گرچه  آید  ظاهر از ایشان  جفا

آن خیال و هم  بد چون شد  پدید

صد هزاران یار را از هم  برید

                          (مولانا جلال الدین بلخی)

فتوی

تاریخ نشر یکشنبه ۳۰ دلو ۱۳۹۰ - ۱۹ فبروری ۲۰۱۲

شخصی نزد ابو حازم قاضی (عبدالحمید بن عبدالعزیز بصری کوفی مصنف کتاب « المحاضر والسجلات» «ادب القاضی» که استاد طحاوی و دباس بود) آمد و گفت :

شیطان مرا بوسوسه می اندازد و در ذهن من این فکر را القا می کند که تو زن خود را طلاق گفته یی و او دیگر زن تو نیست .

ابو حازم گفت : 

رسیده  بود  بلائی   ولی  بخیر  گذشت

                                                      «؟»

حافظ و حسودان

تاریخ نشر  یکشنبه ۱۶دلو۱۳۹۰ -  پنجم فبروری۲۰۱۲ 

بلبل شیراز خواجه شمس الدین محمد حافظ متوفی به سال ۷۹۲ غزلی به مطلع :

در همه دیر مغان نیست چو من شیدائی

خرقه  جائی  گر  و  باده  و دفتر  جائی

سروده بود و در مقطع آن این بیت را جای داده بود:

گر مسلمانی ز آنست که حافظ دارد

آه اگر  از  پی  امروز  بود  فردائی

دشمنان و حسودان خواجه که در پی بهانه می گشتند گفتند از مضمون این بیت مستفاد میگردد که حافظ به قیام قیامت قائل نیست و در صدد بر آمدند که فتوای فقهای عصر را در خصوص تکفیر و تفسیق حافظ بدست آورند و اورا برنجانند.

ولی گر خود بگوید دیگر است ان

چو از دلبر سخن شاید شنیدن

چرا از هر دهن باید شنیدن

                                            « جامی »

هاروت وماروت

تاریخ نشر یکشنبه  دوم دلو۱۳۹۰ -  ۲۲  جنوری ۲۰۱۲

یکی از دوستان ابی تمام طایی ( حبیب بن اوس طائی شاعر معروف عرب و نویسندهء کتاب حماسه که در سال (۲۲۸) ویا (۲۳۱) یا (۲۳۲) وفات یافته است) حکایت میکند که در آن اوقات که ابوتمام در قزوین بود یکروز برای دیدن او بخانهء وی رفتم، در اطراف ابو تمام آن قدر کتاب چیده شده بود که خود وی در میان آنها ناپیدا بود کسی را نمیدید.

من ساعتی در آن موضع توقف کردم و او بقدری سرگرم مطالعه بود که از آمدن من خبردار نشده بود!

چو رأی باشد بیش از شجاعت شجعان

نخست رای شمر و انگهی شجاعت دان

« ادیب الممالک»

سردار روانشناس

تاریخ نشر  یکشنبه ۲۵ جدی ۱۳۹۰ پانزدهم جنوری ۲۰۱۲

در سال (۶۷) هجری ابراهیم بن مالک اشتر از طرف مختار بن ابی عبید ثقفی بسرداری لشکر که مأمور تصرف موصل بودند منصوب شد واز کوفه حرکت نمود:

 قبل از آنکه بین دولشکر آتش جنگ درگیرد ابراهیم چند کبوتر سفید دست آموز را بیکی از اوستان خود سپرده بود وباو گفته بود هر وقت که دیدی لشکر من روی به ضعف نهاده اند این کبوتران را در لشکرگاه بطوریکه هیچکس مطلع نشود رها کن!

 آنگاه خود ابراهیم برای سپاهیان خویش نطقی ایراد کرده وگفت :

توهم بر دری هستی امیدوار

پس امید  بر درنشینان بر آر

                                  « سعدی»

عدل و عاطفه

  تاریخ نشر یکشنبه یازدهم  جدی ۱۳۹۰ - اول جنوری ۲۰۱۲

سلطان محمود غزنوی (۴۲۱ - ۳۸۸ ) یک شب دچار بیخوابی شد و ازین پهلو به آن پهلو می غلطید و چون هرچه کوشید که بتواند استراحت کند ممکن نشد ناچار از جا برخواسته عدهء از پاسبانان را به تفحص فرستاد تا ببیند که اگر ظلمی بر کسی واقع شده است او را بحضور بیاورند ولی پاسبانان باز گشته اظهار نمودند که ما کسی را نیافتیم.

 بازهم سلطان هر قدر سعی بجا آورد خواب به چشمانش راه نیافت ، از آنرو برخاست و خود در کوچه و بازار شهر به تفحص پرداخت تا اگر داد خواهی باشد داد او داده شود!

عزتی گر بود رفت از اعتبار ما مپرس

                                                  « کلیم »

دروغ مایهء شرمساری است

تاریخ نشر یکشنبه  چهارم جدی ۱۳۹۰ -  ۲۵  دسامبر ۲۰۱۱

شاه سلطان حسین میرزا بایقر (۹۱۲ -  ۸۷۸) امیر حسین ابیوردی را به سفارت نزد سلطان یعقوب میرزا حکمران آذربایجان و عراق فرستاد و هدایای بسیار نیز باو سپرد که به سلطان یعقوب میرزا تقدیم کند و سفارش کرد که از کتابخانهء سلطنتی چند جلد کتاب نیز برای وی داده شود و در جملهء آنها کلیات جامی هم باشد.

هنگامی که ملا عبدالکریم کتابدار کتابها را به امیر حسین تسلیم می نمود سهوآ فتوحات مکیه را که در حجم و جلد با کلیات جامی شباهت داشت به امیر داد و او نیز بدون اینکه کتاب را بگشاید و ملاحظه کند، آنرا گرفت و درجملهء اشیائی که با خود به آذربایجان سپرد حفظ کرد. وقتی که به تبریز رسید و بدربار سلطان یعقوب میرزا باریافت ، سلطان او را بسیار نوازش نمود واز رنج سفر مانده نباشی گفت و احوال و سرگذشت بین راه را جویا شد.

گرچه تاریخ دان این شهرم

همچو تقویم کهنه  بی بهرم

                          « اوحدی»

تقویم جدید

تاریخ نشر یکشنبه ۲۷ قوس ۱۳۹۰ - ۱۸  دسامبر ۲۰۱۱

راوی این حکایت ابو عمر وعامر بن شراحیل (یا شرحیل) کوفی معروف به شعبی است که از علمای جلیل القدر عصر امویان و از جمله تابعین بوده واز سال « ۱۹» تا« ۱۰۵» زنده گی کرده است وی میگوید: عبدالملک بن مروان خلیفهء اموی ندیمی ساده دل داشت که به « ابنالعتیق» مشهور بود وساده لوحی وسلیم دلی وی مایهء تفریح خلیفه در اوقاتی که از کار های جدی خسته میشد، بود.

یک روز خلیفه از ندیمان خود پرسید:

آن که   دل  داد  به  سودای دو عالم عزت

مفلسی بود که یک خانه دوجامرهون کرد

                                     « عزت شیرازی »

خطا در حساب

تاریخ نشر یکشنبه  سیزدهم قوس ۱۳۹۰ چهارم  دسامبر ۲۰۱۱

ابوالفضل عباس بن حسین شیرازی وزیر معزالدوله دیلمی که در سال (۳۶۲) دچار مصادره و حبس شد و بکوفه تبعید گردید و در همانجا بزندان وفات یافت . قبل از آنکه بوزارت منصوب گردد دو بار معزالدوله و ارکان دولت را در بغداد به مهمانی دعوت کرد و در آن ضیافتها تکلفات بسیار نمود چنانچه میگویند در دعوت نخستین چند کوشک ( قصر ) از کشر در میان سفره ساخت و در میان آنها کوشکی را از همه بلند تر بنا کرد و در آن چند نفر مطرب و طبال را جای داد و آنرا طوری ساخته بودند که مطربان آواز میخواندند و طبالان طبل می نواختند و کسی آنها را نمیدید و این دعوت را در سرائی ترتیب داده بود که از موضع دور بر دجله و فرات مشرف بود و از جملهء تکلفاتی که در دعوت مذکور بعمل آمده بود این بود که بروی دجله، طنابها کشیده بودند و شاخهای گل را بطنابهای مذکور بسته بودند بطوریکه دجله در زیر گل و شکوفه پوشیده شده بود و نوشته اند که دعوت دوم از دعوت اول بسیار اراسته تر و نکو تر بود و دویست هزار دینار بر آن خرج شده بود.

مشاعرهء خطرناک

تاریخ نشر یکشنبه  ششم قوس ۱۳۹۰ -  ۲۷ نوامبر  ۲۰۱۱

راد مردی بدهر دانی چیست

با هنر تر زخلق دانی کیست

آنکه با دوستان تواند ساخت

آنکه با دشمنان تواند زیست

« ترک کشی ایلاقی »

در سال (۵۴۲هجری ) سلطان سنجر سلجوقی بقصد تسخیر خوارزم قصبهء هزار اسپ را محاصره نمود، انوری که در خدمت سلطان بود این رباعی را بر تیری نوشته به هزار اسپ انداخت :