سینه یی  داری  اگر  در  خورد  تیر

در جهان شاهین  بزی  شاهین  بمیر

زنده گی را چیست رسم و راه و کیش

یک دم  شیری  به از صد سال میش

«اقبال»

نرگس و هلال

نرگسی عراقی ( متوفی بسال۹۳۸) هنگامی که در هرات اقامت داشت از جملهء بهترین شعرای در بار سلطانحسین میرزا بایقرا و از مقربان امیر علی شیر بشمار می رفت و در مجلس وزیر موصوف از محلی که هلالی جغتائی مقتول در سال ۹۳۶ در آنجا قرار میگرفت ، بالا تر می نشست و با این کار میخواست فضل و برتری خود را نسبت به هلالی وانمود کند.

یکروز هلالی ، به مجلس درآمده در موضعی که نسبت به جای دائمی نرگسی مقدم و بالاتر محسوب میشد ، قرار گرفت و مورد اعتراض نرگسی واقع شد.

چو نتوانی علاج درد کس کرد

میفزای از جفایش درد بر درد

                       «ناصر خسرو»

سنگ بجای نان

تاریخ نشر یکشنبه ۲۲ جوزا ۱۳۹۰  - ۱۲ جون ۲۰۱۱

این حکایت را مولانا عبدالرحمن جامی ( عارشف و دانشمند و شاعر معروف قرن نهم متوفی بسال ۸۹۸ ) بیان کرده است و ما در اینجا نقل بمعنی مینمائیم:

در یکی از روز های بهار با گروهی از دوستان بتماشای صحرا از شهر بیرون رفتیم و در موضعی خرم و دلکش فرود آمدیم و سفره انداختیم.

سگی از دور ببوی طعام ، خود را به آنجا که ما بودیم رسانید و منتظر ایستاد تا لقمه بطرف او بیندازیم.

محتسب   با   ساغر می  گر  مرا  سر  بشکند

با کم از سر نیست زان ترسم که ساغر بشکند

                                                        « ؟ »

اشتباه و استفتاء

تاریخ نشر شنبه ۱۴ جوزا ۱۳۹۰ - ۴ جون ۲۰۱۱

شریک بن عبدالله قاضی کوفه برای کاری بحضور خلیفه مهدی عباسی (۱۵۸-۱۶۹) وارد شده بود.

مهدی بافتخار قاضی یکی از خدمتگاران را خواست و گفت :

برای قاضی « عود » بیاورید. منظور خلیفه از « عود » همان چوب خوشبوئی بود که در مجمر میسوزانیدند.

خادم گمان کرد که مقصود خلیفه از « عود » ساز معروفی است که در میان اعراب رایج است و تا اندازهء شبیه به « تاری » می باشد.

فورآ رفت و « عود » بسیار زیبائی پیدا کرد و آورد و نزدیک قاضی گذاشت . قاضی از دیدن یکی از آلات موسیقی در مقابل خود متعجب شد و خطاب به مهدی گفت :

زینهار از قرین بد زنهار

وقنار  با  عذاب  النار

                          « سعدی »

اسپ خوب و قرین بد

تاریخ نشر دوشنبه ۹ جوزا ۱۳۹۰ - ۳۰ می ۲۰۱۱

اسپ بسیار خوبی را که نظیر آن کمتر دیده شده بود برای ابومسلم « صاحب الدعوه» آورده بودند.

ابو مسلم از سرداران سپاه خود پرسید:

این اسپ برای چه کاری خوبست ؟

یکی گفت : برای اینکه انسان بر آن سوار شود و در راه خدا جهاد کند.

شعر است هیچ  و  شاعری  از هیچ هیچتر

در حیرتم که بر سر هیچ این جدال چیست!

                                                  « سحاب »

مشاعره

تاریخ نشر یکشنبه اول جوزا ۱۳۹۰ - ۲۲ می ۲۰۱۱

قاضی شمس الدین محمد بن عبدالکریم طبسی هروی متوفی در هرات بسال (۶۲۴) وقتی از هرات به بخارا رفت و در آن شهر به مجلس صدر الشریعه که یکی از بزرگان فقهای بخارا بود و در شاعری نیز دست داشت وارد شد . صدرالشریعه قصیده ای را که در شب گذشته بمطلع ذیل :

برخیز که صبح است و شرابست و من و تو

و آواز  خروس  سحری  خاست  ز  هر سو

بر  خیز  که  بر  خاست   پیاله   بیکی  پای

بنشین  که  نشسته  است  صراحی   بدوزانو

بی ادب محروم ماند از لطف رب

                  « مولانا جلال الدین بلخی »

 یک معنی در دو عبارت

تاریخ نشر شنبه ۲۴ ثور ۱۳۹۰ - ۱۴ می ۲۰۱۱

خلیفه هارون الرشید (۱۷۰-۱۹۳) شبی در رؤیا دید که دندانهایش از دهان بیرون افتاد،هنگام صبح معبری را طلبید و تعبیرخواب خود را ازاوجویا شد:

معبر گفت :

این خواب دلیل بر آنست که جمیع خویشاوندان شما پیش از مردن شما زنده گی را وداع گویند.

رشید را این تعبیر ناپسند افتاد و امر کرد تا معبر را برنجانند، آنگاه معبر دیگری را احضار کرد و از تعبیر خواب پرسید؟

نخوری  طعن  دشمنان  باری

این  نگوید    سر آمد   آفاقش

به از آن کز غم  تو شاد  بود 

صلاح مملکت 

تاریخ نشر شنبه ۱۷ ثور ۱۳۹۰ - ۷ می ۲۰۱۱

خلیفهء عباسی ، عبدالله مأمون ( ۱۹۸-  ۲۱۸ ) با عبدالله بن سهل هاشمی در خلوت شطرنج می باخت و توصیه کرده بود که به هیچکس اجازه داخل شدن ندهد مخصوصآ فضل بن سهل ذوالریاستین را نباید از شطرنج باختن خلیفه اطلاع دهند و ضمنآ کسانی را که از این مطلب به فضل اطلاع بدهند به مجازات سخت ، تهدید کرده بود.

عجب نبود گر از قرآن نصیبت نیست جز حرفی

که  از  خورشید  جز  گرمی  نبیند  چشم  نابینا

                                                          « سنائی »

ذوق سلیم 

تاریخ نشر یکشنبه ۱۱ ثور ۱۳۹۰ - اول می ۲۰۱۱

اصمعی عبدالملک بن قریب ادیب معروف عرب و صاحب حکایات نادره متوفی ( ۲۱۳  یا ۲۱۷ ) گفته است که من در محلی نشسته بودم و قرآن کریم را از حفظ تلاوت می نمودم و آیهء حکم سرقت را باین صورت قرائت کردم:

«السارق و السارقة فا قطعو ا ایدیهما جزاء بما کسبا نکا لا من الله و الله غفور رحیم.»

یکنفر عرب بیابانی که نزدیک من بود پرسید :

شاه را به بود از طاعت صد سالهء زهد

قدر یک ساعت عمری که در آن داد کند

                                             « حافظ »

روش کشف جنایت در هزار سال پیش

  تاریخ نشر سه شنبه  ۶ ثور۱۳۹۰ - ۲۶ اپریل ۲۰۱۱