حکایت۱۲۰
دشنامها که از تو رساندند قاصدان
دانستم از ادای سخن کز زبان کیست
( هلالی )
شعر شناسی
تاریخ نشر یکشنبه ۸ حوت ۱۳۸۹ - ۲۷ فبروری ۲۰۱۱
شیدا شاعر معروف قرن یازدهم هجری ، بسیار بد زبان بود و
اکثر معاصران خود را هجا گفته بود و آنان نیز در صدد رسوا کردن او بودند و با
همدیگر همداستان شدند و یک روز به همین منظور ویرا در خانهء ملا فیروز نامی که
اشعار بسیاری از شعرا را از حفظ داشت دعوت کردند.
در آنجا از شیدا
خواهش نمودند که از اشعار خود بخواند ، شیدا این بیت را خواند :
« زبسکه کرده غمت بند در جگر ناخن
چو پشت ماهیم از پای تا به سر ناخن »
ملا فیروز گفت :
مضمون این شعر از « غیاثای حلوانی » است که گفته :
« از بسکه سینه گندم و ناخن بر او
نشست
چون پشت ماهی است سراپای سینه ام »
شیدا در هم شده بر شعر فهمی ملا فیروز اعتراض کرد و آنگاه
این بیت را خواند :
« گر به صحرا مو فشانی دشت بر سنبل
شود
ور بدریا رو بشویی خار ماهی گل شود »
ملا فیروز گفت :
در دو صد سال پیش ازین کاتبی گفته است :
« گر بدریا افتد از عکس جمال او فروغ
خار ماهی را کند در قعر دریا بار گل »
شیدا بسیار متأثر شده گفت :
در بارهء این بیت که در مدح حضرت نبوی ( ص ) سروده ام چه می
گویید؟
« ذات تو صحیفهء نجات است که هست
از
روی ادب ، مهر
خدا بر
پشتت »
ملا فیروز گفت :
ها تقی یک صدوپنجاه سال پیش سروده است :
« نبوت را تویی آن نامه در مشت
که از تعظیمت آمد مهر در پشت »
شیدا گفت :
در خصوص این بیت چه میگویید ؟
« زلف او را رشتهء
جان گفتم و گشتم خجل
زانکه این معنی چو زلفش پیش پا افتاده
است »
ملا فیروز گفت :
از مهمان آزاری اندیشه میکنم و الا می گفتم که این مضمون را
هم پیشتر ازین گفته اند :
« کس نیارد مصرع پیچیده زلف کجت
لیک این مضمون ترا در پیش پا افتاده
است »
شیدا چند بیت دیگر خواند و همه را ملا فیروز به ترتیب فوق
از دیگران وانمود کرد.
ناچار شیدا خاموش شد و حاضران هر قدر که از او در خواست شعر
خواندن کردند نپذیرفت و جوابی نداد تا اینکه مجلس منقضی گردید. بعد از چند روز
شیدا در بازار با ملا فیروز مصادف شد و از او پرسید:
اکنون که نسبت به اشعار من با نظر دشمنی نگاه می کنی بمن
بگو که آیا از میان آنها کدام بیت را پسندیده ای ؟
ملا فیروز گفت :
این بیت را :
« ای بروی تو مدام
آینه را روی نیاز
شانه را دست دعا بر سر زلف تو دراز »
شیدا گفت :
عمرت دراز باد که اینهم غنیمت است !
سلسلۀ این حکایات ادامه دارد ....
|
