تاریخ نشر دو شنبه ۱۳عقرب ۱۳۹۸ – چهارم نوامبر ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۸۳
جز راست نباید گفت
هر راست نشاید گفت
این پند مرا یاد است
از خواجه انصاری
«؟»
راست نا مقبول
عنصر المعالی کیکاوس بن اسکندر زیاری پسر خود را پند داده است که هیچگاه دروغ مگوی و اگر راست بدروغ ماننده باشد نیز مگوی که مردم دروغی را که شبیه براست باشد می پذیرند و راستی را که باور کردنی نباشد قبول نمیکنند .
تاریخ نشر یکشنبه پنجم عقرب ۱۳۹۸ – ۲۷ اکتوبر ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۸۲
کرده ام عهد که کار نگزینم جز عشق
بی تأمل زده ام دست بکاری که مپرس
« صائب »
دلباخته اسیر
عارف مشهور قرن پنجم هجری شیخ ابو سعید ابی الخیر، یک روز از بازار می گذشت ، نزدیک نخاس خانهء که مرکز برده فروشی بود رسید ، آواز چنگ شنید نظر کرد و کنیز ک ترکی را دید که چنگ می نواخت و این دوبیت را زمزمه میکرد:
تاریخ نشر شنبه ۲۰ میزان ۱۳۹۸ – ۱۲ اکتوبر ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۸۱
دفتر صوفی کتاب و حرف نیست
جز دل اسپید همچون برف نیست
زاد دانشمند آثار قلم
زاد صوفی چیست انوار قدم
« مولانا جلال الدین »
قریحهء ممتاز
سعید خان قریشی که از شعرای معروف دربار شاه جهان (۱۰۳۷ – ۱۰۶۹) بود و در هند میزیست ، هنگامیکه شاهزاده مراد بخش از جانب شاه جهان ، حاکم احمد آباد گجرات شد (سنه ۱۰۶۸) در ردیف همراهان موکب شاهزاده به احمد آباد رفت .
تاریخ نشر یکشنبه نهم سرطان ۱۳۹۸ – ۳۰ جون ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۸۰
شعر شاعر نغمهء آزاد روح شاعر است
کی توان این نغمه را بنهفت با افسونگری
« بهار »
آزمایش ادبی
در مجلس یکی از شهزاد گان تیموری که مولینا نورالدین عبدالرحمن جامی و شاعر معاصرش مولینا بنائی حضور داشتند سخن به بدیهه گوئی وذکر شاعر بدیهه سرا منجر شد. شهزادهء تیموری خواست آن دو تن را در این مورد بیازماید ، زین رو خطاب به جامی گفت :
تاریخ نشر یکشنبه دوم سرطان ۱۳۹۸ – ۲۳ جون ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۷۹
چون نکردی خرابی آبادان
بخرابی چه میشوی شادان ؟
« سنائی »
می خواهد بمیرد
ابراهیم بن ابی محمد یحیی ابن مبارک یزیدی که یکی از ادبای معاصر مأمون عباسی (۱۹۸ – ۲۱۸) بوده از پدر خود یحیی یزیدی نقل کرده است که من در مجلس ابراهیم بن عبدالله بن حسن مثنی (مشهور بقتیل) با خمرا که در ۱۵ ذیعقدهء سال ۱۴۵ هجری در جنگ با لشکریان ( منصور عباسی مقتول شده ) نشسته بودم ابراهیم احوال یکی از دوستان خود را که آنروز در مجلس حاضر نشده بود پرسید و چون حضار اظهار بی اطلاعی کردند .
تاریخ نشر شنبه ۱۸ جوزا ۱۳۹۸ – ۸ جون ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۷۸
گر شکستی نشد از شعر درست
آن نه از وزن ، زبی وزنی تست
« جامی »
شعر بو دار
ابوالعتاهیه که د رحکایت (۲۷۲) عشق او را به عتبه کنیزک مهدی حکایت کردیم وقتی با بونواس گفته بود :
شنیده ام که تا گل و ریاحین حاضر نباشد تو نمیتوانی شعر بسرائی آیا همینطور است ؟
ابو نواس جواب داد:
تاریخ نشر یکشنبه پنجم جوزا ۱۳۹۸ – ۲۶ می ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۷۷
قضا چون ز گردون فروهشت پر
همه عاقلان کور گردند و کر
« نظامی گنجوی »
مزد آدمکشی
بلال ابن ابی برده ابن ابی موسی اشعری ، در زندان حجاج ثقفی محبوس بود و بسبب تعذیب شدیدی که بامر حجاج نسبت بوی روا می داشتند رنجور شده بود.
تاریخ نشر دوشنبه ۳۰ ثور ۱۳۹۸ – ۲۰ می ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۷۶
صبوری من و بی رحمی تو آتش وآب
دل من و غم عشق تو آبگینه و سنگ
« ولی دشت بیاضی »
عفت قلم
نامه ای از طرف یکی از معاصرین خواجه نصیر الدین طوسی ( محمد بن محمد بن حسن دانشمند معروف شارح کتب ابن سینا و مؤلف اخلاق ناصری متولد در( ۱۱ جمادی الاول سنه ۵۹۷ و متوفی در ۱۸ ذیحجه ۶۷۲ ) که با وی خصومتی داشت باو رسید.
تاریخ نشر جمعه ۲۰ ثور ۱۳۹۸ – دهم می ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۷۵
هرچیز که دل بدان گراید
گر جهد کنی بدست آید
« نظامی »
ابو جعران
مریدان ابو الحجاج قصری ( عارف مشهور قرن چهارم هجری ) وقتی از او پرسیدند :
که شیخ و استاد تو کیست ؟
ابوالحجاج گفت :
تاریخ نشر دوشنبه دوم ثور ۱۳۹۸ – ۲۲ اپریل ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۷۴
فسانهء خوب شو آخر چو میدانی که پیش از تو
فسانهء نیک و بد گشتند سامانی و ساسانی
« سنائی »
سختگیری
خواجه بهاؤالدین محمد جوینی پسر خواجه شمس الدین محمد صاحب دیوان جوینی در زمان وزارت پدرش بحکومت اصفهان منصوب شد و او با وصف اینکه شخص عالم و فاضل بود در سختگیری و عقوبت گناهکاران و بیگناهان و اظهار قدرت و سطوت بقول مؤرخان : کارهائی انجام داد که ظلم و ستم زیادی ابیه و حجاج بن یوسف را از یاد مردم برد.
تاریخ نشر یکشنبه ۱۸ حمل ۱۳۹۸ – هفتم اپریل ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۷۳
ای صاحب کرامت ، شکرانهء سلامت
روزی تفقدی کن ، درویش بینوا را
« حافظ »
رسیدگی
در سیرت یعقوب لیث صفا ر ( ۲۲۴ – ۲۶۵ ) آورده اند که در سیستان موضعی را که « خضراء» می نامیدند و ظاهرآ چمنزاری بوده برای رسیدگی باحوال رعایا معین کرده بود و هر روز بآنجا میرفت و برتختی می نشست ومردم عرایض خود را بوی تقدیم می کردند.
تاریخ نشر یکشنبه چهارم حمل ۱۳۹۸ – ۲۴ مارچ ۲۰۱۹ هالند
حکایت ۲۷۲
ای شیخ برو مسئلهء عشق بیاموز
هرچند که این مسئله آموختنی نیست
« مشتاق »
عاشق دروغی
ابوالعتاهیه ( ابواسحق اسمعیل بن قاسم شاعر معروف عرب متوفی بسال (۲۱۱ یا ۲۲۱) بعشق ومحبت «عتبه» کنیزک مهدی عباسی شهرت یافته بود وبیشتر تغزلات شعری وی نیز بنام عتبه است.
تاریخ نشر چهارشنبه ۲۲ حوت ۱۳۹۷ – ۱۳ مارچ ۲۰۱۹ – هالند
حکایت ۲۷۱
مگر سیل آمد از دریای مقصود
که شد پای حریفان گوهر امود
« امیر خسرو دهلوی »
بنفشه وشاعر
ابومنصور عماره بن محمد ( یا احمد یا محمود ) مروزی شاعر معروف قرن چهارم هجری که در فاصله (۳۹۵ – ۴۰۴) وفات یافته است در مرو ساکن بود واشعار نخود را از آن شهر به شهر های دیگر میفرستاد.
تاریخ نشر یکشنبه ۱۲ حوت ۱۳۹۷ – سوم مارچ ۲۰۱۹هالند
حکایت ۲۷۰
حس را بیخواب خواب اندر کند
تا که غیبت ها زجان سر برزند
هم به بیداری ببیند خواب ها
هم ز گردون بر کشاید باب ها
« مولانا جلال الدین »
رؤیای صادقه
المستنجد بالله ابوالمظفر یوسف بن محمد بن احمد المستظهر سی و دومین خلیفهء عباسی (۵۵۵-۵۶۶) در زمان خلافت پدرش (محمد المقتفین بالله ۵۳۰ – ۵۵۵) یک شب بخواب دید که فرشتهء از آسمان فرود آمد وبر دست او چهار ( خ) نوشت و رفت . خواب خود را برای معبرین نقل کرد، یکی از آنان گفت:
تاریخ نشر چهار شنبه اول حوت ۱۳۹۷ – ۲۰ فبروری ۲۰۱۹هالند
حکایت ۲۶۹
فقیه مدرسه دی مست بود وفتوی داد
که می حرام ولی به زمال اوقاف است
« حافظ »
غارت اوقاف
ابوالقاسم بابر پسر میرزا بایسنغر بن شاهرخ گورگانی که از سال (۸۵۴ ) تا ( ۸۶۱) هجری در خراسان و عراق فارس حکومت نموده ومولانا جامی کتاب حلیهء حلل را بنام او مصدر ساخته است ، در سال (۸۵۶) وارد شیراز شد و ساختن آرامگاه خواجه حافظ لسان الغیب را به مولانا محمد معمائی دستور فرمود.
تاریخ نشر یکشنبه ۱۴ دلو ۱۳۹۷ – سوم فبروری ۲۰۱۹هالند
حکایت۲۶۸
خواهی که خدا در دو جهان پاس تو دارد
زنهار که در پاس دل خسته دلان کوش
« جامی »
جزای احسان
شاه یحیی بن مظفر بن محمد بن مظفر ممدوح خواجه حافظ که در یزد فرمانروایی داشت ، یک روز در شکارگاه از ملازمان خود دور افتاد و بدهقانی رسید و از طرف او پذیرایی شد و در اثنای سخن از دهقان پرسید:
تاریخ نشر یکشنبه ۲۰ عقرب ۱۳۹۷ – ۱۱ نوامبر ۲۰۱۸– هالند
حکایت ۲۶۷
آه گرمی هست دایم در دل بیتاب من
نیست هرگز بی چراغی گوشهء محراب من
« صائب »
امتحان شاعرانه
میرزا جلال الدین میرانشاه بن امیر تیمور گورکانی از سال (۸۰۷ – ۸۱۰) حاکم آذربایجان وعراق بود.
تاریخ نشر یکشنبه ۱۳ عقرب ۱۳۹۷ – چهارم نوامبر ۲۰۱۸– هالند
حکایت ۲۶۶
کسی که می نهد از حد خود قدم بیرون
کبوتریست که می آید از حرم بیرون
« صائب »
عریضه
بهرامشاه غزنوی (۵۱۲-۵۴۷) یکی از افراد خود را بولایت غور فرستاده بود و او بر مردم آنجا ستم می کرد، یکنفر از غوریان که ستم بسیار دیده بود برای داد خواهی بغزنه رفت و عرض حال خود را بیان کرد.
تاریخ نشر دوشنبه ۲۳ میزان ۱۳۹۷ – ۱۵ اکتوبر ۲۰۱۸– هالند
حکایت ۲۶۵
بران باش تا هرچه نیت کنی
نظر در صلاح رعیت کنی
« سعدی»
تحفه های مردود
طبیبی حاذق که از ساختن ادویه نیز معلوماتی داشت بحضور خلیفه هارون الرشید باریاب شد واظهار نمود که سه تحفهء بی مانند که لایق درگاه شاهان است میخواهم بحضور امیر مؤمنان تقدیم کنم.
تاریخ نشر یکشنبه هشتم میزان ۱۳۹۷ – ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۸– هالند
حکایت ۲۶۴
از هموطن که کار به نزد تو عار تست
از کار رخ متاب که کار افتخار تست
« بهمنی »
مأموریت و خیاطی
عباس بن حسین وزیر مقتدر بالله عباسی ( ۲۹۵ – ۳۲۰) یکی از عمال حکومت را که عهده دار مقامی حساس در دستگاه دولت بود بکاری که چوکی آن نسبتآ پست بود گماشت و امر کرد که هرچه زودتر وظیفهء جدید را زیر اجرا بگیرد.
تاریخ نشر یکشنبه اول میزان ۱۳۹۷ – ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۸– هالند
حکایت ۲۶۳
بآموختن گر ببندی میان
زدانش روی بر سپهر روان
« فردوسی »
نهان بینی
قاضی ابو یوسف یعقوب بن ابراهیم بن حبیب بن اسعد کوفی انصاری متولد در سنه (۱۱۳) و متوفی بسال (۱۸۲) حکایت کرده است که من درکودکی یتیم شدم ومادرم بعلت تهیدستی مرا نزد یکنفر گازر بشاگردی گذاشت.
تاریخ نشر شنبه ۲۴ سنبله ۱۳۹۷ – ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۸– هالند
حکایت ۲۶۲
این جهان دام است و دانه اش آرزو
در گریز از دانه های دام او
« مولانا جلال الدین بلخی »
گوشت مروان ابن ابی حفصه
مروان بن ابی حفصه شاعر مشهور عرب در بخل و امساک بحدی شهرت داشت که نامش ضرب المثل شده بود ، این حکایت را از زبان خودش نقل کرده اند:
تاریخ نشر شنبه ۱۷ سنبله ۱۳۹۷ – هشتم سپتامبر ۲۰۱۸– هالند
حکایت ۲۶۱
گناه اگر چه نبود اختیار ما حافظ
تو در طریق ادب کوش و گو گناهِ من است
« حافظ »
اقرار و انکار
خلیفه هادی عباسی بر عبدالله بن مالک که از سرداران مشهور عصر عباسیان است غضب کرده بود و یاران و وابستگان او را هرجا که می یافتند بخدمت خلیفه حاضر می کردند و خلیفه بتأدیب ایشان فرمان می داد.
تاریخ نشر یکشنبه ۱۱ سنبله ۱۳۹۷ – دوم سپتامبر ۲۰۱۸– هالند
حکایت ۲۶۰
گر گناهم بزرگ و بیشتر است
عفو تو بیگمان بزرگتر است
« بشیر»
عدل و عفو
خلیفه واثق بالله عباسی از حیث عدل و مروت و فضل ودانش مانند «مأمون» بود وازین سبب وی را « مأمون الصغیر» لقب داده بودند.
تاریخ نشر شنبه سوم سنبله ۱۳۹۷ – ۲۵ آگست ۲۰۱۸– هالند
حکایت ۲۵۹
چونکه در عهد خدا کردی وفا
از کرم عهدت نگهدارد خدا
گوش نه « اوفوبعهدی » گوشدار
تا که « اوف عهدکم » آید زیار
« مولانا جلال الدین »
در اسلام حیله بازی نیست
در سال ششم هجرت میان مسلمین تحت رهبری حضرت نبی اکرم (ص) از یکطرف و کفار مکه از طرف دیگر در موضع مشهور به حدیبیه صلحنامه ای امضاء شد که به صلحنامه حدیبیه مشهور است.