تَکَبُّر « استکبار » چیست؟
تاریخ نشر چهار شنبه دهم حوت ۱۴۰۱– اول مارچ ۲۰۲۳ هالند
تَکَبُّر « استکبار »: در اصطلاح ادبیات عبارت از « بزرگنمایی ، خودنمایی ، بزرگ پنداشتن ، مغروربودن ، به خود غره بودن ، جاه طلبی ، غرور ، کبر و عُجب » را گویند که مترادف تَکَبُّر: « خودبینی ، خودپرستی ، بد ذاتی، جاه طلبی ، خودخواهی ، خودستایی ، خودپسندی، بزرگ منشی، زورگویى ، طغیان و سرکشی » و متضاد تَکَبُّر: « تواضع ، فروتن ، شکیبا ، صبور، بردبار، حلیم و شاکر » میباشد.
یکی از ریشه های تَکَبُّر « هوای نفس و دنیا پرستی »؛ اسباب آن « پول ، قدرت ، بزرگنمایی ، علم ، زیبائی و… » و منشآ و سرچشمه آن « حرص ، طمع ، حسادت ، غرور ، جهل وعناد » است که باعث « رنج ، درد ، عذاب، نفاق ، بدبینی ، وحشت ، دهشت، خشونت و تباهی » میشود.
تَکَبُّر « استکبار »: اولآ در انسان به لذات دنیا ؛ ثانیآ به اعمال رذیله نفسانی چون « اصرار بر گناه ، توجیه کردن گناه ، کوچک شمردن گناه ، اشکار کردن گناه » عادت کرده و ثالثآ به امراض روحی « خبیثه » که بد ترین صفات انسانی است؛ تبدیل شده که تاثیرات آن ابتدآ بالای خود متکبر و متعاقباً بالایی زندگی اجتماعی و بشریت؛ میباشد.
تَکَبُّر « استکبار »: کسانیکه مصاب به امراض روحی تَکَبُّر هستند ، در زندگی دنیا مغرور شده و با آراستن ظاهر؛ تنها خود را صاحب فضایل وعاری از نقص و خطا ؛ میشمارند و از جانب هم تلاش مینمایند تا منافع و مصالح نفسانی خود را « مقدم ، بهتر، برازنده ، شایسته و سزاوار» شمرده و با « خوار، ذلیل و تحقیر کردن و غضب حقوق ، مال و منال » دیگران؛ متاع دنیا را توام با منصب « قدرت، جاه و جلال » بدست بیاورند و عیش و عشرت کنند.
قابل یاددهانی است که:
وقتیکه امراض خبیثه تَکَبُّر « کبر ، غرور و عُجب » در باطن انسان به غلیان برسد ؛ در آن موقع « تفکر ، گفتار و کردار » او به « بدبینی ، کینه ، نفاق ، حسادت و یکه تازی » مبدل شده و حتی « فخر فروشی » باعث میشود تا در برابر « خود ، رفیق ، دوست ، والدین ، نیاکان و مشاهیر علمی و دینی » و خاصتاَ در برابر « ربوبیت، حقّانیّت و وحدانیّت » پروردگار العالمین ، و در برابر ارشادات پیامبران الهی ؛ از خود « قهر، غضب ، تنفر، بدعت ، زورگویى ، طغیان و سرکشی » تبارز دهد.
بنآ ؛ الله سبحانه و تعالی متکبران را دوست ندارد ؛ بر دل هر « متکبر و زورگویى » مهر گذاشته و حتی کسانیکه درعبادت و پرستش حق تعالی؛ « تَکَبُّر » می ورزند ، در دنیا خوار و ذلیل شده و همچنان برای کسانیکه آیات الهی را « دروغ » شمرده و « تَکَبُّر » ورزیده اند؛ درهای آسمان باز نشده ، نه تنها داخل جنت شده نمیتواند ، بلکه جای آنها در بدترین محل دوزخ میباشد.
آی پروردگار عرش بزرگ !
ــ از امراض روحی تَکَبُّر « استکبار »: که خبیث ترین صفات انسانی و خاصه مستکبرین است و انسان را به تباهی میکشد ؛ به تو پناه میبرم .
آی الله تعالی توبه پذیر و بخشاینده گناهان!
ــ فقط تو عزیز من هستی ؛ نماز ، عبادت ، زندگی و مرگ من برای توست ! بناً ، مرحمت کن تا قلبم به نور رحمت تو منور شود و توام با « تواضع ، فروتنی ، برده باری ، صبر، شکیبائی، تعقل ، تفکر ، تدبر و انجام اعمال صالح » از امراض روحی تَکَبُّر ، نجات یابم.
امین یا رب العالمین
برهان الدین « سعیدی »
منابع و مآخذ :
ــ سوره ۷: الأعراف ، ایات مبارکه « ۱۲ و ۱۳» و سوره ۳۸: ص، ایات مبارکه « ۷۵ و ۷۶ »: شیطان از امر الهی تکبر کرد و گفت: من از او بهترم ؛ مرا از آتشى آفریدى و او را از گل آفریده اى.
ــ سوره ۴۰: غافر ، ایه مبارکه « ۳۹ » : در مورد متای دنیا و سرای آخرت.
ــ سوره ۱۸: الکهف ، ایه مبارکه « ۴۶ » : مال و پسران زیور زندگى دنیا است و نیکی بقا دارد.
ــ سوره ۴۰: غافر ، ایه مبارکه « ۳۵ » : بر دل هر متکبر و زورگویى؛ مهر گذاشته میشود.
ــ سوره ۴۰: غافر ، ایه مبارکه « ۶۰ » : کسانى که از پرستش الهی کبر مى ورزند به زودى خوار و در دوزخ در مى آیند.
ــ سوره ۴: النساء، ایه مبارکه «۳۶ »: … الهی متکبر و فخرفروش را دوست ندارد.
ــ سوره ۷: الأعراف ، ایه مبارکه « ۴۰ » : کسانى که آیات را دروغ شمرده ند و تکبر ورزیدند درهاى آسمان برایش باز نشده ، در بهشت درنمى آیند و…
ــ سوره ۳۹: الزمر، ایه مبارکه « ۷۲ » : جای متکبران در بسیار بدترین محل دوزخ است.
ــ سوره ۳۹: الزمر، ایه مبارکه « ۶۰ »: جای متکبران در جهنم است.
ــ سوره ۷: الأعراف ، ایه مبارکه « ۱۴۶»: کسانى که در زمین به ناحق تکبر مى ورزند از آیات الهی محروم و رویگردان میشوند.
ــ سوره ۴۰: غافر، ایه مبارکه « ۲۷ » : موسى گفت من از هر متکبرى به خدا پناه میگیرم.
ــ سوره ۹: التوبه ، ایه مبارکه « ۱۲۹» : هیچ معبودى جز او نیست بر او توکل کردم و او پروردگارعرش بزرگ است.
ــ سوره ۶: الأنعام ، ایه مبارکه « ۱۶۲» : نماز ، عبادت ، زندگی و مرگ همه برای الهی است.
ــ سوره ۴۲: الشورى ، ایه مبارکه « ۲۵ » : آی الله تعالی توبه پذیر و بخشاینده گناهان! ــ تفسیر احمد : جز « اول ، دوم و سوم » نوشته : استاد امین الدین « سعید ی ــ سعید افغانی ».
ــ یادداشت از تفسیر و خطبه انترنیتی بزرگان معظم هریک: مولانا عبدالغنی « بدری» ، شیخ صالح « پردل » ، دکتور محمد ایاز « نیازی» ، استاد عبدالسلام « عابد » و استاد عبدالصمد « قاضی زاده ».
ــ فرهنگ زبان فارسی : داکتر مهشد « مشیری ».
برادر دانشمند و محترم جناب برهان الدین سعیدی سلام علیکم . تشکر از مطلب عالی و آموزنده تان. موفق و سلامت باشید. مهدی بشیر
سلام علیکم برادر معظم و دانشمند بشیر صاحب ! سیاس از لطف و زحمت شما در مورد نشر مطلب در سایت وزین ۲۴ ساعت ؛ الهی برای شما اجر نصیب کند و با فامیل محترم صحت، خوش و ارام باشید. سعیدی
جناب سعیدی گرانقدر ممنونم از مطلب ارزنده و عالی تان ، سعادتمند باشید.
باعرض حرمت
قیوم بشیر هروی
ملبورن – استرالیا