۲۴ ساعت

سفارش های مشخص برای کاندیدان

تاریخ نشر یکشنبه ۵ جنوری ۲۰۱۴  هالند

دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی

 سفارش های مشخص برای کاندیدان ریاست جمهوری ( ۳ )

نوشته از:  دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعیدافغانی  

انتخاب نظام سیاسی دقیقا بادرنظر داشت رشد سطح انکشاف کشور وجامعه ګذشته وحال ، موقعیت جغرافیایی، ساختار های اتنیکی و شکننده ګی ها، قوت و ضعف ها و عمل کرد انسان های ممثل این نظام ها عملاً ارتباط دارد.

مردم افغانستان در ظرف ۱۲ سال و بیشتر از آن را دیدند و شنیدند وعملاً درک میکنند که فـرصت های زیادی غیر قابل تکرار عصر به هدر داده شد و تراژیدی مردم ما و خطر صلح جهانی ادامه دارد.

اما واقعیت چنین است که این وضع را کسې عامل شده که نقش حاکمیت امروز و دیروز درآن در مقام  اول را دارد. منابع خارجی دوست؟! و دشمن بنابر بر عدم کفایت و یا به صورت عمدی خود تفصل و توضیح بیشتر میطلبد. اما:

دررابطه به وضع موجود در کشور که حاکمیت ۱۲ ګذشته کاملاً نفیه شود وهمه چیز باوجود مصارف غیر قابل تصور بلند، از سر آغاز شود یک طرح است قوت لازم ندارد و در مواردی سخت  میلګند و قوت ندارد.

سعی وتلاش، جم و جوش و ادای رسالت  درچوکات ممکن و از بدتر بد کمتر را انتخاب و درچوکات آن درهمه لحظات، مواضع و برخوردها منافع ومصالح کشور ومردم خویش را بدون در تضاد قرار گرفتن به منافع مشروع دیگران، درنظر گرفتن و خستگی ناپذیر درین راستا کار کردن، متحدین جًستن و به هماهنگی  کار پرداختن،  دشمنان ملت، مردم، وطن و امر صلح  را شناختن و به افشا و تجرید شان  پرداختن، باید و باید نقاط اساسی کار همیشگی ماګردد. این است ادای رسالت که هر افغان آگاه وشخص خیر خواه آنرابدون توجه به نتایج  وعواقب آن بخودش با قبول بیدار کردن فتنه های خـفـته علیه خودش باید و باید  پیگیری کند. (لیس للانسان الا ماسعی).

درین رابطه

به سلسلـﮥ تلاش های برای امر خیر ، نیک و نهادینه ساختن مسایل مثبت، هماهنگی و همکاری  در چوکات ممکن سفارش مشخص من درین  وضع موجود درکشور و بادرنظر داشت اینکه بخش از ساختار های نادرست دولتی در جهان و افغانستان سبب این همه ناهنجار ها و درموارد عامل ادامهء تراژیدی های شده است به صورت مشخص درقسمت ساختار های دولتی پیشنهاد دارم که جا داشت به تفصیل بیشتر ارایه میشد. اما من آنرا به نوع مختصر ذیل پیشکش میکنم:

د افغانستان لپاره دسیاسی نظام په یویې برخې زما یوطرحه او سپارښت: 

زه په کلکه پدې باور یم چې ډیړ شخصیتونه شته چې ددې وطن رییس جمهوری ته مناسب دی خو هر یو خپل ډیر مثبت جوانب او بعضی منفی مسایل له ځانه سره، خپلې تیرې اوس او آینده سره لری. آینده سره ددې په خاطر چې دوی کوم مشخص رغنده پلان د دولتداری په مختلف عرصو کې نه لری او په دې هم ډیر ځلی وارد نه دی چې ددې مشکل نه د وتلو لارې کومې دی. زه په دې باوریم چې جمهور رئیس جامع الکمالات شخص ندی چې په هرڅه دې پوه وی. اما دی کولای شی د آګاه او خبیرو افرادو او ځانته دنظریاتو نږدې متخصصو اشخاصو رواوستلو سره وتوانیږی د وطن په ډیرو زخمونو پټۍ کیږدی. سوله او اقتصادی، سیاسی پیشرفت  او پرمختګ نه په ژړا، نه عذر او نه به غیر عملی خالی فرمانو ترلاسه کیږی. سولې، ترقی، انکشاف او پرمختګ ته د سیاسی مشروعیت سره سره لازمې مسلکی پوهې، نیکې ارادی او قربانی ته اړتیا شته. مسایل ډېر خو زه دلته دسیاسی دولتی ساختار اوتشکل په هکله ډېر مختصر خپل نتایج او دهغه منطق تاسې سره شریکوم.  
زه د افغانستان دسیاسی نظام په تغییر او اصلاح سخت باور مند یم. په دې مورد کې داختراعات او دنوو لارو اختراع ته اړتیا نه شته باید دبشری ټولنې له تجاربو، دافغانستان در انکشاف دسطحی، امکاناتو اوسلیم منطق نه په ګډه په یوه داسې ساختار کار او نظام اصلاح شی چې عملی نتایج یې د مدرن دولت او عقل سره برابر وی، د فساد جرړې له منځه ویسی او حاکمیت خلکو ته نږدې کړی. کاری وی او بلانس او چک یعنی ددری ګونو قواو ترمنځ د متقابل استقرار، کنترول او یو بل ته د ځوابګویی پر بنیاد توازن برقرار کړای شی.

زما په باور مناسب ومفید بولم چې  دافغانستان  جمهور رئیس دپارلمان لخوا په غوټ اکثریت او د ټول پارلمان له دریو نه په دوه اکثریت د پارلمان لخوا وټاکل شی. دهغه سبکدوشی هم د معینو اساسی قانون د صریحو دلایلو د وجود په صورت په همدې ډول وی. . د ریاست جمهوری کاندید باید د حداقل دپارلمان د څلورمې حصې دغړو لخوا پیشنهاد شی. هغه پارلمان چې د ملت استازی وی او په یوه آزادو اوشفافو انتخاباتو کې منځ ته راشی.

زه په نظام کې د رئیس او صدراعظم په موجودیت په داسې ټوګه ټینګار کوم چې په قانون کې د په ښکاره توګه د جمهور رئیس او صدراعظم صلاحیتونه معلوم وی. صدراعظم باید په پارلمان کې د اکثریت حاکم حزب د غړو له منځه جمهور رئیس  د حکومت په جوړولو مؤظف او صدراعظم باید په دوه اوینو کېد حکومت لست پارلمان ته د قانونی شرایطو دلرلو سره وړاندې او پارلمان باید په مجموع کې ټول حکومت په اکثریت دټول پارلمان یا قبول یا رد کړی. که دوه خلی دا کار ونشو په دریم ځل بیا په ثلث د ټول پارلمان هم کیدای شی حکومت تصویب شی. که چیری دریم ځل هم حکومت تصویب نه شو نو په کار ده پارلمان ړنګ او له سره ټاکنې وشی. که چیزی صدراعظم یعنی حکومت د پارلمان د اکثریت د حزب استازی نه وی نو لکه هماعسې چې اوس به امریکی اوس اوس روان حالا ښودلی د صدراعظم (داجراېیه قوې مشر) نشی کولای خپلې برنامې عملی کړی او دا کار مشکل ایجادوی او داسې دیموکراسی کار نه کوی.

په انګلستان کې درپارلمان غړی ۶۴۰ دی او د صدراعظم په توګه هغه څوک د انګلستان ملکه پیشنهادوی چې هغه (حزب) په پارلمان کې ۲۲۶ رای ولری. د کنتزواتیف پارتی په پارلمان کې څه د پاسه ۲۵۷ رای (دپارلمان غړی) لری نو مجبور دی چې د بل وړوکې ګوند سره (لیبرال دیموکرات) سره یو شی ترڅو وکړای شی د حکومت د جوړیدو لپاره توان پیدا کړی. او داسې نظام کار هم کوی او تصامیم عملی کیږی.

 دا مسایل نور جزئیات هم لری چې باید پرې نور هم بحث وشی. پکار ده چې د افغانستان دریاست جمهوری کاندیدان په دې برخه کې هم خپلې برنامې خلکو ته ووایی چې د برۍ نه وروسته بیا دهغوې د عملی کولو مشروعیت د قوانینو په چوکات کې وجود ولری.

زه په کلکه د افغانستان په فدرالی کیدو چې په دې وروستیو کې د جناب د پاکستان د صدراعظم سپارش هم وه ردوم او هغه د افغانستان دتجزیی مقدمه، عامل او اساس ګڼم.

زه په تداوم ایمان لرم او په انقلابی تغییرات باور نه لرم او انقلابی تغیرات هم ردوم.

دافغانستان داداری سیستم اصلاح په افغانستان کې د ډېرو ستونځو د حل لپاره پیل او هغو ته دقانونی بسترونو  دایجاد لاره ویـنم.

 پایان

By: Dr. Salahuddin Sayedi, email:strategicstudies@yahoo.com

Tel.:  ۰۰۴۴۷۸۸۶۴۷۴۶۳۸