرکزفرهنگی د حق لاره- جرمنی
تاریخ نشر یکشنبه ۲۸ جورزا ۱۳۹۱ – ۱۷ جون ۲۰۱۲
الحاج امــیـــن الـدیــن « سعـیـدی - سعید افـغــانی »
قــرآن عظیم الشان با زیبایی خاصی در آیه ۲۳ سورﮤ اسراء میفرماید:
« اما یبلغن عندک الکبر احدهما او کلا هما فلا تقل لهما اف ولا تنهر هما وقل لهما قولا کریما »
( اگــر یکى از آن دو یا هردو« پدرومادر» ، در کنار تو به سالخوردگى وپیری رسیدند به آنها حتى اوف مگو وبه آنها جنگ وپرخاش مکن وبا آنها سخنى نیکو وشایسته بگووبزرگوانه با آنان باید سخن بزن ) .
در جای دیگری پروردگار ما مى فرماید :« و وصینا الانسان بو الدیه حسانا » ( وما به انسان سفارش کردیم که با پدر ومادر خویش به احسان رفتار نماید .) ( سوره احقاف : ۱۵ ایه۱۵ ) .
همچنان در آیــﮥ ۲۳ سورﮤ اسراء میفرماید :« وقضى ربک الا تعبدوا الا ایاه وبالوالدین احسانا » ( ودر همین سوره باز میفرماید : « فلا تقل لهما اف ولا تنهر هما وقل لهما قولآ کریما » ( خداودند پاک به ما دستور ارشاد فرموده است که :( به جز از او کسى دیگرى را پرستش نه کنیم وبه پدر ومادر نیکی نمایم وهر گاه یکى از این دو یعنى پدر ویا مادر به سن پیرى رسند بـــاید با ایشان نیکى نمایم وکمترین اهانت نباید با ایشان صورت گیرد ، انسان با مدار وبزرگوانه با آنان باید سخن زند.
( خداوند پاک در ( سوره لقمان : آیه ۱۴ می فرماید : « أن اشکر لی ولوالدیک » ( شکر گزار من وپدرت ومادرت باش ) همچنان پروردگار با عظمت ما ، بعد از اینکه از زحمات پدر ومادر یاد بعمل میاورد .
بطور جداگانه از زحمات مادر یادهانى نموده ومیفرماید : « ووصینا الانسان بوالدیه احسانا حملته امه کر ها و و ضعته کرها وحمله وفصاله ثلاثونه شهرٱ » ( قرآن زحمات سى ماه مادر یادهانى میکند ، دوران باردارى وحمل ، دوران وضع حمل ، دوران شیر خوارگى که براى مادر دشوار است همه وهمه را به عنوان شرح خدمات مادر ذکر مى کند . قرآن کریم به هنگام یادآوری زحمات حتى اشاره ای هم به این موضوع ندارد که : پدر زحمت کشیده است. )
بنا گفته میتوانیم آیات قرآنى که در مورد حق شناسى از والدین آمده است بر دوقسم است : یک قسم حق شناسى مشترک پدر ومادر را بیان مى کند وقسم دیگر آیاتى است که مخصوص حق شناسى مادر است ، قرآن اگر در باره حکم خاصى بیان میکند فقط براى بیان وظیفه است مانند :
« وعلى المولود له رزقهن وکسوتهن با لمعرف » سوره بقره آیه : ۲۳۳) ( خوراک وپوشاک مادران به طور شایسته به عهده پدر فزند است مگر زمانیکه سخن از تجلیل وبیان زحمات است ، اسم مادر را بالخصوص ذکر مى کتد .
)
حضرت عیسى علیه السلام میفرماید « وبرا بوالدتى ولم یجعلنى جبارا وشقیٱ » ( خداوند مرا نسبت به مادرم نیکو کار قرار داده وجبار وشقى نگردانید ) .
پروردگار با عظمت ما در آیه ۱۴ سوره لقمان میفر ماید : « وبالوالدین احسانا » ویـا طوریکه میفرماید :
« ان اشکر لی ولوالدیک » ( وانسان باید به پدر ومادر نیکى کند).
در آیات متعدادی از قرآن عظیم الشان مشاهده نمودیم که مقام ومنزلت مادر وپدر به اندزه اهمیت دارد که خداوند بعد از عبادت واطاعت بندگى به ذات خود ، هشدار تگان دهنده به فرزندان داده است وبه آنان هدایت میفرماىید: که با مادران خود نیکى بعمل ارید.
قطع نمازبخاطر احترام به مقام مادر:
دین مقدس اسلام به پیروان خویش اکیدآ ارشاد فرموده است که اگر فرد مسلمان درحال نماز خواندن باشد ومادرش برای حاجتی او را صدا زند ، برای نمازگزار واجب و جائز است (۱) که نماز خویش را قطع به ندای مادر جواب ولبیک فرماید .بخصوص مادر در حال پیری قرار داشت باشد.
یکی از دلایل استجابت به امر مادر در حدیث داستان جریج بصراحت معلوم میشود . داستان که در صحیحین وارد شده است آمده است که جریج بعلت ادامه دادن نمازش و استجابت نکردن مادرش او را عصبانى کرد بطوریکه بر علیه جریج دعاء کرد و جریج نیز بخاطر دعاى مادرش دچار مشکلات شد .
داستان ماجر در حدیث بشر حل ذیل منقول است .
«عن أَبی هریره رضی اللَّه عنه عن النبی صَلّى اللهُ عَلَیْهِ وسَلَّم قال: «لَمْ یَتَکَلَّمْ فِی المَهْدِ إِلاَّ ثَلاثَهٌ : عِیسى ابْنُ مرْیَم، وصَاحِب جُرَیْج، وکَانَ جُرَیْجٌ رَجُلاً عَابِدا، فَاتَّخَذَ صَوْمَعهً فکانَ فِیهَا، فَأَتَتْهُ أُمُّهُ وَهَو یُصلی فَقَالَت: یا جُرَیْج، فقال: یَارَبِّ أُمِّی وَصَلاتِی فَأَقْبلَ عَلَى صلاتِهِ فَانْصرفَتْ فَلَمَّا کَانَ مِنَ الْغَدِ أَتَتْهُ وهُو یُصَلِّی، فقَالَت: یَا جُرَیْج، فقال: أَیْ رَبِّ أُمِّی وَصَلاتِی. فَأَقْبَلَ عَلَى صَلاتِه، فَلَمَّا کَانَ مِنَ الْغَد أَتَتْهُ وَهُو یُصَلِّی فَقَالَت: یَا جُرَیْجُ فقال: أَیْ رَبِّ أُمِّی وَصَلاتِی، فَأَقْبَلَ عَلَى صَلاتِه، فَقَالَت: اللَّهُمَّ لا تُمِتْه حَتَّى ینْظُرَ إِلَى وُجُوه المومِسَات. فَتَذَاکَّرَ بَنُو إِسْرائِیلَ جُریْجاً وَعِبَادَته، وَکَانَتِ امْرَأَهٌ بغِیٌّ یُتَمَثَّلُ بِحُسْنِهَا، فَقَالَت: إِنْ شِئْتُمْ لأَفْتِنَنَّه، فتعرَّضَتْ لَه، فَلَمْ یلْتَفِتْ إِلَیْهَا، فَأَتتْ رَاعِیاً کَانَ یَأَوی إِلَى صوْمعَتِه، فَأَمْکنَتْهُ مِنْ نفسها فَوقَع علَیْهَا. فَحملَت، فَلَمَّا وَلدتْ قَالَت: هُوَ جُرَیْج، فَأَتَوْهُ فاسْتنزلُوه وهدَمُوا صوْمعَتَه، وَجَعَلُوا یَضْرِبُونه، فقال: ما شَأْنُکُم؟ قالوا: زَنَیْتَ بِهذِهِ الْبغِیِّ فَولَدتْ مِنْک. قال:
أَیْنَ الصَّبِی؟ فَجاءَوا بِهِ فقال: دَعُونِی حَتَّى أُصَلِّی فَصلىَّ ، فَلَمَّا انْصَرَفَ أَتَى الصَّبِیَّ فَطَعنَ فِی بطْنِهِ وقال: یا غُلامُ مَنْ أَبُوک؟ قال: فُلانٌ الرَّاعِی، فَأَقْبلُوا علَى جُرَیْجُ یُقَبِّلُونَهُ وَیَتَمَسَّحُونَ بِهِ وقَالُوا: نَبْنِی لَکَ صوْمَعَتَکَ مِنْ ذَهَبٍ قال: لا، أَعیدُوهَا مِنْ طِینٍ کَمَا کَانَت، فَفَعَلُوا» (متفق علیه)
از ابو هریره رضی الله عنه روایت است که:
پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: در گهواره فقط سه تن سخن گفته اند، عیسی پسر مریم علیهما السلام و دوست جریج.
جریج مردی عابدی بود که عبادتگاهی برای خود ساخته بود و در آن بسر می برد. مادرش آمد در حالیکه او نماز می گزارد، گفت: ای جریج! جریج گفت: خدایا مادرم و نمازم وبه نمازش ادامه داد، و مادرش رفت. فردا هم مادرش در حالی آمد که او نماز می گزارد و گفت: ای جریج! او گفت: خدایا مادرم و نمازم وبه نمازش ادامه داد. باز فردا مادرش در حالی آمد که او در حالی اداء نماز بود گفت: ای جریج! گفت: پروردگارا مادرم و نمازم و به نماز خود ادامه داد.
مادرش گفت: خدایا او را نکش تا روی زنهای زنا کار را ببیند.
بنی اسرائیل از جریج و عبادتش صحبت کردند، زنی بد کاره ای بود که در حسن وجمال خویش نظیر نداشت . گفت: اگر بخواهید من او را فریب می دهم، و خود را به او عرضه کرد، ولی او توجهی به وی ننمود.
زن پیش چوپانی که در عبادتگاهش زندگی می کرد رفت، خود را در اختیارش گذاشت و با وی زنا نمود وحمل گرفت ، چون ولادت نمود گفت: این طفل از جریج هست، مردم رفته او را پائین کشیده، عبادتگاهش را منهدم ساخته و شروع به لت وکوب اش کردند.
گفت: چه شده؟
گفتند: با این فاحشه زنا کردی، و از تو پسری زائیده است.
گفت: بچه کجا است؟ پسر را آوردند و گفت: مرا بگذارید که نماز گزارم، سپس نماز گزارد، چون نماز را تمام کرد، نزد کودک آمده به شکمش زده و گفت: ای پسر پدرت کیست؟
گفت: فلان چوپان، مردم به جریج روی آورده او را بوسیده وبه جانش دست می کشیدند و گفتند: عبادتگاهت را از طلا می سازیم.
اگر به طورکلى هدایات الهى در قرآن عظیم الشان را مطالعه فرمایم بوضاحت تام در خواهایم یافت ، که تعداد زیاد از آیات قرآنى در مورد حق شناسى از والدین وبخصوص در مورد حق شناسى از حقوق مادر تذکر رفته است . وبا چه زیبای فرزندان را مکلف ساخته ومیفرماید :« وعلى المولود له رزقهن وکسوتهن با لمعروف »
( خوراک وپوشاک مادران به طور شایسته به عهده پدر فرزند است . ( سوره بقره آیه : ۲۳۳) .
همچنان در حدیثی دیگری آمده است که :
روزى شخصى نزد پیغمبر بزرگوار امده وگفت :
اى رسول خدا ! مادرم پیر وضعیف شده ونزد من زندگى میکند ، او را همیشه در پشت خود حمل کرده وبراى رفع ضروریات وحوائجش آنرا به این طرف وآن طرف مى برم ، واز معاش ودرامد خویش تمام حواىج و ضروریات آنرا براورده مى سازم . نمى گذارم که اذار وآذیت ببیند ، بانهایت کمال ، احترام وتعظیم با او رفتار میکنم . آیا بدین ترتیب گفته میتوانم که حق اورا بجا اورده باشم ؟
پیامبر صلی الله علیه وسلم در جوابش فرمود : نه خیر ، بخاطر آنکه شکم مادر محل تواست ، پستانهاى او منبع تغذیه تو ، قدم هاى او وسیله حرکت تو ، دستهایش محافظ تو ، وآغوش پاکش اش گهواره تو بوده است . او این همه خدامات را با رضایت خاطر براى تو انجام داده وآرزو میگرد که تو زنده بمانى ؛ ولى تو حالا همه این خدماتى را در برابر او انجام میدهى در حالیکه انتظار آنرا دارى که او بمیرد.
همچنان پیامبر صلى الله علیه وسلم میفرماید :
« بر الو الدین أفضل من الصلاه والصداقه والصوم والحج والعمره والجهاد فى سبیل الله » ( فضیلت وثواب نیکى واحسان و خدمت در حق پدر و مادر بیش تر از نماز ، زکات ، روزه ، حج ، عمره ، وجهاد در راه خدا وند متعال است ) .
همچنان در حدیثی که روایى آن امام بخارى است مى فرماید که :
« شخصى از نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم سؤال کرد : یا رسول الله ؟ به چه کسى نیکى کنم ؟ فرمود : بـا مادرت . سایل گفت ! دیگر به چه کسى ؟ فرمود : با مادرت . براى بار سوم پرسید : دیگربه چه کسى؟ مجددٱ فرمود با مادرت . مجدد گفت چه کسى ؟ فرمود با پدرت . ).
سقراط میگوید : با پدر ومادر چنان رفتار کن که تو از اولاد خویش تـــوقع آنرا دارى اگر بطور دقیق ومنصفانه قضاوت نمایم بو ضاحت تام در خوهیم یافت که : در میان همه کلمات زبان انسانى کلیمه زیباتر ، از مادر یافت نمیشود . مادر در خشنده ترین آفتاب هستى بوده که با تابیدن انوار طلائى اش همه تاریکى روشن گردیده وپیام هستى بخش را در گوش همه ذرات عالم زمزمه میکند.
مادر ریشه در خت حیاتى است . که به جزوه ترین ضرر به ریشه این درخت ضرر اش نه تنها متوجه به
شخص معین خواهد بود بلکه ضرر اش همه اجتماع را در بر خواهد گرفت . مادر اساس وبنیاد یک جامعه بوده که با نبودن مادر وجود اجتماع به کالبد وجسم بى روح مبدل خواهد شد .
مادر آرام بخش قلبها ، مخزن رحمت ها و الفت ها ودر یک کلمه مادر هدیه الهى و آسمانى است . که انسان باید همیشه از آن محافظت نموده وبه مقام بزرگ وبا عظمتش احترام وارج فروان داشته باشد . وطبق هدایت قرآن وسنت پیمبر صلی الله علیه وسلم نماز خویش را به استجابت اوامرش ترک نماید .
یادداشت ضروری :
(۱) علما ء در مورد اطاعت واستجابت از اوامر مادر در حال نماز که در حدیثی جریج ذکر یافته است ، بین خود تفاوت نظر دارند ومیفرمایند که اطاعت از مادر در نماز صرف در نماز های سنت واجب میباشد نه در نماز های فرض . وحتی برخی دیگری از علما ء بدین باور اند که در نماز سنت هم اگر مادر از عدم استجابت ، امر اش عصبی نمیشود ، نماز گزار به ادا نماز خویش ادامه دهد . به همه حال پیامبر اسلام محمد صلی الله علیه وسلم همانطوریکه در هدایت خویش فرموده است که جنت زیر پای مادر است ، بر امت خویش تاکید مزید فرموده است که بخاطر راضی نگهداشتن مادر، حتی مسلمان میتواند نماز خویش را هم قطع وبخدمت مادر مبادرت ورزد.
پایان
ایمل ادرس : saidafghani@hotmail.com
دیدگاه بگذارید