۲۴ ساعت

01 اکتبر
۲دیدگاه

مراسم شست و شوى کعبه

تاریخ  نشر چهار شنبه اول اکتوبر ٢٠١۴ هالند

مراسم شست و شوى کعبه

تتبع ونگارش :

الحاج امین الدین «  سعیدی-سعید افغانی  »

مدیر مرکز مطالعات ستراتــیــژیکی افغانی ومسؤل مرکزفرهنگی دحق لاره- جرمنی

خانه کعبه از بدو اعمار خویش ودر طول تاریخ  همیشه هوایی معطر وخوشبو داشت وموظفین و کلیداران کعبه خود را پیوسته موظف مى دانستند ، تا این خانه را از گرد و غبارى که به وسیله هوا و نیز به علت ازدحام حجاج  جهت زیارت و وارد شدن به آن به وجود مى آید، پاک کنند.


ولی زمانیکه این خانه بعد از  طوفان، توسط  حضرت ابراهیم علیه السلام باردیگرساخته شد ،  دران زمان ضرورتی به شست وشو و تطهیر نداشت . زیرا این خانه صرف توسط سنگ ها  ساخته شده بود ، وهیچگونه  مواد گچی درکار ساختمانی  این خانه بکار نر فته بود از طرف دیگر این خانه نه دروازه ای داشت ونه چت .

کعبه 1


زمین  خانه کعبه در آن دوران از چغل  و یا ریگ بود. بنابراین، ضرورتی به شست وشو و تطهیر  آن طوریکه امروز دیده میشود ، درآن زمان دیده نمیشود . و بارش باران خود موجب تطهیر وپاگی  دیوارهای آن از خاک مى شد امّا  بعد  از اینکه این خانه دارای سقف گردید ، ضرورت آن دیده شد که سقف ودیوار های آن برای زایل کردن غبار  شست وشو شود .

خانه کعبه برای اولین بار بعد از فتح مکه توسط پیامبر اسلام محمد صلی الله علیه وسلم  شست وشو شد. مورخین مینویسند : زمانیکه فتح عظیم صورت گرفت ، وحضرت  بلال بر بام کعبه به دستور پیامبر صلی الله علیه وسلم ندای الله اکبر رادر فضای مکه اعلام داشت ، فاتحین قهرمان اسلام به هدایت پیامبر بزرگوار شان  لباسهى خود را بالا زدند و با ظرفها و سطل ها ، درون و بیرون کعبه را به وسیله آب زمزم شست و شو گردند. تا توسط آب زمام تمام  آثار مشرکان محو و نابود گردد. از آن تاریخ ببعد این رسم سنّتى  تا به امروز در بین مسلمانها  ادامه دارد. خانه کعبه بطور متدوم سالانه دوبار یکبار اواخر ذى القعده و دیگر در روز دوازدهم ربیع الأول  شست وشو میگردد.

کعبه 2


این شست و شو به وسیله آب زمزم مخلوط به گلاب صورت مى گیرد. پس از آن به وسیله عطرهاى مختلف، دیوارها را خوشبو ساخته، آنگاه مقدارى از عود و عنبر را در آن تبخیر مى کنند و مى سوزانند. این اعمال معمولاً در حضور بزرگان و امیران و رجال دولتى انجام مى گیرد

.

تشریفات شست شو خانه کعبه :


مراسم شست شو کعبه در روز موعود ، پس از طلوع آفتاب، صورت میگرد . قلف دروازه کعبه در آغاز بوسیله  کلیددار آن باز مى شود ودر آن گلاب و عطر گل و بخور و عنبر و چوب عنبر،  به درون کعبه اورده میشود .


پیش از آغاز مراسم، مسول صفایی خانه  کعبه، ابتدا امیر مکّه مکرمه و رؤسا و بزرگان شهر را مطلع مى کند و جاروها از سوى مدیریّت اوقاف وزارت شوون اسلامی  ، در حرم شریف مکه آورده مى شود و در این میان  مسول وخدمه بخش  چاه زمزم نیز در کنار چاه حاضر مى شوند. در این
لحظه سقوین  سطل های  خود را از آب زمزم پر مى کنند وبه نزدیک در خانه کعبه  مى آورند وشخصی موظف ، سطل ها رابه داخل خانه کعبه انتقال میدهد

.

در این هنگام امیر مکه مکرمه در صورتى که از فرزندان او کسى حاضر باشد و نیز قاضى القضات مکه و سایر مأموران و بزرگان شهر همگى جارو به دست منتظر شروع مراسم شست و شو میشوند .


اولین سطل آب زمزم توسط  امیر مکه و خانواده اش بر دیوارها و زمین کعبه ریخته مى شود و سپس دیگران نیز سطل های آب خود ر ا بر دیوار های داخل خانه مى ریزند.  سطل های خا لی توسط افراد مخصوص به بیرون خانه کعبه انتقال ودر بدل آن سطل های پر آب زمزم بداخل خانه کعبه  انتقال می یابد .
این مراسم با بسیار شوق وذوق با بسیار ارامی ووقار وافتخار  صورت میگرد ، در ختم آب پاشی بر دیوال های خانه کعبه مراسم عطر کاری آغاز میشود .


در این مرحله ظرف های پر از عطر و گلابِ قبلآ پر شده در ظرف های  مخصوص، به وسیله امیر مکه و هیأت همراه وى به دیوارها ی داخل خانه کعبه مالیده مى شود.

کعبه3


بعداز آن عنبر و عود توسط  قاضى القضات مکه پس از آن توسطّ هر کس که مایل باشد سوزانده و تبخیر مى شود. برخی از اوقات در این هنگام امیر مکه تعدادى از جاروهاى که برای  شست و شو داخل خانه کعبه بکار برده شده است  برای مطوفین که در اطراف درِ کعبه، ودر مطاف گرد آمده اند، به عنوان تبرّک پرتاب میشوند.

در این لحظه یکى از اعضاى خانواده شیبى مراسم دعا را بجا مى آورد ومراسم  شست و شو خانه کعبه به پایان مى رسد. ومدعوین یکی بعد از دیگر  از خانه کعبه خارج مى شوند.
بعد از اینکه اخرین فرد از خانه کعبه بیرون شود ،کلیدار خانه  کعبه، که از
فامیل  شیبى میباشند ، داخل خانه کعبه گردیده ودیوار های خانه  یکبار دیگر توسط تکه های مخصوص خشک گردیده ، وبا استعمال دوباره  عطر و بخور ختم مراسم شست شو خانه کعبه به پایان میرسد . ودر خانه کعبه دوباره فقل میگردد .


نویسنده کتاب  «
تاریخ الکعبه المعظمه»    در مورد شست و شوى کعبه مینویسد :


شست و شوى کعبه در حال حاضر سال دوبار صورت میگرد ، برای بار اول  پیش  مراسم حج و بار دیگر بعد از ختم مراسم حج وسفر همه ای حجاج از شهر مکه .
مطابق روایات اولین شست و شو خانه کعبه معمولاً در اواخر ماه ذى القعده و یا اوایل ماه ذى الحجه وبرای دوم  درروز دوازدهم ربیع الأول  صورت میگیرد .

معطری ساختن کعبه :

استفاده از عطر و پاکیزگى ، یکى از بهترین عادات عرب به شمار آمده و آنان همواره به وسیله بخور و عود و صندل و کُنْدر و جز اینها، خود و محیط خویش را خوشبو و معطر مى کرده اند. دین مبین اسلام نیز تأکید فراوان بر این مطلب داشته و روایات و احادیث فراوانى در این مورد وارد شده است که از مجموعه آن احادیث و روایات مى توان اینگونه نتیجه گرفت که اسلام تأکید فراوان بر استفاده از عطر و بخور و جز اینها، بخصوص  به هنگام حضور در اجتماعات و نماز جمعه و اعیاد و بطور کلى در هر مناسبتى کرده است.

در این میان، کعبه مشرفه، که محلی  است مقدس و موقعیت خاصى را در میان مردم در طول تاریخ داشته و دارد، از این قاعده مستثنى نبوده است و آن را همواره با عطرهى مختلف خوشبو مى کرده اند.


مورخین مینویسند که رسم عطری ساختن کعبه  حتی در دوران جاهلیت  نیز مروج بود . وعربها  بطور متداوم داخل وبیرون خانه کعبه را بشمول دوشاخ قوچ از سوی پروردگار برای بجای اسماعیل ، برى حضرت ابراهیم علیه السلام  آورده شد و قربانى گردید  آن را  بر دیوار مقابل درِ کعبه قرار داده بودند نیز معطر می ساختند .

الحاج امین الدین «  سعیدی-سعید افغانی  »

 

۲ پاسخ به “مراسم شست و شوى کعبه”

  1. admin گفت:

    دانشمند محترم جناب حاجی صاحب سعیدی عزیز ، تشکر از مقاله زیبا و با معلومات تان . خیلی عالیست . موفق وسلامت باشید. مهدی بشیر

  2. امین الدین سعیدی گفت:

    استاد دانشمند مهدی بشیر از لطف ومحرحمت شما یک جهان تشکر پروردگار با عظمت برای شما صحت وسلامتی نصیب کند

دیدگاه بگذارید

لطفاً اطلاعات خود را در قسمت پایین پر کنید.
نام
پست الکترونیک
تارنما
دیدگاه شما